سنجش میزان رضایتمندی ساکنین از کیفیت محیط مجتمع‌های مسکونی در قرنطینه خانگی (مطالعه موردی مجتمع‌های مسکونی شهر اصفهان)

الموضوعات :

صادق جهانبخش ¹ , سیده مرضیه طبائیان ² , پریسا خیام نکویی ³

1 - گروه معماری، واحد اصفهان(خوراسگان)،دانشگاه آزاد اسلامی،اصفهان،ایران.
2 - دانشیار- دانشگاه آزاد اسلامی اصفهان-خوراسگان
3 - دانشکده معماری وشهرسازی ، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان(خوراسگان)، اصفهان، ایران.

تاريخ الإرسال : 28 السبت , محرم, 1446 تاريخ التأكيد : 11 الخميس , جمادى الثانية, 1446 تاريخ الإصدار : 26 الأحد , رجب, 1446

الکلمات المفتاحية: رضایتمندی مسکونی, قرنطینه خانگی, سلامت روانی, فضاهای باز, طراحی عملکردی, شهر اصفهان,

ملخص المقالة :

در دوران قرنطینه خانگی، ویژگی‌های محیط مسکونی نقشی مهم در حفظ سلامت روانی و جسمی افراد ایفا می‌کند. این پژوهش با هدف شناسایی عوامل مؤثر بر رضایتمندی ساکنین و ارائه راهکارهایی برای بهبود کیفیت محیط مسکونی انجام شده است. روش تحقیق به صورت آمیخته (کیفی و کمی) بوده و شامل مصاحبه با متخصصین و توزیع پرسش‌نامه بین 210 نفر از ساکنین مجتمع‌های مسکونی شهر اصفهان است. نتایج نشان می‌دهد که دسترسی به فضاهای باز و نیمه‌باز، کاهش آلودگی صوتی، و حضور عناصر طبیعی مانند نور طبیعی و گیاهان، تأثیر مثبت و معناداری بر رضایتمندی ساکنین دارند. همچنین، طراحی مبتنی بر "درون‌گرایی عملکردی" (حریم خصوصی و آرامش) و "برون‌گرایی دیداری-شنیداری" (ارتباط کنترل‌شده با محیط بیرونی) نقش مهمی در کاهش استرس و افزایش تعادل روانی و جسمی افراد در شرایط قرنطینه دارد. این پژوهش با تأکید بر طراحی محیط‌های مسکونی متناسب با نیازهای روان‌شناختی، راهکارهایی برای بهبود کیفیت زندگی ارائه می‌دهد.

المصادر:

1. امینی فر، زینت؛ احسانی اسکویی، سیده فرشته؛ عظمتی، حمیدرضا؛ و مهدی نژاد، جمال الدین. (1401). راهکارهای تطبیق فضاهای سکونتی با شرایط خاص دوره پاندمی کرونا .فصلنامه انسان و محیط زیست، شماره 63. 1-14.
2. احسانی اسکویی، سیده فرشته ؛ امینی فر، زینت ؛ و مهدی نژاد ،جمال الدین. (1400). تأثیر شرایط محیطی مسکن بر میزان سازگاری افراد با قرنطینه در دوران کرونا. نشریه پایش، سال بیستم (6)،ص 760-771.
3. پاکزاد،جهانشاه. (1388).مبانی نظری و فرآیند طراحی شهری. وزارت مسکن و شهرسازی، دبیرخانه شورای عالی شهرسازی و معماری، چاپ سوم، تهران: شهیدی.
4. خدابخشی کولایی، آناهیتا. (1399). زندگی در قرنطینه خانگی: واکاوی تجارب روانشناختی دانشجویان در همه گیری کووید-19 . مجله طب نظامی، 22(2).130-138.
5. رضایی،سجاد ؛ ثامنی توسروندانی، آزاده؛ و زبردست،عذرا. (1399). تاثیر قرنطینه خانگی ناشی از پاندمی بیماری کووید19 بر استرس والدین و رابطه آن با اضطراب و افسردگی کودکان گیلانی. مجله پژوهشی روان پزشکی و روانشناسی بالینی ایران، 26(3)، 283-292.
6. رهنما، محمدرحیم؛ و کمانداری، محسن. (1394). سنجش میزان رضایت مندی ساکنین از کیفیت محیط مسکونی در شهر کرمان (مطالعه موردی: پروژه مسکن مهر شهرک مهرگان). مجله مطالعات نواحی شهری سال دوم ( 2).39-59.
7. فراهانی، محمدنقی. (1399). تغییرات نگرش، باور و ارزش در سطوح فردی و فرهنگی و همه گیری کووید 19. فصلنامۀ پژوهش در سلامت روانشناختی (ویژه نامه کرونا و سلامت روان)، دوره 14 (1)،ص 1-15.
8. غفوریان، میترا؛ و حصاری، الهام. (1395). بررسی عوامل و متغیرهای زمینه ای موثر بر رضایتمندی ساکنین از محیط مسکونی. نشریه مطالعات شهری ، شماره 18. ص91-100.
9. غیاث¬آبادی فراهانی، الهام ؛ و جعفری هرندی، رضا.(1399). پیش‌بینی انعطاف‌پذیری شناختی براساس سازگاری اجتماعی و مسئولیت‌پذیری دانشجویان دختر، مجله پژوهش های روان شناسی اجتماعی. دوره دهم (40) :ص 135- 150.
10. موسی پور،حامد؛ آشتیانی، جواد چنگی؛ و کهربایی کلخوران علیا،محمد. (1399). تحول معنوی و وجودی و همه گیری کووید 19 : یک مطالعه کیفی. فصلنامۀ پژوهش در سلامت روانشناختی،دوره14(1)،56-70.
11. نابغ وطن ،روشنک ؛ اسکوئی بلالی، آزیتا ؛ کی نژاد ،محمدعلی ؛ و دیبا، فربد. (1401). بررسی نقش بیماری کووید-١٩ در پیدایش معماری سبز در آینده-پژوهی خانه‌ها بر اساس روش تحلیل لایه‌ای علت‌ها(CLA). فصلنامه انسان و محیط زیست، شماره 59،ص 201-219.
12. Greenberg, Neil, & Less, Susan. (2020). The psychological impact of quarantine and how to reduce it: Rapid review of the evidence. The Lancet, 395(10227), 912–920. https://doi.org/10.1016/S0140-6736(20)30460-8
13. Canter, D., & Ress, K.A. (1982). Multivariate model of housing satisfaction, International Review of Applied Psychology, No. 32, p.p. 185-208 .
14. Chan, Ho H. P., Lo, Y., Wong, H., Chan, W., Leung, Y., & Chen, H. (2016). Understandings of spirituality and its role in illness recovery in persons with schizophrenia and mental-health professionals: A qualitative study. BMC Psychiatry, 16(1), 86. https://doi.org/10.1186/s12888-016-0793-9
15. Diaconu, Daniela A., Gola, Marco, Lettieri, Letizia, Dell’Oro, Marco, Fara, Gaetano M., Rebecchi, Alberto, Signorelli, Gaetano, & Capolongo, Stefano. (2020). COVID-19 and living spaces challenge: Well-being and public health recommendations for a healthy, safe, and sustainable housing. Acta Biomedica, 91, 61–75. https://doi.org/10.23750/abm.v91i9-S.10115
16. Denes, A., & Gumel, A. B. (2019).Modeling the impact of quarantine during an outbreak of Ebola virus disease. Infectious Disease Modelling, 4, 12-27.
17. Duque-Calvache, Ricardo, Torrado, Juan Manuel, & Mesa-Pedrazas, Álvaro. (2020). Lockdown and adaptation: Residential mobility in Spain during the COVID-19 crisis. European Societies, 23(1), 1–18. https://doi.org/10.1080/14616696.2020.1837559
18. Galster, G. (1987). Identifying the correlates of residential satisfaction: An empirical Critique. Environment and Behavior, No. 19, 539-568.
19. Shamaei, A., & PourAhmad, A. (2005). Upgrading and urban renewal from the perspective of geography [In Persian]. Tehran: Tehran University Press.
20. Spennemann, D. H. (2021). Residential architecture in a post-pandemic world: Implications of COVID-19 for new construction and for adapting heritage buildings. Journal of Green Building, 16(2), 199–215. https://doi.org/10.3992/jgb.16.2.199
21. Webster, R. K., Brooks, S. K.,Smith, L. E., Woodland, L.,Wessely, S., & Rubin, G. J. (2020).How to improve adherence withquarantine: Rapid review of theevidence. Public Health, 182, 163-169.