بلاک‌چین: تحول‌آفرین در حقوق بیمه و حمل و نقل دریایی ایران؛ تحلیل فرصت‌ها و چالش‌های پیش‌رو
الموضوعات : فصلنامه مطالعات حقوقی فضای مجازی
رضا رجبعلیان
1
,
عبدالعلی محمدی
2
,
میثم اسلامی
3
1 - دانشگاه آزاد واحد ورامین
2 - دانشگاه آزاد واحد ورامین
3 - دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامین
الکلمات المفتاحية: تجارت الکترونیکی ایران, حقوق بیمه دریایی, حقوق حمل‌ونقل دریایی, سیاست‌گذاری, فناوری بلاک‌چین,
ملخص المقالة :
این پژوهش به بررسی فناوری بلاک‌چین و نقش آن در حقوق بیمه و حمل‌ونقل دریایی ایران می پردازد. هدف اصلی این پژوهش، امکان پذیری همسوسازی مقررات ایران با این فناوری و فراهم‌سازی زمینه‌های قانونی برای سیاست‌گذاری جهت پذیرش و اجرای این فناوری است. این پژوهش به روش توصیفی تحلیلی با گردآوری داده‌های کتابخانه‌ای و بررسی نمونه‌های عملی بلاک‌چین، به تحلیل و بررسی مقررات مرتبط با این فناوری پرداخته است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که بلاک‌چین با ویژگی‌های غیرمتمرکز، شفاف و امن خود، می‌تواند بهبود قابل‌توجهی در فرآیندهای بیمه و حمل‌ونقل دریایی ایجاد کرده، از تقلب جلوگیری کند و مدیریت اطلاعات را بهینه سازد. بلاک‌چین به بهبود جمع‌آوری، سازماندهی و تحلیل داده‌ها کمک می‌کند. این فناوری نیازمند توجه ویژه به ملاحظات قانونی و نظارتی است. با تحلیل مقررات و ارائه دیدگاه‌های نو، تلاش شده تا چارچوب حقوقی مناسبی برای پذیرش و اجرای موفقیت‌آمیز بلاک‌چین ارائه شود. نتیجه پژوهش نشان می‌دهد قوانین فعلی ایران با بلاک‌چین مخالفتی ندارد و چه تغییرات یا بهبودهایی برای سیاست‌گذاری و قانون‌گذاری مناسب لازم است. بومی‌سازی بلاک‌چین با چالش‌هایی مانند کندی پذیرش، نیاز به همکاری ذی‌نفعان، مسائل حکمرانی، استانداردسازی و وابستگی به اوراکل‌ها روبروست. برای غلبه بر این چالش‌ها، توسعه مقررات و هماهنگی های بین‌المللی و آموزش حقوقدانان ضروری است. این پژوهش به‌دنبال ارائه چارچوبی حقوقی و اجرایی برای پذیرش و پیاده‌سازی بلاک‌چین در صنعت بیمه و حمل‌ونقل دریایی است.
الف) منابع فارسی: 1. احمدی، افشین، و تقی زاده، ابراهیم. (1394). «بررسی تطبیقی حدود و مبنای مسوولیت متصدی حمل و نقل دریایی در معاهده رتردام با معاهده های بروکسل و هامبورگ»، مطالعات حقوق تطبیقی، پاییز و زمستان، 6، 2.
2. عرب احمدی، مجیدرضا، السان، مصطفی، و نوشادی، ابراهیم. (۱۳۹۴). «بارنامه الکترونیکی بین المللی دریایی و کارکردهای آن»، حقوق اسلامی، پاییز، 12، 46.
3. قلاوند، کوروش، کریمی قهرودی، محمدرضا، و حاجی ملامیرزایی، حامد. (1399). «تأثیر فناوری‌های تحول‌آفرین در انتظام‌بخشی فضای مجازی کشور»، مطالعات راهبردی ناجا، زمستان، 5، 18.
4. محمدی اصل، محسن، و مالکی، مجتبی. (۱۳۹۶). «شدت رقابت صنعت حمل و نقل دریایی بر مدیریت کارایی شرکت کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه پژوهش های جدید در مدیریت و حسابداری، تابستان، 3، 26.
5. مهدی رضائی و علی طائی‌زاده. (1398). «تاثیر بلاک‌چین بر گردش اطلاعات زنجیره تامین»، علوم و فنون مدیریت اطلاعات، بهار 1398، 14.
6. نگهدار، ایرج، پورقهرمانی، بابک، و بیگی، جمال. (۱۴۰۲). «رهیافت‌های پیشگیری وضعی سیاست جنایی ایران در قبال نقض امنیت سایبری در پرتو اسناد بین‌المللی»، مطالعات حقوقی فضای مجازی، بهار، 1، 5.
