اثر محرومیت از خواب بر عملکردهای حافظه در مقیاس وکسلر
الموضوعات :
لیلا علیزاده
1
,
سمیه لرستانی
2
,
صبا عباسی
3
,
محمد جشن پور
4
1 - گروه روانشناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران
2 - دانشگاه رازی کرمانشاه
3 - گروه روانشناسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران
4 - گروه روانشناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران
الکلمات المفتاحية: تیپ خواب صبحگاهی , دانشجویان , عملکردهای حافظه , محرومیت از خواب , مقیاس حافظه وکسلر,
ملخص المقالة :
مقدمه: خواب یکی از مهمترین فاکتورهای تأمین سلامت جسم، روح و تعادل عصبی افراد است و در زندگی انسان امروز نمی¬توان از این عامل مهم چشم¬پوشی کرد. سیستم شبانه¬روزی درونزای فردی یکی از عمیق¬ترین مکانیسم¬های بیولوژیکی است که بر خواب و سلامت روان تأثیر می¬گذارد. تنوع بین افراد در سیستم شبانه روزی درونزا شامل تفاوت در زمان¬بندی عملکردهای رفتاری و فیزیولوژیکی مانند ریتم خواب-بیداری، هوشیاری، دمای مرکزی بدن و ترشح هورمونی است. در مورد نقش اساسی خواب در سلامت روانی و جسمانی با بسیاری از مطالعات که به پیامدهای نامطلوب خواب آشفته اشاره می‌کنند، اتفاق نظر وجود دارد . شیوع بالای محرومیت از خواب و کیفیت پایین خواب در جوامع مدرن نیاز به تحقیقات بیشتر و بهتر با هدف آشکارسازی مکانیسم¬های تنظیم و عملکرد خواب را برجسته می¬کند. محرومیت از خواب شامل فقدان کامل خواب در طول یک دوره‌ی زمانی مشخص و یا زمان‌های کوتاه‌تر خواب است. رایج‌ترین دلایل محرومیت از خواب آن‌هایی هستند که مربوط به سبک زندگی معاصر، عوامل اجتماعی و عوامل مرتبط با کار هستند؛ در نتیجه این شرایط بر ویژگی‌های تعداد قابل توجهی از افراد تأثیر می¬گذارد. از عواقب مخرب محرومیت ازخواب بر روی عملکرد شناختی، عملکرد حرکتی و عملکرد روانی حرکتی مانند زمان واکنش و وظایف حافظه ، تغییرات جسمی، رفتاری و شناختی و نقش‌های اجرایی درگیر در کارهای پیچیده‌تر و کاهش عملکرد عصبی رفتاری، از جمله هوشیاری و حافظه می¬توان اشاره کرد. بنابراین از آنجا که خواب نقش مهمی در حفظ مدار عصبی دارد و به حفظ سلامت و تندرستی کلی کمک می¬کند مطالعات تصویربرداری عصبی نشان می¬دهد که محرومیت از خواب بر بسیاری از جنبه های ساختار و عملکرد مغز انسان تأثیر می¬گذارد و محرومیت اثر خواب با افزایش جریان خون مغزی و کاهش سرعت متابولیک و نشانگرهای فعالیت سیناپسی عصبی در چندین ناحیه مغز مرتبط است. به طور کلی محرومیت از خواب تأثیر منفی بر عملکردهای شناختی مانند توجه، یادگیری، شکل¬گیری حافظه، اکتساب و بازیابی دارد..هدف: پژوهش اخیر با هدف بررسی اثر محرومیت از خواب بر عملکردهای حافظه در مقیاس وکسلر در تیپ خواب صبحگاهی دانشجویان دختر خوابگاهی شهر کرمانشاه انجام شد.روش: پژوهش حاضر از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش¬آزمون ـ پس¬آزمون و گروه گواه می¬باشد. .جامعه‌ی پژوهش حاضر شامل تمامی دانشجویان دختر خوابگاهی درر سال تحصیلی 1403 می¬باشد. نمونه‌ی اولیه پژوهش شامل 200 نفر از دانشجویان دختر خوابگاهی بود که به شیوه‌ی نمونه¬گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل آزمون حافظه وکسلر W.M.S (1939) و پرسشنامه صبحگاهی ـ شامگاهی MEQ (1976)می¬باشد.یافته¬ها: تحلیل کوواریانس داده¬ها نشان داد که در متغیر عملکرد حافظه بین گروه آزمایش و کنترل تفاوت معناداری وجود دارد(001/0P<). با توجه به اینکه میانگین گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل بر متغیر وابسته تأثیر¬گذار بوده است محرومیت از خواب بر عملکردهای حافظه در تیپ خواب صبحگاهی اثر دارد و موجب اختلال در عملکردهای حافظه می¬شود کهه تمامی یافته¬ها در سطح (001/ 0>P) معنادار بودند.نتیجه¬گیری: نتایج نشان داد محرومیت از خواب موجب اختلال در عملکردهای حافظه و ضعف عملکرد حافظه می¬شود، لذا می¬توان نتیجه گرفت که محرومیت از خواب منجر به کاهش عملکردهای حافظه شده است..
