بسترها و الزامات الگوی آموزش ضمن خدمت مبتنی بر موک: رویکرد نوین در آموزش منابع انسانی
الموضوعات : تعالی منابع انسانیروح اله غلام پور سدهی 1 , اسدالله زنگویی 2 , حسین مؤمنی مهموئی 3 , مهدی زیرک 4
1 - دانشجوی دکتری مطالعات برنامه درسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تربت حیدریه، دانشگاه آزاد اسلامی، تربت حیدریه، ایران
2 - استادیار علوم تربیتی، گروه علوم تربیتی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران (نویسنده مسئول)
3 - گروه علوم تربیتی، واحد تربت حیدریه، دانشگاه آزاد اسلامی، تربت حیدریه، ایران
4 - استادیارگروه علوم تربیتی، واحد تربت حیدریه، دانشگاه آزاد اسلامی، تربت حیدریه، ایران
الکلمات المفتاحية: آموزش ضمن خدمت, موک, بسترها و الزامات,
ملخص المقالة :
پژوهش حاضر باهدف فراترکیب مؤلفه‌های الگوی آموزش ضمن خدمت مبتنی بر موک انجام پذیرفت. به این منظور از رویکرد پژوهش کیفی و روش فراترکیب استفاده شد. قلمرو پژوهش کلیه مقالاتی هستند (140 مقاله) که در دهه اخیر در مورد مؤلفه‌های آموزش ضمن خدمت مبتنی بر موک و مفاهیم مرتبط در پایگاه¬های تخصصی و علمی ارائه‌شده‌اند. نمونه پژوهش 22 مقاله است که این تعداد بر اساس پایش موضوعی، اشباع نظری داده¬ها و به‌صورت هدفمند انتخاب‌شده‌اند. داده¬های پژوهش از تحلیل کیفی اسناد موردمطالعه، گردآوری‌شده‌اند. با تجزیه‌وتحلیل داده¬ها، بسترها و الزامات الگوی آموزش ضمن خدمت مبتنی بر موک در چهار کد منتخب و 12 محور، فرهنگ یادگیری مبتنی بر وب (فناورانه) (سواد رسانه‌ای، تعاملات شبکه‌ای، اخلاق فناورانه)، طراحی آموزشی مبتنی بر موک (مشتمل بر نیازسنجی، تعریف رویکردهای آموزشی (دسترسی) موک، محتوا و منابع)، مدیریت مبتنی بر وب فرانید ضمن خدمت (مشتمل بر مدیریت سامانه‌های یادگیری، نظارت و ارزیابی، بسترسازی مدیریت دانش )؛ پشتیبانی و به‌روزآوری (پشتیبانی نرم‌افزاری، پشتیبانی سخت‌افزاری) مورد سازمان‌دهی قرار گرفت. لذا با توجه به نتایج پژوهش، پیشنهاد می‌شود در طراحی برنامه‌های آموزش ضمن خدمت مبتنی بر موک به ابعاد مذکور توجه ویژه صورت گیرد.
امتی، الهه و توسلی فرحی، مینا (1394). ظهور دوره‌های آزاد درون‌خطی گسترده در آموزش پزشکی. اطلاع‌رسانی پزشکی نوین، ۲ (۱)، ۵۳-۴۰.
آیتی، محسن، و عطاران، محمد و مهرمحمدی، محمود (1386). الگوی تدوین برنامه های درسی مبتنی بر فناوری اطلاعات و ارتباطات (فاوا) در تربیت معلم. مطالعات برنامه درسی، 2(5)، 55-80.
جدیدی محمدآبادی، اکبر و رضایی، اکبر (1399). شناسایی و ارزیابی ویژگی‌های اخلاقی موک (انبوه و دوره)، نشریه پژوهش‌های تربیتی، 7(2)، 75-95. magiran.com/p2242191
حاتمی، حسین (1388). ارزیابی و سنجش اثربخشی آموزش‌های ضمن خدمت دفتر مطالعات نیروی انسانی در ارتقای عملکرد مدیران, هیات علمی و کارکنان واحدهای دانشگاهی منطقه یک دانشگاه آزاد اسلامی. رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، 2(5)، 77-100.
دباغ کاشانی، زینب(1390). شناسایی عوامل حیاتی موفقیت در چارچوب پیاده سازی مدیریت فرآیندهای کسب و کار در سازمان¬های ایرانی. پایان¬نامه کارشناسی ارشد رشته اقتصاد، دانشکده علوم اجتماعی و اقتصاد، دانشگاه الزهراء
درتاج ، فریبا؛ زارعی زوارکی، اسماعیل و علی آبادی، خدیجه (1396). طراحی و اعتباریابی الگوی آموزش از راه دور مبتنی بر موک برای دانشجویان، فصلنامه روانشناسی تربیتی، 13(44)، 83-108. magiran.com/p1784446
دلفان آذری، قنبر و بنی سی، پریناز (1399). مدیریت آموزش منابع انسانی، تهران رشد فرهنگ.
