شاهنامه عصر صفوی کابل و بازنمایی درون‌ مایه‌های آن

الموضوعات :

محمود طاووسی ¹ (عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن)

تاريخ الإرسال : 06 السبت , ربيع الثاني, 1434 تاريخ التأكيد : 23 الثلاثاء , ربيع الثاني, 1434 تاريخ الإصدار : 16 الجمعة , شوال, 1434

الکلمات المفتاحية: شاهنامه, دورة صفویه, دارالسلطنه قزوین, عبدالرزاق خوش‌نویس, محمد شفیع نگارگر,

ملخص المقالة :

هنوز با وجود اینکه صدها دست‌نویس شاهنامة حکیم توس مورد بررسی و تحقیق صاحب‌نظران قرار گرفته است، باز گه گاه و از روی اتفاق پرده از رخسار حجله‌نشینانی تنها مانده و فراموش شده برداشته می‌شود و مشتاقان هنر و دوست‌داران و ادیبان یا هنرمندانی را که انتظار ندارند چنین اتفاقی رخ دهد، در حیرت فرو می‌برد. یکی از این دست آثار، شاهنامه‌ای کامل، مصور و مذهّب با خوش‌نویسی بسیار زیباست که در سال 1044 هجری قمری در دارالسلطنة قزوین به دست توانای خوش‌نویسی به نام عبدالرزاق قزوینی و با هنرمندی نگارگرانی چیره دست فراهم آمده که تا کنون کسی از آن آگاهی نداشته است. این دست‌نویس ارزشمند و گران‌قدر اکنون در آرشیو ملی کابل افغانستان نگه‌داری می‌شود و تا کنون به جامعة ادبی و هنری معرفی نشده است. در این نوشته کوشش می‌شود که تا حدّ مقدور به معرّفی این اثر هنری برای نخستین بار پرداخته شود.

المصادر:

- ایرانی، عبدالحمید، (بی‌تا)، پیدایش خط و خطاطان، انتشارات یساولی، فرهنگ‌سرا، تهران.

- بیانی، دکتر مهدی، (1363)، احوال و آثار خوش‌نویسان، انتشارات علمی – تهران ج 2-1 .

- صفا، ذبیح‌الله، (1333)، حماسه‌سرایی در ایران، نشر مؤسسه مطبوعاتی امیرکبیر، تهران.

- کریم‌زاده تبریزی، محمد علی، (1363)، احوال و آثار نقاشان قدیم ایران، ناشر مؤلف، لندن.

- لسان الملک، هدایت الله، (بی‌تا)، تذکره خوش‌نویسان، انتشارات یساولی، فرهنگ‌سرا، تهران.

- نلدکه، تؤدور، حماسه‌ ملی ایران، (1369)، ترجمه بزرگ علوی با مقدمه سعید نفیسی، نشر سپهر و جامی، تهران.

- هیلن برند، رابرت، (1388)، زبان تصویری شاهنامه، ترجمه سید داوود طبایی، فرهنگستان هنر،‌ تهران.