Behirooz A, Haghayegh S A. Comparison of suicidal thoughts and stress levels among depressed students with morning and evening types. Shenakht Journal of Psychology and Psychiatry 2019; 6 (1):64-74.
Bratzke, D., Steinborn, M. B., Rolke, B., & Ulrich, R. (2012). Effects of sleep loss and circadian rhythm on executive inhibitory control in the Stroop and Simon tasks. Chronobiology International, 29(1), 55-61.
Broms, U., Pitkaniemi, J., Backmand, H., Heikkila, K., Sarna, S., Vartiainen, E., Partonen, T. (2020). Long-term consistency of diurnal-type preferences among men. Chronobiol Int, 31(2), 182-8.
Cascella, M., & Al Khalili, Y. (2019). Short Term Memory Impairment. Retrieved from https://www.researchgate.net/publication/335677371.
Cousins, J., & Fernandez, G. (2019). The impact of sleep deprivation on declarative memory. Prog Brain Res, 246, 27-53.
Czeisler, C., & Gooley, J. (2007). Sleep and Circadian Rhythms in Humans. Cold Spring Harbor Symposia on Quantitative Biology, 72(1), 579-97.
Dehghani F, Golbabaei F, Omidi F, Zakerian S A. (2019). Investigation of the effect of unusual work shifts and sleep deprivation on cognitive performance in workers in the automotive industry. 16 (3):26-35.
Diaz-Morales, J., & Parra-Robledo, Z. (2021). Day-of-week mood patterns in adolescents considering chronotype, sleep length and sex. Personality and Individual Differences, 179.
Ellenbogen,J., Payne ,J., & Stickgold ,R.(2006) The role of sleep in declarative memory consolidation: passive, permissive, active or none? Curr Opin Neurobiol. 16(6):716-22
Fafrowicz, M., Oginska, H., Mojsa-Kaja, J., Marek, T., Golonka, K., & Tucholska, K. (2010). Chronic sleep deficit and performance of a sustained attention task—an electrooculography study. Chronobiology international, 27(5), 934-944.
Frenda, S., Patihis, L., Loftus, E., Lewis, H., & Fenn, K. (2018). Sleep Deprivation and False Memories. Journal Article, 25(9), 1674-1681.
Fucci, D., Scanniello, G., Romano, S., & Juristo, N. (2018). Need for Sleep: the Impact of a Night of Sleep Deprivation on Novice Developers' Performance. IEEE Transactions on Software Engineering.
Gobin, C., Banks, J., Fins, A., & Tartar, J. (2015). Poor sleep quality is associated with a negative cognitive bias and decreased sustained attention. Journal of Sleep Research, 24(5), 535–542.
Horne, J. A., & Ostberg, O. (1976). A selfassessment questionnaire to determine morningness-eveningness in human circadian rhythms. International Journal of Chronobiology, 4, 97-110.
Issazadegan A, Sheikhi S, Asadi Majareh S. Comparisons of happiness and satisfaction with life between circadian typology. Studies in Medical Sciences 2014; 25 (1):12-20.
Jankowski, K., & Linke, M. (2020). Angry night birds: Emotionality, activity and sociability temperament in adolescent chronotypes. Chronobiology International, 37(5), 652-659.
Jiao, Q., Dong, X., Guo, C., Wu, T., Chen, F., Zhang, K. . . . Shen, H. (2022). Effects of sleep deprivation of various durations on novelty-related object recognition memory and object location memory in mice. Behav Brain Res, 10; 418:113621.
Lian, Y., Xiao, J., Liu, Y., Ning, L., Guan, S., Ge, H. ... & Liu, J. (2015). Associations between insomnia, sleep duration and poor work ability. Journal of psychosomatic research, 78(1), 45-51.
Mah, C. D., Mah, K. E., Kezirian, E. J., & Dement, W. C. (2011). The effects of sleep extension on the athletic performance of collegiate basketball players. Sleep, 34(7), 943-950.
McDermott, C., LaHoste, G., Chen, C., Musto, A., Bazan, N., & Magee, J. (2003). Sleep deprivation causes behavioral, synaptic, and membrane excitability alterations in hippocampal neurons. J Neurosci, 23(29), 9687-95.
Merikanto, I., Kortesoja, L., Benedict, C., Chung, F., Cedernaes, J., Espie, C., De Gennaro, L. (2022). Evening-types show highest increase of sleep and mental health problems during the COVID-19 pandemic—multinational study on 19 267 adults. Sleep, 45(2).
Minakawa, E., Wada, K., & Nagai, Y. (2019). Sleep Disturbance as a Potential Modifiable Risk Factor for Alzheimer's disease. Int J Mol Sci, 20(4), 803.
Minz, S., & Pati, A. (2019). Morningness–eveningness preference, sleep quality and behavioral sleep patterns in humans – a mini review. Biological Rhythm Research, 52(4), 549-584.
Orzeł-Gryglewska, J. (2020). Consequences of sleep deprivation. International journal of occupational medicine and environmental health, 23(1), 95-114.
Palagini, L., Bastien, C., Marazziti, D., Ellis, J., & Riemann, D. (2019). The key role of insomnia and sleep loss in the dysregulation of multiple systems involved in mood disorders: A proposed model. J Sleep Res, 28(6), 12841.
Patrick, Y., Lee, A., Raha, O., Pillai, K., Gupta, S., Sethi, S. ... & Smith, S. F. (2017). Effects of sleep deprivation on cognitive and physical performance in university students. Sleep and biological rhythms, 15(3), 217-225.
Peng ,Z., Dai ,C., Ba ,Y., Zhang ,L., Shao ,Y & Tian ,J (2020) Effect of Sleep Deprivation on the Working Memory-Related N2-P3 Components of the Event-Related Potential Waveform. Front. Neurosci. 14:469.
Rahafar, A., Sadeghi Jojili, M., Sadeghpour, A., & Mirzaei, S. (2012). Examining the psychometric characteristics of the Persian version of the Morning-Evening Questionnaire (MEQ). Clinical Psychology and Personality, 11(1), 109-122.
Reppert, S., & Weaver, D. (2012). Coordination of circadian timing in mammals. Nature, 418(6901), 935-41.
Riedel, M., Berrez, S., Pelisse, D., Brousse, E., Forget, C., Marlot, M. ... & Reinberg, A. (2021). 24-hour pattern of work-related injury risk of French firemen: nocturnal peak time. Chronobiology international, 28(8), 697-705.
Roig, M., Cristini, J., Parwanta, Z., Ayotte, B., Rodrigues, L., de Las Heras, B. . . . Wright, D. (2022). Exercising the Sleepy-ing Brain: Exercise, Sleep, and Sleep Loss on Memory. Exerc Sport Sci Rev, 50(1), 38-48.
Saadati H, Sheibani V, Refahi S, Mashhadi Z. A Review of the Effects of Sleep Deprivation on Learning and Memory: the Role of Sex Hormones. JRUMS 2018; 17 (4):359-376.
Saed, Amir Roshanzadeh, Rasul. Moradi, Alireza. (1387). Examining the psychometric properties of the Wechsler memory scale in students. Scientific-research monthly Daneshvar Behavat. 15(31), 57-70.
Shochat, T. (2020). Impact of lifestyle and technology developments on sleep. Nat Sci Sleep, 6; 4, 19-31.
Tantawy, A. O., El Tallawy, H. N., Farghaly, H. R., Farghaly, W. M., & Hussein, A. S. (2023). Impact of nocturnal sleep deprivation on declarative memory retrieval in students at an orphanage: a psychoneuroradiological study. Neuropsychiatric disease and treatment, 9, 403.
Taylor, B., & Hasler, B. (2018). Chronotype and mental health: Recent advances. Current Psychiatry Reports, 20 (8).
Van den Berg, J., Kivela, L., & Antypa, N. (2018). Chronotype and depressive symptoms in students: An investigation of possible mechanisms. Chronobiology International, 35(9), 1248–1261.
Weber, F., & Dan, Y. (2016). Circuit-based interrogation of sleep control. Nature, 6; 538(7623), 51-59.
Zacks, J. (2020). Event Perception and Memory. Annual review of psychology, 71, 165-91.
Zagaar, M., Alhaider, I., Dao, A., Levine, A., Alkarawi, A., Alzubaidy, M., & Alkadhi, K. (2018). The beneficial effects of regular exercise on cognition in REM sleep deprivation: behavioral, electrophysiological and molecular evidence. Neurobiol Dis, 45(3), 1153-62.
Zeng, S., Lin, X., Wang, J., & Hu, X. (2021). Sleep's short-term memory preservation and long-term affect depotentiation effect in emotional memory consolidation: behavioral and EEG evidence. Sleep, 44(11).