ساقی، علیرضا(1396). بررسی روند تحقیقات فناوری اطلاعات و تجارت الکترونیک با رویکرد فراترکیب تحقیقات انجام گرفته در پژوهشگاه ارتباط و فناوری اطلاعات. پایان¬نامه کارشناسی ارشد رشته مدیریت فناوری اطلاعات، دانشکده مدیریت، دانشگاه خوارزمی.
سعادت طلب, آیت؛ فتحی واجارگاه, کورش؛ فراستخواه, مقصود و خراسانی, اباصلت (1393). بررسی موانع آموزش و بهسازی اعضای هیأت علمی در دانشگاه‌های دولتی شهر تهران (مطالعه کیفی). مطالعات اندازه‌گیری و ارزشیابی آموزشی، 4(6)، 29-56.
طالب‌زاده، عادل.(1395).عوامل بهره وری نیروی انسانی در مدیریت سازمانی.کنفرانس بین المللی نخبگان
غلام پور سدهی، روح اله و زنگویی، اسداله و مومنی مهمویی،، حسین و زیرک، مهدی (1402). طراحی مولفه ها و ابعاد الگوی آموزش ضمن خدمت برای توسعه حرفه‌ای معلمان ( مبتنی بر موک )،سیزدهمین کنفرانس بین المللی پژوهش‌های مدیریت و علوم انسانی،تهران
فدایی کیوانی،رضا.سادات اشکور،سیده زلیخا.(۱۳۹۶).جایگاه آموزش در توسعه منابع انسانی سازمان‌های عصر حاضر، نشریه مطالعات کاربردی در علوم مدیریت و توسعه، ۲(۵)، 1-23.
فرزان، نسرین؛ شمس مورکانی، غلامرضا و رضایی زاده، مرتضی؛ قهرمانی، محمد (1399). شناسایی شاخص‌های اثرگذار در طراحی سامانه موبایل موک برای آموزش مجازی کارکنان: یک مطالعه کیفی، نشریه رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، 11(4)، 1-28. magiran.com/p2186988
کاظم پور، اسماعیل؛ غفاری، خلیل. (1390). امکان سنجی استقرار نظام آموزش ضمن خدمت مجازی در دانشگاه آزاد اسلامی. دوماهنامه علمی - پژوهشی رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، 2(5)، 167-193.
کیانی، ندا و رادفر, رضا (1394). شناسایی و رتبه‌بندی عوامل مؤثر بر بهره‌وری سازمان با استفاده از مدل دیماتل. مدیریت بهره‌وری، 9(4(35)، 111-130.
محمودی، اعظم و علی پور، فاطمه (1402). آموزش عربی در دانشگاه فرهنگیان به روش ترکیبی (با ارائه الگویی مبتنی بر موک)، نشریه پژوهش در آموزش زبان و ادبیات عرب، 5(8)، 43-56. magiran.com/p2709420
مرادی، رحیم؛ زارعی زوارکی، اسماعیل (۱۳۹۳). کاربرد آموزش فن آوری چندرسانه‌ای در حیطه مهارت‌های اجتماعی دانش آموزان اتیسم، نشریه تعلیم و تربیت استثنایی، ۱۴(۱۲۳)، ۵۷-۶۵. magiran.com/p1268732
مردانی، ابراهیم امین بیدختی ، علی اکبر ؛ محمد رضایی، علی (۱۳۹۷). مدل سازی و تحلیل رابطه بین ویژگی‌های شناختی معلمین دوره ابتدایی و کاربرد فن آوری های اطلاعات و ارتباطات در فرآیند آموزش و یادگیری، فصلنامه پژوهش در برنامه‌ریزی درسی، ۱۵(۵۸)، ۱۵۴-۱۶۶. magiran.com/p1893320
معینی¬کیا، مهدی؛ آریانی، ابراهیم؛ زاهدبابلیان، عادل، موسوی، طیبه و کاظمی، سلیم(1396). مطالعه عوامل مؤثر بر اجرای دوره¬های همگانی آموزش آزاد درون‌خطی(موک) در آموزش عالی: پژوهش آمیخته. راهبرد آموزش در علوم پزشکی؛9(6)، 458-470.
موسوی، سیده مریم (1399). بررسی چالش های دوره‌های آموزش ضمن خدمت معلمان و ارایه راهکارهای مناسب، پنجمین کنفرانس بین المللی علوم انسانی و آموزش و پرورش با محوریت توسعه پایدار،تهران.
موسوی، سیده مریم(1399). بررسی چالش های دوره‌های آموزش ضمن خدمت معلمان و ارایه راهکارهای مناسب،پنجمین کنفرانس بین المللی علوم انسانی و آموزش و پرورش با محوریت توسعه پایدار،تهران.