7. نوری یوشانلویی، جعفر، و تیموری. (1401). «تحلیل حقوقی اعتبار بارنامه‌های مبتنی بر فناوری زنجیره بلوکی در تجارت نفت»، مطالعات حقوق انرژی، پاییز و زمستان 1401، 8، 2.
8. روحانی، کارن، نصیری لاریمی، رضا، و مرادی، رامین. (1399). «تمتع از فناوری بلاک چین در پرتو مقررات سازمان جهانی تجارت برای مبارزه با فساد»، سیاست جهانی، پاییز، 9، 3.
9. سلامی، رضا، و صادقی، مهدی. (1388). «طراحی فرآیندی برای بین المللی سازی صنعت حمل و نقل دریایی جمهوری اسلامی ایران با رویکرد انتقال فناوری: مطالعه موردی شرکت کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران»، اقتصاد و تجارت نوین، زمستان 1387 و بهار 1388، 3 و 4.
10. سلیمی خورشیدی، فتاح، و ولی زاده، سلمان. (1401). «چالش‌ها و موانع عملیات مزایده الکترونیکی و سنتی در نظام حقوقی ایران»، فصلنامه علمی پژوهش‌های نوین حقوق اداری، تابستان 1401، 4، 11.
11. محمودی، علی، کشاورز حداد، غلامرضا، و فقیه جویباری، مجید. (۱۳۸۴). «تحلیل اهمیت صنعت حمل و نقل در اقتصاد ایران با استفاده از تکنیک داده- ستانده»، پژوهشنامه بازرگانی، بهار، 9، 34.
ب) منابع انگلیسی: 12. Abdellatif, N. P. (2020). "An Ethereum bill of lading under the UNCITRAL MLETR". Maastricht Journal of European and Comparative Law, 27(2), 250-274.
13. Akande, A. (2018). "Disruptive power of blockchain on the insurance industry". Master's Thesis, University of Tartu, Institute of Computer Science, Tartu.
14. Alston, E., & Caton, J. (2022). "Blockchain and the law–legality, law-like characteristics, and legal applications," Handbook on Blockchain and Cryptocurrencies, 117-144.
15. Blemus, S. (2017). "Law and blockchain: A legal perspective on current regulatory trends worldwide". Revue Trimestrielle de Droit Financier (Corporate Finance and Capital Markets Law Review), RTDF, (4-2017).
16. Bolero. (2020). Bolero's vital role in a ground-breaking international trade transaction using blockchain. Bolero (WiseTech Global Group). https://www.bolero.net/blog/boleros-vital-role-in-a-ground-breaking-international-trade-transaction-using-blockchain
17. Borselli, A. (2020). "Smart contracts in insurance: a law and futurology perspective". In Smart Contracts in Insurance (101-125). Springer International Publishing.
18. CargoX. (2024). eBL FAQ. https://cargox.help/hc/en-us/sections/26070751145233-eBL-FAQ. Accessed [August 2, 2024].
19. Daley, S. (2024, February 27). 46 blockchain companies paving the way for the future. Built In. https://builtin.com/blockchain/blockchain-companies-roundup. Accessed [August 2, 2024].
20. Dhieb, N., Ghazzai, H., Besbes, H., & Massoud, Y. (2020). A secure AI-driven architecture for automated insurance systems: Fraud detection and risk measurement. IEEE Access, 8, 58546-58558.
21. Durovic, M., & Janssen, A. (2019). "The formation of smart contracts and beyond: Shaking the fundamentals of contract law". Smart Contracts and Blockchain Technology: Role of Contract Law, 1-27.
22. European Insurance and Occupational Pensions Authority. (2021). "Discussion paper on blockchain and smart contracts in insurance," EIOPA. Retrieved from www.eiopa.europa.eu/document-library/consultation/discussion-paper-blockchain-and-smart-contracts-insurance_en
23. European Union Blockchain Observatory and Forum. (2018). "Blockchain innovation in Europe". Retrieved from https://amc.law/wp-content/uploads/2018/08/Blockchain-Innovation-in-Europe.pdf
24. Friehoff, L., Promotionsstudent, W. W. U., & Noerr, L. L. P. (2020). "Blockchain in the Insurance Industry". LR, December, Volume 2020, Issue 305-313.
25. Gatteschi, V., Lamberti, F., Demartini, C., Pranteda, C., & Santamaría, V. (2018). "Blockchain and smart contracts for insurance: Is the technology mature enough?". Future internet, 10(2), 20.
26. Giancaspro, M. (2017). "Is a 'smart contract' really a smart idea? Insights from a legal perspective". Computer Law & Security Review, 33(6), 825-835.
27. Hans, R., Zuber, H., Rizk, A., & Steinmetz, R. (2017). "Blockchain and smart contracts: Disruptive technologies for the insurance market". 7.
