کارآیی روش ژئوپدولوژی در نقشه‌برداری خاک‌های زراعی اراضی پایاب سد آیدوغموش میانه

الموضوعات : بوم شناسی گیاهان زراعی

ناصر نظری ¹ , شهلا محمودی ² , محمدحسن مسیح‌آبادی ³

1 - دانش‌آموخته دکتری گروه خاکشناسی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی واحد میانه دانشگاه آزاد اسلامی مبانه، ایران
2 - استاد گروه خاکشناسی واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی تهران، ایران
3 - استادیار گروه خاکشناسی واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی تهران، ایران

تاريخ الإرسال : 10 السبت , ذو الحجة, 1435 تاريخ التأكيد : 28 الثلاثاء , جمادى الأولى, 1437 تاريخ الإصدار : 14 السبت , شعبان, 1437

الکلمات المفتاحية:  تفرّق خاک,  سطوح ژئومرفیک,  لندفرم,  نقشه خاک,  منطقه تعمیم,  منطقه نمونه,

ملخص المقالة :

چکیده یکی از روش های سیستماتیک برای تجزیه و تحلیل سطوح ژئومرفیک در نقشه برداری خاک که عملیات صحرایی را عمدتاً بر مبنای کار در منطقه نمونه پایه ریزی می کند، روش ژئوپدولوژی می باشد. هدف این تحقیق تعیین میزان اعتبار تعمیم پذیری نتایج حاصل از روش ژئوپدولوژی برای اشکال اراضی مشابه در منطقه میانه-استان آذربایجان شرقی بود. به این منظور مطالعه تفرق خاک با استفاده از اندازه گیری آن در یک توالی سلسله مراتبی از سطوح رده بندی خاک و مقایسه ی واحدهای مشابه در روش ژئوپدولوژیک با استفاده از شاخص های تفرق صورت گرفت. پس از تهیه نقشه تفسیری اولیه روی عکس های هوایی با مقیاس 1:20000، واحد HPu211 که بیشترین مساحت از محدوده مطالعاتی را دربرمی گرفت، انتخاب گردید و تعداد 15 پروفیل خاک با فواصل تقریبی 150 متر در این واحد، حفر، تشریح و نمونه برداری شدند. میزان قابلیت تعمیم نتایج روش ژئوپدولوژی برای واحد مزبور، از طریق حفر نُه پروفیل خاک دیگر در یک واحد مشابه موجود در خارج از منطقه ی نمونه که منطقه تعمیم نامیده شده است، مورد بررسی قرار گرفت. بر اساس نتایج شاخص تفرق شانن از سطح رده به سمت فامیل خاک، در هر دو منطقه نمونه و تعمیم، افزایش می یابد؛ لیکن تنها در سطح فامیل، تفاوت معنی داری بین میانگین تفرق خاک های دو منطقه در سطح اعتماد 95% وجود دارد. افزایش تفرق خاک ها در خلال سلسله مراتب رده بندی خاک، حتی با تغییر مقیاس درک و تمرکز بر توالی افق های ژنتیکی پروفیل های حفر شده در مناطق نمونه و تعمیم نیز به اثبات رسید. بنابراین، به منظور افزایش دقت نتایج روش ژئوپدولوژی، استفاده از فازهای لندفرم ها و نیز تعیین فاز خانواده خاک و یا فاز سری خاک برای هر یک از حالت های لندفرم توصیه می شود.

المصادر:

References

1. Anonymous (1993) Soil Survey Manual, Soil Survey Staff, Handbook 18, Government printing Office Publishers, Washington DC.


2. Anonymous (2014) Keys to Soil Taxonomy (12^th edition) Soil Survey Staff, Natural Resources Conservation Service, National Soil Survey Center, United States Department of Agriculture, Lincoln, Nebraska.


3. Dent D, Young A (1981) Soil survey and land evaluation. Georg Allen and Unwin Publishers: London.


4. Esfandiarpoor Borujeni I, Toomanian N, Salehi M H Mohammadi J (2009) Assessing Geopedological Soil Mapping Using Diversity and Similarity Indices (A case study: Borujen area, Chaharmahal-Va-Bakhtiari Province). Journal of Water and Soil 23(4): 100-114. [in Persian with English abstract]


5. Guo Y, Gong P, Amundson R (2003) Pedodiversity in the United States of America. Geoderma 117: 99-115.


6. Hutcheson K (1970) a test for comparing diversities based on the Shannon formula. Journal of Theoritical Biology 29: 151-154.


7. Ibanez JJ, De Alba S, Bermudes FF, Garsia-Alvarez A (1995) Pedodiversity: concepts and measurements. Catena 24: 215-232.


8. Ibanez JJ, De Alba S, lobo A, Zucarello V (1998) Pedodiversity and global soil patterns at coarse scales (with discussion). Geoderma 83: 171-214.


9. Maguran AE (2004) Measuring biological diversity. Blackwell Publishing: Oxford.

10. McBratney AB, Minasny B (2007) On measuring pedodiversity. Geoderma. 141: 149-154.

11. Rossiter, DG (2000) Lecture notes and reference methodology for soil resource inventories. Secondrevised version, Institute for aerospace survey and earth sciences (International Institute for Geo-Information Science and Earth Observation), Enschede.

12. Rossiter DG, Girma A, Henneman R, Siderus W ( 2001) Summary of investigation, 1997-2000 by ITC. Technical report, International Institute for Geo-Information Science and Earth Observation.  Soil Science Division, Netherlands, 31pp.

13. Saldana A, Ibanez JJ (2004) Pdodiversity analysis at large scales: An example of there fluvial terrain of the Henares River (Central Spain)  Geoderma 62: 123-138.

14. Schoenberger PJ, Wysocki DA, Benham EC, Broderson WD (2012) Field Book for Describing and Sampling Soils (3^rd edition.)  Natural resources Conservation Service, National Soil Survey Center, Lincoln, Nebraska.

15. Sharma VAk (2006) Mapping of the Soil. Science Publishers: New Hampshire.

16. Toomanian N, Jalalian A, Khademi H, Eghbal Mk, Papritz A (2006) Pedodiversity and pedogenesis in Zayandeh-rud valley, Central Iran. Geomorphology 81: 376-393.

17. Udomsri S (2006) Application of computer assisted geopedology to predictive soil mapping and its use in assessing soil erosion prone areas: a case study of Doi Ang Khang, Ang Khang Royal Agricultural Station, Thailand. Master Thesis, International Institute for Geo-Information Science and Earth Observation (ITC), Enschede, The Netherlands.

18. Western S (1978) Soil survey contracts and quality control. Clarendon Press: Oxford, England.

19. Wolda H (1981) Similarity indices, sample size and diversity. Oecologia 50: 296-302.

20. Zhu JX, Hudson B, Burt J, Lubich K, Simonson D (2001) Soil mapping using GIS, expert knowledge and fuzzy logic, Soil Science Society of American  Journal 65: 1463-1472.

21. Zinck JA (1989) Physiography and soils, Lecture notes for soil students. Soil Science Division, Soil survey courses subject matter, K6 ITC, Enschede, The Netherlands.