مهربان، زهرا ؛ مظاهری، حسن (۱۳۹۵). تلفیق فناوری اطلاعات و ارتباطات در برنامه های درسی مطابق با برنامه درسی ملی، فصلنامه مطالعات برنامه درسی، ۱۱(۴۰)، ۱۴۳. magiran.com/p1617548
میثم غلام پور، محمدعلی رستمی نژاد، هادی پورشافعی، (1398). شناسایی عوامل کلیدی موفقیت دوره‌های MOOC: سنتزپژوهی براساس مدل روبرتس، مجله پژوهش‌های برنامه درسی، 9(2)، 139-162. magiran.com/p2103966
نوری افشار،مهریار.حق وردی،مجید.کمیجانی،علی.(1399).آموزش‌های ضمن خدمت فرهنگیان:از اثربخشی تا کارآمدی.دوماهنامه علمی- پژوهشی رهیافتی نو در مدیریت آموزشی،11(41)،305-324.
Alazani, S. A., & Mahender, C. N. (2021, August). Rule based question generation for Arabic text: question answering system. In Proceedings of the International Conference on Data Science, Machine Learning and Artificial Intelligence (pp. 7-12).
Ardavani, S. (2019). How MOOCs can develop teacher cognition: the case of in-service English language teachers. European Journal of Open, Distance and E-Learning (EURODL), 22(2), 56-71.
Bates, T. (2013). Harvard’s current thinking on MOOCs. Harvard Magazine, Cambridge: Harward.
Fidalgo-Blanco, Á. García-Peñalvo, F. J& Sein-Echaluce, M. L. (2018). An adaptive hybrid MOOC model: Disrupting the MOOC concept in higher education. Telematics and Informatics, 35(4), 1018-1030.
Froehlich, D. E. (2023). Sustainable Service-Learning through Massive Open Online Courses. Sustainability, 15(18), 13522.
Harnadi, B., Widiantoro, A. D., & Prasetya, F. H. (2024). Investigating the behavioral differences in the acceptance of MOOCs and E-learning technology. Computers in Human Behavior Reports, 14, 100403.
Kaul, M., Aksela, M., & Wu, X. (2018). Dynamics of the community of inquiry (CoI) within a massive open online course (MOOC) for in-service teachers in environmental education. Education Sciences, 8(2), 40.
Khaneboubi, M., & Bruillard, E. (2016, March). An innovative MOOC for in-service teacher education in a French speaking context. In Society for Information Technology & Teacher Education International Conference (pp. 2125-2132). Association for the Advancement of Computing in Education (AACE).
Ma, N., Li, Y. M., Guo, J. H., Laurillard, D., & Yang, M. (2023). A learning model for improving in-service teachers’ course completion in MOOCs. Interactive Learning Environments, 31(9), 5940-5955.
Mehaffy, G. L. (2012). Challenge and change. Educause Review, 47(5), 25-42.
Miller, K., Yoon, S., Shim, J., Wendel, D., Schoenfeld, I., Anderson, E., & Reider, D. (2019). Teacher Perceptions on Collaborative Online Professional Development for In-Service Teachers on a MOOC Platform.
Patiño-Toro, O. N., Valencia-Arias, A., Fernández-Toro, A., Jiménez-Guzmán, A., & Gil, C. A. P. (2023). Proposed methodology for designing and developing MOOCs for the deaf community. Heliyon, 9(10).
Phan, T., & Zhu, M. (2020). Professional development journey in MOOCs by pre-and in-service teachers. Educational Media International, 57(2), 148-166.
Sheng, D. Yuan, J. Xie, Q. & Li, L. (2022). ACMF: An Attention Collaborative Extended Matrix Factorization Based Model for MOOC course service via a heterogeneous view. Future Generation Computer Systems, 126, 211-224.
Shi, Y., Haller, A., Reeson, A., & Li, X. (2024). Decoding the dynamics of knowledge pricing: An empirical investigation of MOOC platform edX's pricing structure and signaling effects. International Journal of Information Management Data Insights, 4(1), 100220.
Tinajero Villavicencio, M. G., Mata Santel, J., Villaseñor Palma, K. M., & Carrasco Altamirano, A. C. (2019). An inter-institutional development experience in a MOOCs for in-service teachers. Apertura (Guadalajara, Jal.), 11(1), 120-135.
Tsao, H. J., Hung, W. L., Taylor, C., Huang, C. L., Liao, W. M., & Chang, S. T. (2023). In-service Teachers’ Professional Development Through English MOOC Learning. 修 平 學 報, 67.
Tzovla, E., Kedraka, K., Karalis, T., Kougiourouki, M., & Lavidas, K. (2021). Effectiveness of in-service elementary school teacher professional development MOOC: An experimental research. Contemporary Educational Technology, 13(4), ep324.
Ucha, C. R. (2023). Role of course relevance and course content quality in MOOCs acceptance and use. Computers and Education Open, 5, 100147.
Wei, X., Chen, Y., Shen, J., & Zhou, L. (2024). Fail or Pass? Investigating Learning Experiences and Interactive Roles in MOOC Discussion Board. Computers & Education, 105073.
Yaşar, M. Ö., & Polat, M. (2021). A MOOC-based Flipped Classroom Model: Reflecting on pre-service English language teachers’ experience and perceptions. Participatory Educational Research, 8(4), 103-123.
Zubkov, A. (2022). MOOCs in competence approach to EFL Training of Transport Professionals. Transportation Research Procedia, 63, 1804-1809.
