تبیین الگوی میان افزای پیش ساخته در ساخت مسکن بافت تاریخی
طیبه حیدری
1
(
گروه تخصصی معماری،دانشکده معماری،دانشگاه ازاد واحدپردیس،تهران،ایران
)
احمد میرزا کوچک خوشنویس
2
(
استادیار، گروه ابنیه و بافت، پژوهشگاه میراث فرهنگی، تهران. ایران
)
هاله حسین پور
3
(
گروه شهرسازی،عضو هیات علمی دانشگاه ازاد اسلامی واحدپردیس،تهران،ایران.
)
حدیثه کامران کسمایی
4
(
گروه معماری ، عضوهیات علمی دانشگاه ازادواحد پردیس، دانشگاه آزاد اسلامی ، پردیس، ایران
)
الکلمات المفتاحية: سازگاری, معماری میان افزا, معماری ارزان قیمت, بافت تاریخی,
ملخص المقالة :
بسیاری ازبافتهای تاریخی ایران گرفتارساخت و سازباروش مدرن و خارج ازضوابط معماری باهویت ایرانی گشته اند.به تدریج شاهدمحوشدن آثارمعماری وشهری باهویت ایرانی اسلامی دربافتهای تاریخی خواهیم بود.هدف تحقیق حاضر بررسی مفهوم اصل"سازگاری"ساخت وسازپیشرفته درتدوین اصول طراحی مسکن مناسب میان افزادربافتهای تاریخی بوده است.تحقیق ازلحاظ هدف کاربردی،ازلحاظ روش توصیفی می باشد.جامعه آماری مناطق 9گانه شهری بافت تاریخی شهریزدمیباشد،براساس سرشماری 1400تعداد 10795 خانواردراین بافت تاریخی سکونت داشته اند.مبنای توزیع پرسشنامه سرپرستان خانوار می باشند.براساس جدول مورگان 384 نفرازسرپرستان خانواربه عنوان نمونه ازمناطق 9گانه شهری انتخاب شدند.روش انتخاب نمونه تصادفی نسبی میباشد.با توجه به مصاحبه های صورت گرفته عوامل موثردردرتوسعه مطلوب ومناسب میان افزای پیش ساخته درساخت مسکن بافت تاریخی شامل نظام آمدوشدوشکل گیری شبکه معابر،هماهنگی ازنظر تناسبات،وحدت بصری ومقیاس ساخت وساز،انسجام دربافت تاریخی،پراکندگی کاربریها،سرعت،هزینه،زیبایی وحفاظت ازارزشهادسته بندی شدند.سپس براساس پرسشنامه طراحی شده و آزمون های آماری گرفته شده به سه عامل زیبایی،هزینه وسرعت دسته بندی شدند.میانگین به دست آمده برای عامل سرعت 3.45عامل هزینه3.32وعامل زیبایی3.49بوده است.
- اﺣﻤﺪﭘﻮر ﮐﻠﻬﺮودي، ﻧﺮﮔﺲ؛ ﭘﻮرﺟﻌﻔﺮ، ﻣﺤﻤﺪرﺿـﺎ؛ ﻣﻬﺪوي ﻧﮋاد؛ ﻣﺤﻤﺪﺟﻮاد؛ (1396 )ﯾﻮﺳـﻔﯿﺎن، ﺳﻤﯿﺮا ﻧﻘﺶ و ﺗﺎﺛﯿﺮ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻃﺮاﺣﯽ در ﮐﯿﻔﯿﺖ آﺳﺎﯾﺶ ﺣﺮارﺗﯽ ﻓﻀﺎﻫﺎي ﺑﺎز ﺷﻬﺮي) ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﻮردي :ﻃﺮاﺣﯽ ﭘﯿﺎده راه ﻃﻤﻘﺎﭼﯽ ﻫﺎ در کاشان دو ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﻧﺎﻣﻪ ﻣﻌﻤﺎري و ﺷﻬﺮﺳﺎزي، دوره 9، ﺻﺺ 18 ﺷﻤﺎره، ، . 79.59
- امیدوار، مهدي؛ (1392)آسایش حرارتی (محاسبات و ملاحظات طراحی)، چاپ اول، انتشارات: یزدا. منعام، علیرضا (1390)آسایش محیطی در فضاهاي باز شهري (ارزیابی آسایش حرارتی در بوستانهاي منتخب شهر تهران). پایان نامه دکترا، دانشکده معماري و شهرسازي، دانشگاه علم و صنعت تهران
- امین الرعایا، الهام، خدابخشیان، مقدی(1400). ارزیابی نظر ساکنان در بهره گیری از رویکردهای توسعۀ میان افزا(مطالعه موردی: بناهای جدید جویبارهِ اصفهان)، هویت شهر شماره چهل و هشتم / سال پانزدهم/ زمستان 0 0 14،صص106-93.
