اثر سطوح تنش برگ‌زدایی و کود نیتروژن بر برخی خصوصیات کمی و کیفی گیاه دارویی کدو تخم کاغذی

الموضوعات : بوم شناسی گیاهان زراعی

سمیرا مالکی خضرلو ¹ (دانشجوی دکتری زراعت دانشگاه ارومیه)
سجاد انصاری اردلی ² (دانشجوی دکتری فیزیولوژی گیاهان زراعی دانشگاه شهید چمران اهواز)
مهدیه مالکی خضرلو ³ ()
عاطفه دستور ⁴ ()

تاريخ الإرسال : 24 الأحد , رجب, 1437 تاريخ التأكيد : 09 الإثنين , محرم, 1438 تاريخ الإصدار : 21 السبت , محرم, 1438

الکلمات المفتاحية:  اوره,  اسید چرب,  تغذیه گیاهی,  حذف برگ,  واحد فتوسنتزی,

ملخص المقالة :

چکیده به‌منظور تعیین اثر سطوح تنش برگ‌زدایی و کود نیتروژن بر برخی خصوصیات کمی و کیفی گیاه کدو تخم کاغذی، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سال 1392 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس انجام گرفت. فاکتورهای مورد آزمایش شامل تنش برگ‌زدایی در سه سطح بدون برگ‌زدایی، 50%، 100% و کود نیتروژن در سه سطح 50، 100، 150 کیلوگرم در هکتار نیتروژن خالص از منبع کود اوره بود. به این منظور تنش برگ‌زدایی در مرحله شیری دانه‌ها و کود نیتروژن در دو مرحله رشدی گیاه اعمال شدند. پس از برداشت محصول، برخی صفات کمی شامل وزن میوه، قطر، طول، عرض، وزن و تعداد دانه و همچنین روغن و برخی اسیدهای چرب دانه به‌عنوان صفات کیفی مورد ارزیابی قرار گرفتند. سطوح کود نیتروژن و تنش برگ‌زدایی صفات مورد بررسی را تحت تأثیر قرار دادند، اما برهم‌کنش این تیمارها بر صفات معنی‌دار نشد. با افزایش سطوح کود نیتروژن و تنش برگ‌زدایی، بیشتر صفات کمی و کیفی دانه کاهش یافتند و بیشترین مقدار اسید لینولئیک، اولئیک، پالمیتیک و استئاریک به‌ترتیب با 3/44، 9/27، 03/17 و 98/4% در سطح 50 کیلوگرم در هکتار نیتروژن به‌دست آمد. همچنین، در تیمار بدون تنش برگ‌زدایی بیشترین مقدار اسیدهای چرب به دست آمد. بنابراین، حذف واحدهای فتوسنتزی در گیاه بر بیشتر خصوصیات رشدی گیاه تأثیرگذار بوده و افزایش مقدار مصرف کود نیتروژن علاوه بر افزایش هزینه نهاده‌ مصرفی، اثر سوء بر خصوصیات کمی و کیفی محصول دارد. در مجموع، تیمار کود نیتروژن 50 کیلوگرم در هکتار و تیمار بدون برگ‌زدایی مناسب‌ترین تیمار از نظر حصول حداکثر عملکرد دانه توصیه می‌شود.