نقش انقلاب اسلامی در ترقی گفتمان سیاسی شیعه در عراق
الموضوعات :حمید صالحی 1 , سمانه طهماسبی 2 , عباسعلی رهبر 3
1 - علوم سیاسی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی تهران
2 - گروه آموزشی علوم سیاسی،دانشکده حقوق وعلوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی تهران
3 - علوم سیاسی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی تهران
الکلمات المفتاحية: انقلاب اسلامی ایران, گفتمان سیاسی شیعه, گفتمان مقاومت, عراق,
ملخص المقالة :
انقلاب اسلامی ایران به عنوان پدیده ای نادر که منجر به تحولاتی عمیق گردیده، بارها مورد تفسیر متعدد قرار گرفته است.این انقلاب به دلیل عدم تعهد به شرق و غرب و مطرح ساختن جمهوری اسلامی به عنوان شکلی از حکومت برای اولین بار در سطح جهان، دو اردوگاه سوسیالیسم و لیبرالیسم را با چالش مواجه ساخت.مردم سالاری دینی، عدالت و ولایت فقیه از جمله نظام های معنایی و عناصر گفتمان انقلاب اسلامی ایران بود که به موازات تحولات داخلی، زمینه ساز روندی از رخدادها و تحولات در سطح جهان و به خصوص جوامع اسلامی شد.این انقلاب بیشترین اثر را در تعالی گفتمان سیاسی شیعه به دنبال داشته و موجب تحول آن از حالت سکون به حالت پویا شده است.گر چه این انقلاب، همه کشورهای اسلامی را متاثر کرد، اما مهمترین آنها، عراق کشور مهم شیعه نشین در جهان اسلام بود.این مقاله، به بررسی تاثیر انقلاب اسلامی بر گفتمان سیاسی شیعه کشور عراق پرداخته و برای اینکار از ترکیب روش گفتمان و نظریه پخش به عنوان یک مدل تحلیلی برای انقلاب اسلامی استفاده شده است.تاثیر انقلاب اسلامی ایران بر گفتمان سیاسی شیعه درعراق، در زمان صدام، گفتمان مقاومت بود. ولی بعد از سقوط او، در ابتدا به دلیل از بین رفتن دشمن اصلی، گفتمان مقاومت نیز دچار چالش شد. ولی تحت هدایت و رهبری مرجعیت و نبود سرکوب شدید صدام، دوباره دالهای گفتمان سیاسی شیعه در یک زنجیره هم ارزی مناسب، براساس نیازها و شرایط زمانه مفصل بندی شده و دو خرده گفتمان مقاومت،علیه تروریسم و اشغالگر خارجی ایجاد شد
امرایی، حمزه(1383). انقلاب اسلامی ایران و جنبش های اسلامی معاصر، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی
ای فولر، گراهام و فرانکه، رند رحیم(1384). شیعیان عرب مسلمانان فراموش شده، ترجمه؛ خدیجه تبریزی، قم، انتشارات شیعه شناسی
ان. ویلی، جویس(1373). نهضت اسلامی شیعیان عراق، ترجمه؛ مهوش غلامی، تهران، اطلاعات
اسپوزیتو،جان.ال(1386). انقلاب ایران و بازتاب جهانی آن، ترجمه؛ محسن مدیر شانه چی، تهران، مرکز بازشناسی اسلام و ایران
برنابلداچی،سیروس(1383). نقش شیعیان در ساختار سیاسی عراق، تهران، معاونت سیاسی ناجا
برزگر، ابراهیم(1382). نظریه پخش و بازتاب انقلاب اسلامی، مجله پژوهش حقوق و سیاست، شماره هشتم، تهران، دانشگاه علامه طباطبایی
تلاشان، حسن(1389). دورنمای ژئوپولیتیک شیعه در عراق، فصلنامه شیعه شناسی، سال هشتم، شماره31
حسین زاده، محمد علی(1386). گفتمان های حاکم بر دولت های بعد از انقلاب در جمهوری اسلامی، تهران،مرکز اسناد انقلاب اسلامی
حشمت زاده، محمدباقر(1385). تاثیر انقلاب اسلامی ایران بر کشورهای اسلامی، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی
حقیقت، صادق(1387). روش شناسی علوم سیاسی، قم، انتشارات دانشگاه مفید
حکیم، سید محسن(1382). موضع آتی شیعیان عراق در برابر کشورهای همسایه، مجموعه مقالات مسائل ایران و عراق، تهران، شریعت
جمشیدی، محمد حسین(1377). اندیشه سیاسی شهید رابع امام سید محمد باقر صدر(ره)، تهران، وزارت امور خارجه
خرمشاد، محمد باقر و نادری، احمد(1390). نقش حزب الدعوه الاسلامیه در گفتمان مقاومت جنبش شیعی عراق،فصلنامه شیعه شناسی، سال نهم، شماره 33
دادفر،سجاد(1389). تحول و دگردیسی در نمای جامعه شناختی شیعیان عراق در قرن بیستم(علل و پیامدها)، فصلنامه علمی پژوهشی شیعه شناسی، سال هشتم، شماره 32
رفیع پور، فرامرز(1379). توسعه و تضاد، تهران، شرکت سهامی انتشار
عضدانلو،حمید(1380). گفتمان و جامعه، تهران، نشر نی
عمید زنجانی، عباسعلی(1376). انقلاب اسلامی و ریشه های آن، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
فلاح نژاد،علی(1384). سیاست صدور انقلاب اسلامی، تهران،مرکز اسناد انقلاب اسلامی
کمالی اردکانی، علی اکبر(1386). انقلاب اسلامی و تعالی گفتمان سیاسی شیعه، فصلنامه دانش سیاسی
لینکلیتر، آندرو(1385). ماهیت و هدف نظریه روابط بین الملل، ترجمه، اسازگار، لی لا، تهران، انتشارات وزارت امور خارجه
مار، فب(1380). تاریخ نوین عراق، ترجمه؛ محمد عباسپور، مشهد: موسسه آستان قدس رضوی
محمدی، علی اصغر(1381). شیعیان عراق؛ آرمان ها، واقعیت ها و چالش ها، مجله شیعه شناسی، شماره7