- اﻣﯿﻦ دﻟﺪار، ﺳـﺎﻧﺎز، .(آﺳـﺎﯾﺶ ﺣﺮارﺗﯽ در ﻓﻀـﺎﻫﺎي ﺑﺎز ﺷـﻬﺮي و ﻧﻤﻮد آن در ﻃﺮاﺣﯽ راﺳـﺘﻪ ﺷـﻬﺮي در اﻗﻠﯿﻢ ﺳﺮد ﭘﺎﯾﺎن ﻧﺎﻣﻪ ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﯽ ارﺷﺪ ﻣﻌﻤﺎري، ﭘﺮدﯾﺲ ﻫﻨﺮﻫﺎي زﯾﺒﺎ، داﻧﺸﮕﺎه ﺗﻬﺮان.
- ﺑﻘﺎﯾﯽ، پرهام، 1393 ، ﺑﺮﻫﻢ ﮐﻨﺶ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻨﻈﺮﭘﺮداز در ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺷﺮاﯾﻂ ﺣﺮارﺗﯽ ﻣﺴﮑﻦ ﺳﻨﺘﯽ اﯾﺮان( ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ - (خانه ﻫﺎي ﺳﻨﺘﯽ ﯾﺰد پایان ﻧﺎﻣﻪ دﮐﺘﺮا، داﻧﺸﮑﺪه ﻫﻨﺮ و ﻣﻌﻤﺎري، داﻧﺸﮕﺎه ﺗﺮﺑﯿﺖ ﻣﺪرس ﺗﻬﺮان.
- بمانیان، محمد رضا، 1381، مقدمه بر نقش و کاربرد پیمون، محمدرضا بمانیان، هنر و معماری شمار 1 پاییز
- پسران, آرش, کریمی نیا, شهاب, ناظمی, الهام, & طغیانی, شیرین. (1398). بازشناسی نقش پیمون در طراحی خانه های سنتی از منظر سرمایش ایستا ( نمونه موردی: خانه های قجری شهر شیراز). نشریه علمی اندیشه معماری, 3(6), 160-174. doi: 10.30479/at.2019.11383.1299
- پیرنیا، محمدکریم ۱۳۹۲، آشنایی با معماری اسلامی ایران. سروش دانش.
- چرامین مسعود، حمیده زعیمی، مهدی زمانپور، ررسی الگوهای معماری پایدار در اقلیم گرم و خشک از نگاه ارزشهای سنتی معماری بومی،1395
- ﺣﯿﺪري ﻧﮋاد، ﻗﺎﺳﻢ؛ ﻣﺤﻤﺪاﻣﯿﻦ ﻧﯽ، ﺷﻬﺮام؛ زﻧﮕﻨﻪ، ؛ﺣﯿﺪري نژاد،محمد،.1388 ،آﺳﺎﯾﺶ ﺣﺮارﺗﯽ .ﺗﻬﺮان :ﻣﺮﮐﺰ ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ﻣﺴﮑﻦ
- ﺣﯿﺪري، ﺷـﺎﻫﯿﻦ ،1391،ﺑﺮﻫﻢ ﮐﻨﺶ ﺟﺮﯾﺎن ﻫﻮا، دﻣﺎ و راﺣﺘﯽ در ﻓﻀﺎﻫﺎي ﺑﺎز ﺷﻬﺮي، .(مطالعه ﻣﻮردي :اﻗﻠﯿﻢ ﮔﺮم و ﺧﺸﮏ اﯾﺮان .ﻧﺸﺮﯾﻪ ﻫﻨﺮﻫﺎي زﯾﺒﺎ، ﺻﺺ 47ﺷﻤﺎره 42-37 .
- ﺣﯿﺪري،شاهین و ﻣﻨﻌﺎم، ﻋﻠﯿﺮﺿﺎ،1392، ارزﯾﺎﺑﯽ شاخصه های اسایش حرارتی در فضای باز،مجله جغرافیا و توسعه ناحیه ای 216 -197 .
- خاکسار، امیررضا، سید مجید مفیدی شمیرانی، محمود نیکخواه شهمیرزادی ، بررسی میزان مطابقت بناهای خاکپناه میمند با اقلیم آن از لحاظ آسایش حرارتی، نشریه پژوهش های اقلیم شناسی ، سال یازدهم | شماره چهل و سوم | پاییز99.
