تحلیل و رتبه بندی عوامل موثر بر طراحی مسکن پایدار در اقلیم سرد و خشک ایران مبتنی بر بهینه سازی مصرف انرژی (نمونه موردی: شهر سبزوار)

الموضوعات :

جمال الدین مهدی نژاد درزی ¹ , امیرحسین شیردل ²

1 - استادتمام گروه معماری، دانشکده مهندسی معماری و شهرسازی، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجائی، تهران، ایران
2 - گروه معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی تهران

تاريخ الإرسال : 01 الأحد , محرم, 1446 تاريخ التأكيد : 28 الثلاثاء , ربيع الأول, 1446 تاريخ الإصدار : 05 الثلاثاء , شعبان, 1446

الکلمات المفتاحية: مسکن پایدار, معماری پایدار, اقلیم سرد و خشک, انرژی,

ملخص المقالة :

امروزه یکی از مهمترین مسائلی که بشر با آن مواجه است، مصرف بی رویه انرژی می‌باشد. با توجه به اینکه صنعت ساختمان سازی بالغ بر 40 درصد انرژی مورد استفاده انسان‌ها را به خود اختصاص داده و این مهم در کشور ایران حدود 07/36 درصد است، بنابراین طراحی ساختمان هایی که در راستای بهبود شرایط موثر باشند و کمترین آسیب را به محیط زیست وارد نمایند امری ضروری است، بنابراین هدف اصلی این پژوهش، رسیدن به برقراری و تأمین حد آسایش انسان در مسکن، با کمترین بهره‌گیری از انرژی های تجدناپذیر و انتخاب الگوی بهینه و صحیح در زمینه طراحی اقلیمی، در اقلیم سرد وخشک با محوریت شهر سبزوار می‌باشد، از این رو رسیدن به مسکن پایدار در شهر سبزوار مسئله این پژوهش است. پژوهش حاضر با توجه به ماهیت آن، روشی ترکیبی شامل کمی و کیفی دارد، که با بکارگیری و تفسیر داده های اقلیمی مربوط به شهر سبزوار و بهره گیری از نرم افزار تحلیل اقلیمی Climate Consultant و مدل آسایش حرارتی اشری 55 به بررسی و مطالعه تغییرات آب و هوایی در یک بازه قریب به 30 ساله پرداخته شده است، همچنین با بهره‌گیری از اسناد کتابخانه‌ای و بررسی مطالب به شیوه توصیفی-تحلیلی، در نهایت راهبردهای های 20 گانه طراحی، معرفی شده است. نتایج گویای آن است که در شهر سبزوار، تعداد ماه‌هایی که شرایط آسایش محیطی برقرار است اندک بوده، و بهره‌گیری از تدابیر گرمایشی و سرمایشی به بیش ترین میزان خود رسیده است، بنابراین پس از اثبات اعتبار و روایی تحقیق، پیشنهاد‌هایی همچون بهره گیری از سایبان، کاشت درختان با گونه‌های متنوع گیاهی، انتخاب مصالح با ظرفیت گرمایی بالا، ایجاد تهویه طبیعی، استفاده از مصالح بومی و راهبرد های دیگر که به طور کامل در مقاله اشاره شده است، از مهمترین راهکارها می‌باشد.

 

 

المصادر:

1. جعفری کمالوند، مینا و مهرپویا، رضا(1390)، تجربه نهفته در معماری سرد و کوهستانی( نمونه موردی روستای ورکانه)، همایش ملی عمران، معماری، شهرسازی و مدیریت انرژی، شماره1، صص7-6
2. حبیبی، محسن، بارول، شیرین، خجسته ، مریم و نهگداری کیا، پریا، طراحی روستایی، مشارکت و توسعه پایدار، شماره29، شماره 132، صص3-16
3. دهخدا(1377)، لغت نامه دهخدا، زیر نظر محمد معین، سید جعفر شهیدی، جلد چهارم، ناشر توسعه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران،چاپ دوم،ص 5411
4. رحیمی مهر، وحیده(1392)، نگاهی به توسعه پایدار در معماری خاک پناه، اولین همایش ملی معماری، مرمت، شهرسازی و محیط زیست پایدار، همدان، انجمن ارزیابان محیط زیست هگمتانه.
5. عرب، مریم و فرخ زاد، محمد(1396)، طراحی بناهای خاک پناه بر مبنای اصول معماری پایدار جهت کاهش مصرف انرژی ساختمان در اقلیم گرم و خشک: مطالعه موردی شهر شاهرود، فصلنامه پژوهش های سیاستگذاری و برنامه ریزی انرژی، سال سوم، شماره8، صص147-173
6. قدیری مقدم و همکاران(1398)، ارزیابی عملکرد سیستم های ایستایی انرژی ( دیوار ترومب و پدیده گلخانه ای) بر میزان مصرف انرژی ساختمان در اقلیم سرد، نشریه علمی معماری و شهرسازی ایران، دوره دهم، شماره 17، بهار و تابستان 98،صص36-25
7. قیافکلو، زهرا(1395)، مبانی فیزیک ساختمان2(تنظیم شرایط محیطی) چاپ سیزدهم، انتشارات جهاد دانشگاهی واحد صنعتی امیر کبیر.
8. کریمی، سپیده، مفیدی، شمیرانی، مجید و عریانی نژاد، رضا(1392)، بررسی معماری سبز در خانه های مسکونی در راستای همزیستی انسان با اکولوژی ( مطالعه موردی: روستای ورکانه)، پژوهش های شهری هفت حصار، شماره پنج، سال دوم، صص:43-54
9. گرجی مهلبانی، یوسف(1389)، معماری پایدار و نقد آن در حوزه محیط زیست،نشریه علمی معماری و شهرسازی ایران، شماره1، صص91-101
10. مشهور، زینب(1399)، بررسی راهکار بهینه سازی سامانه‌های گرمایشی ایستا در رسیدن به معماری پایدار، نشریه علمی شباک، سال ششم،شماره4، صص20-11
11. معماریان، غلامحسین(1393)، سیری در مبانی نظری معماری، تهران: سروش دانش، چاپ نهم.
12. مولانایی، صلاح الدین و سلیمانی، سارا(1395)، عناصر با ارزش معماری بومی منطقه سیستان ب مبنای مولفه های اقلیمی معماری پایدار، نشریه باغ نظر، سال سیزدهم، شماره 41، صص:57-66
13. هیرمندی نیاسر، مرضیه(1395)، معماری و توسعه پایدار و روابط آن با انسان و طبیعت، سال دوم، شماره 4 و 5،صص:155- 149
14. ولی زاده اوغانی، محمدباقر، موحدی، ناصر(1398)، استفاده از سامانه های ایستا و غیرفعال خورشیدی جهت ایجاد آسایش حرارتی در طرح معماری خانه های سنتی تبریز، فصلنامه انرژی های تجدید پذیر و نو، سال ششم، شماره اول، تابستان97.
15. Ahmad A. & Shafik S., (2011) Modernization and regionalism: Approach for sustainable revial of local urban identity. Elesevier, 21: 511
16. Basiago, A. (1999) Economic social and environmental sustainability in development theory and urban planning practice. The Environmentalist, 2: 142
17. Tousan,cevat(2001);Challenges of sustainable Tourism Development in Developing world;Thecase of Turkey,journal of Tourist management 22.