28. HM Government of Gibraltar. (2017). Proposals for a DLT regulatory framework published for public consultation. https://www.fsc.gi/uploads/20170508%20DLT%20Consultation%20.pdf
29. ICC. (2020, February 6). ICC digital initiatives for the next century of global trade. International Chamber of Commerce. https://iccwbo.org/news-publications/news/icc-digital-initiatives-that-will-equip-business-for-the-next-century-of-global-trade Accessed [August 2, 2024].
30. Jović, M., Tijan, E., Žgaljić, D., & Aksentijević, S. (2020). "Improving maritime transport sustainability using blockchain-based information exchange". Sustainability, 12(21), 8866.
31. Kar, A. K., & Navin, L. (2021). "Diffusion of blockchain in insurance industry: An analysis through the review of academic and trade literature". Telematics and Informatics, 58, 101532.
32. Liu, H. (2020). "Blockchain and bills of lading: Legal issues in perspective". In Maritime Law in Motion (413–435). Springer.
33. Nath, I. (2016). "Data exchange platform to fight insurance fraud on blockchain", IEEE Computer Society, December, 16th International Conference on Data Mining Workshops (ICDMW). (44)
34. Panos, A., Kapnissis, G., & Leligou, H. C. (2020). "The Blockchain and DLTs in the maritime industry: Potential and barriers". European Journal of Electrical Engineering and Computer Science, 4(5).
35. Petronilho, F., Fonseca, H., & Zúquete, A. (2022). "The state of the art of the electronic bill of lading". F1000Research, 11, 991.
36. Quintais, J. P., Bodo, B., Giannopoulou, A., & Ferrari, V. (2019). "Blockchain and the Law: A Critical Evaluation". Stanford Journal of Blockchain Law & Policy, 2(1), 86-112.
37. Raskin, M. (2016). "The law and legality of smart contracts". Geo. L. Tech. Rev.1, 305-328.
38. Rodrigues, U. R. (2018). "Law and the Blockchain". Iowa L. Rev.104, 679-706.
39. Roriz, R., & Pereira, J. L. (2019). "Avoiding insurance fraud: A blockchain-based solution for the vehicle sector". Procedia Computer Science, 164, 211-218.
40. Sayegh, K., & Desoky, M. (2019). "Blockchain application in insurance and reinsurance", France: Skema Business School. Retrieved from https://www.researchgate.net/publication/327987901
41. Shetty, A., Shetty, A. D., Pai, R. Y., Rao, R. R., Bhandary, R., Shetty, J., ... & Dsouza, K. J. (2022). "Block chain application in insurance services: A systematic review of the evidence". SAGE Open, 12(1), 21582440221079877.
42. Shope, M. L. (2020). "The bill of lading on the blockchain: an analysis of its compatibility with international rules on commercial transactions". Minnesota Journal of Law, Science & Technology, 22, 163-170.
43. Smit, J. J. (2020). "Does blockchain technology offer a solution to the remaining impediments to the more widespread use of electronic negotiable bills of lading?" (Master's thesis, University of Cape Town, Faculty of Law). (43)
44. Starr, L., & Tan, J. (2020, March 26). Electronic bills of lading: An update, part I. UK P&I Club. https://www.ukpandi.com/news-and-resources/legal-content/legal-articles/electronic-bills-of-lading-an-update-part-i Accessed [August 2, 2024].
45. Storhaug, A. T. (2018). "Electronic bills of lading: A legal study of the development of eB/Ls" (Master's thesis, The University of Bergen). (49)
46. Tarr, J. A. (2018). "Distributed ledger technology, blockchain and insurance: Opportunities, risks and challenges". Insurance Law Journal, 29(3), 254-268.
47. The International Group of P&I Clubs. (2019, June 12). International Group circular – Bills of lading and blockchain based system. International Group of P&I Clubs. https://www.igpandi.org/article/international-group-circular-bills-lading-and-blockchain-based-system Accessed [August 2, 2024].
48. Ugwuokpe, K. (2016). "The bill of lading in an era of electronic commerce: legal developments and the reform options for Nigeria". Schulich School of Law, Dalhousie University, LLM Theses, Theses and Dissertations. https://digitalcommons.schulichlaw.dal.ca/llm_theses
49. Wang, B. (2016). "Blockchain and the law". Internet Law Bulletin, 19(1), 250-254.
50. Yang, J. H. (2019). "Applicability of blockchain based bill of lading under the Rotterdam rules and UNCITRAL model law on electronic transferable records". Journal of Korea Trade, 23(6), 113-130.
51. Yeung, K. (2019). "Regulation by blockchain: the emerging battle for supremacy between the code of law and code as law". The Modern Law Review, 82(2), 207-239.