- ذاکری،محمدحسین،قهرمانی،ارزو،شهنازی،درسا،1395، آزمون دو نظریه پیمون و مستطیل طالیی ایرانی در خانه های دوره قاجار شیراز
- ﺷﻤﺲ ، سیدمجید و ﻣﻬﻨﺎز ﺧﺪاﻛﺮﻣﻲ ،1389،بررسی ﻣﻌﻤﺎري ﺳﻨﺘﻲ ﻫﻤﺴﺎز ﺑﺎ اﻗﻠﻴﻢ
- ﺿـﺎﺑﻄﯿﺎن، اﻟﻬﺎم و ﺧﯿﺮاﻟﺪﯾﻦ، رﺿـﺎ ،1395،.(ﺑﺮرﺳـﯽ ﺗﻄﺒﯿﻘﯽ ﺗﺠﺎرب در زﻣﯿﻨﻪ ﺳـﺎزﮔﺎري رواﻧﯽ در ادراك آﺳـﺎﯾﺶ ﺣﺮارﺗﯽ ﻓﻀﺎﻫﺎي در ﻋﻤﻮﻣﯽ . ﺷﻬﺮي . ﻧﺸﺮﯾﻪ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺷﻬﺮي، ﺷﻤﺎره43 .ص77-96
- ﺿـﺎﺑﻄﯿﺎن، اﻟﻬﺎم وﺧﯿﺮاﻟﺪﯾﻦ، رﺿـﺎ،1397،ادراك آﺳـﺎﯾﺶ ﺑﻮﯾﮋه آﺳـﺎﯾﺶ ﺣﺮارﺗﯽ در اﻟﮕﻮي رﻓﺘﺎر ﺷـﻬﺮوﻧﺪان در ﻓﻀﺎﻫﺎي ﺷﻬﺮي؛ ﻣﻮردي ﻧﻤﻮﻧﻪ : ﻣﯿﺪان اﻣﺎم ﺧﻤﯿﻨﯽ و اﻣﺎم ﺣﺴﯿﻦ ﺷﻬﺮ ﺗﻬﺮان . ،50 ﻧﺸﺮﯾﻪ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺷﻬﺮي، ﺷﻤﺎره .5- 20
- ضـرابیان، فرناز( 138)طراحی فضاهاي باز قابل دفاع در محلات مسکونی شهر تهران (مطالعه موردي: محله باغ فیض-پونک). پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده هنر و معماري، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران
- قاضی زاده، سید امیرسعید؛ (1389)تأثیر طراحی در آسایش حرارتی فضاي باز مجتمعهاي مسکونی (نمونه مورد مطالعه: فاز سه مجتمع مسکونی اکباتان). نشریه هنرهاي زیبا، شماره 42 ،صص . 70-59.
- مدنی پور، علی، 1397، طراحی فضای شهری ، نگرشی بر فرایندی اجتماعی و مکانی ".ترجمه فرهاد مرتضایی
- معاونت برنامه ریزي، پژوهش و فناوري اطلاعات شهرداري اصفهان (1394)آمارنامه شهر اصفهان، بخش ویژگی هاي کلی محیط زیست. معرفت،
- یزدان پناه، فائزه علی اکبرحیدری، بررسی تاثیر فرم ساختمان بر کاهش مصرف انرژی در اقلیم سرد و کوهستانی،1394
-
Ahmed-Ouameur F, Potvin (2007). Microclimates and thermal comfort in outdoor pedestrian spaces: A dynamic approach assessing thermal transients and adaptability of the users, The American Solar Energy Society (ASES), SOLAR, Cleaveland, Ohio, American Solar Energy Society, American Institute of Architects.
- Chappells H, Shove E (2004). Comfort: A review of philosophies and paradigms. Fanger PO (1973). Thermal Comfort. Danish Technical Press, Copenhagen.
- Gaspari J, Fabbri K (2017). A study on the use of outdoor microclimate map to address design solutions for urban regeneration, Energy Procedia, Vol. 111, pp. 500-509.
- Höppe PR (1999). The physiological equivalent temperature: A universal index for the assessment of the thermal environment, International Journal of Biometeorology, Vol. 43, pp. 71-75.
- Lenzholzer S (2012). Research and design for thermal comfort in Dutch urban squares, Resources, Conservation and Recycling, Vol. 64, pp. 39-48.
- Middel A, Selover N, Hagen B, Chhetri N (2016). Impact of shade on outdoor thermal comfort—a seasonal field study in Tempe, Arizona, International Journal Biometeorol, Vol. 60, pp. 1849–1861.
- Peng Ch, Ming T, Cheng J, Wu Y, Peng ZhR (2015). Modeling thermal comfort and optimizing local renewal strategies-A case study of dazhimen neighborhood in wuhan city, Sustainability, Vol. 7, pp. 3109-3128.
- Setaih Kh, Hamza N, Townshend T (2013). Assessment of outdoor thermal comfort in urban microclimate in hot arid areas, 13th Conference of International Building Performance Simulation Association, Chambéry, France, August 26-28.
- Taleghani M (2018). Outdoor thermal comfort by different heat mitigation strategies-A review, Renewable and Sustainable Energy Reviews, