بررسی «پادآرمان» در اشعار نیما یوشیج و عبدالوهاب البیاتی
الموضوعات :
1 - استادیار فلسفه و کلام اسلامی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز
2 - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی،دانشکده علوم انسانی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران
الکلمات المفتاحية: آرمان شهر, پادآرمان, نیما یوشیج, عبدالوهاب البیاتی,
ملخص المقالة :
آرمانشهر یا مدینه فاضله (یوتوپیا) در اندیشه بشری از قدمت دیرینه‌ای برخوردار است؛ به صورت رسمی اولین بار توسط افلاطون در رسالۀ جمهور مورد بررسی قرار گرفت. در مقابل آن پادآرمان است که در آن جامعه ویژگیهای منفی به ویژگی های مثبت برتری داده می شود. فیلسوفان، جامعه‌شناسان و شعرای فراوانی در این میدان به نظریه‌پردازی پرداخته‌اند. آنچه کمتر مورد بررسی قرار گرفته، اندیشه های پادآرمانی شاعران برجسته، به صورت تطبیقی بوده است. بر این اساس در این تحقیق برآنیم با روش کتابخانه ای و تحلیل محتوایی اشعار شاعرانی چون نیما یوشیج و عبدالوهاب البیاتی را به عنوان ارکان شعر معاصر ایران و عراق در باب موضوع پادآرمانی بررسی کنیم. داده های این تحقیق بیانگر آن است که هر دو شاعر در اشعار خود ضمن آرزوی رهایی از رنج و ناگواری دنیای کنونی و سکون و دلمردگی آن، تلاش می کنند چهره¬ی حقیقی و زشت و منفور جامعه خود را به نمایش بگذارند و از بیهودگی دنیا و انسانها و حاکمانی که در لجنزار روزمرگی، ابتذال و مسخ شدگی به سر می برند با زبان برنده و برآشوب خود پرده بر دارند و بدین گونه نفرتشان را از تمام سیاهی ها و تباهی های محیط پیرامون بیان دارند.
1- أسوار، موسی، ( 1381)، از سرود باران تا مزامیر گل سرخ، تهران، سخن
2- انوشه، حسن، ( 1381)، فرهنگ نامة ادبی فارسی، چاپ دوّم. تهران، سازمان چاپ و انتشارات فرهنگ و ارشاد اسلامی
3- براهني، رضا، (1380)، طلا در مس، ج 2، تهران
4- البياتي، عبد الوهاب، (1357)، گزیدهی شعر معاصر عرب(2)، ترجمهی یوسف عزیزی بنی طرف، تهران، نشر سپیده، چاپ اول
5- البياتي، عبد الوهاب، (1990)، الديوان، دار العوده، بيروت ط رابعة
6- البياتي، عبد الوهاب، (1995)، الاعمال الشعریه، ج 1 و 2، موسسة العربیة للدراسات و النشر، الطبعة.
7- البياتي، عبد الوهاب، (1355)، آوازهای سندباد، ترجمهی م سرشک، تهران، انتشارات نیل، چاپ دوم.
8- چدویک، چارلز، (1375)، سمبولیسم، ترجمه‌ي مهدی سحابی، تهران
9- حریری،خلیل، ضیائی علیشاه، محمد علی، (1391)، بررسی و مقایسه آرمانشهر سهراب سپهری و پاد آرمانشهر، طاهره صفارزاده، ادب و عرفان، سال سوم – شماره11.
10- حسن لي، كاووس، (1383)، گونه هاي نوآوري در شعر معاصر ايران، تهران، ثالث 11- حقوقي، محمد، (1384)، شعر زمان ما(نيمايوشيج)، چاپ 6، تهران
12- حمیدیان، سعید، (1383)، داستان دگردیسی، روند دگرگونی‌های شعر نیما یوشیج، تهران، نیلوفر.
13- حيدري، فاطمه، (1382)، چشم اندازهاي آرمان شهر در شعر فارسي (با تكيه بر آثار نظامي، عطار، سعدي و جامي)، پايان نامه كارشناسي ارشد به راهنمايي ناصر نيكو بخت
14- رجایی، نجمه، ( 1381)، تحلیل روانشناسانه ی اسطوره در شعر معاصر عربی، مشهد، دانشگاه فردوسی، چاپ اول.
15- رزمگیر، علیرضا، ( 1384)، عبدالناصر و مصدق در شعر البیاتی و اخوان، مجه حافظ، شماره اسفند ماه 26.
16- شفيعي كدكني، محمدرضا، (1382)، ادوار شعر فارسي، (ترجمه حجت الله اصيل) تهران، ني، چاپ دوم.
17- صادقی، ایراج، ( 1387)، بازیگران واقعیت تا دردی مشترک، نگاهی بر اشعار اجتماعی نیما، آموزش زبان و ادبیات فارسی، دوره بیست و یکم، شماره3.
18- طاهباز، سیروس، ( 1383 )، مجموعه ي کامل اشعار نیما یوشیج، گردآوري، نسخه پردازي و تدوین: چاپ هفتم، تهران، نگاه.
19- محمدی، علی، پناهی، نعمت اله، ( 1388)، عناصر انسانی و اجتماعی در شعر نیما یوشیج، نامه پارسی، شماره 48-49.
20- مختاری، محمد، (1378)، انسان در شعر معاصر، انتشارات توس.
21- منتظمي ، علي و ديگران، ( 1389)، مجله زبان و ادبيات عربي، دانشگاه فردوسي مشهد.
22- فروغی، محمدعلی، (1384)، سیر حکمت در اروپا، تهران، انتشارات زوار
23- فارابی، ابونصر محمد ابن محمد، (1354)، سیاست مدینه، ترجمه سید جعفر سجادی، تهران، انتشارات انجمن فلسفه ایران
24- یوشیج، نیما، ( 1375)، مجموعه ی کامل اشعار نیما یوشیج، به کوشش سیروس طاهباز، انتشارات نگاه.
