تحلیل عنصر «حادثه» در رمان «جای خالی سلوچ» اثر محمود دولت آبادی

الموضوعات :

طاهره خوش‌حال دستجردی ¹ (دانش‌یار گروه زبان و ادبیات فارسی ـ دانش‌گاه اصفهان.)
میلاد شمعی ² (دانش‌جوی کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی ـ دانش‌گاه اصفهان.)

تاريخ الإرسال : 06 الجمعة , جمادى الأولى, 1430 تاريخ التأكيد : 11 الأحد , شعبان, 1430 تاريخ الإصدار : 02 الأحد , رمضان, 1430

الکلمات المفتاحية: حادثه یا واقعه ـ کشمکش ـ جای خالی سلوچ ـ محمود دولت آبادی,

ملخص المقالة :

واقعه یا حادثه (incident)، یکی از عناصر ساختاری رمان است که هم‌راه با عناصری هم‌چون گره افکنی، کشمکش، هول و ولا، بحران، نقطه اوج و گره گشایی، اجزای تنه اصلی پی‌رنگ (plot) در داستان را شکل می‌دهد. این عنصر در کتاب واژه‌نامه هنر داستان نویسی این گونه تعریف شده است: حادثه از برخورد دست کم دو چیز و یا دو نیرو با هم بوجود می‌آید، حادثه از اجزای ترکیب کننده پیرنگ است و برای آشکار کردن خصوصیت‌های شخصیت، پی‌رنگ را به پیش می‌برد.1 حادثه در داستان بمنزله پلی است که از یک سو هیجان را در خواننده بر می‌انگیزد و از سویی دیگر حالت انتظار، و در نهایت نقطه اوج را پدید می‌آورد. نگارندگان در این مقاله کوشیده‌اند، ضمن تحلیل و بررسی حوادث رمان جای خالی سلوچ کیفیت و عمق این حوادث و هم‌چنین ارتباط آن را با دیگر عناصر تشکیل دهندة تنه اصلی داستان، نمایان سازند.

المصادر:

کتاب‌نامه

1-     آلوت، میریام، رمان به روایت رمان نویسان، ترجمه علی محمد حق شناس، نشر مرکز، تهران، 1380.

2-     بارت، رولان، نقد تفسیری، ترجمه محمدتقی غیایی، انتشارات بزرگمهر، تهران، 1368.

3-     چهلتن، امیرحسن و فریدون فریاد: ما نیز مردمی هستیم، نشر چشمه و فرهنگ معاصر، تهران، 1380.

4-     دولت‌آبادی، محمود، جای خالی سلوچ، نشر چشمه، تهران، 1374.

5-     زرافا، میشل، ادبیات داستانی، رمان و واقعیت اجتماعی، ترجمه نسرین پروینی، کتاب‌خانه فروغی، تهران، 1368.

6-      سلیمانی، محسن، رمان چیست، نشر نی، تهران، 1365.

7-     سناپور، حسین، ده جستار داستان نویسی، نشر چشمه، تهران، 1385.

8-     شهپرراد، کتایون، رمان درخت هزار ریشه، ترجمه آذین حسین زاده، نشر معین و انجمن ایران‌شناسی فرانسه، تهران، 1382.

9-     قربانی، محمدرضا، نقد و تفسیر آثار محمود دولت آبادی، نشر آروین تهران، 1373.

10- کوندرا، میلان، هنر رمان، ترجمه پرویز همایون پور، نشر گفتار، تهران، 1368.

11- میرصادقی، جمال، عناصر داستان، انتشارات شفا، تهران، 1364.

12- میرصادقی، جمال و میمنت میرصادقی (ذوالقدر): واژه‌نامه هنر داستان نویسی، کتاب مهناز، تهران، 1377.

13- یونسی، ابراهیم هنر داستان نویسی، انتشارات نگاه، تهران، 1382.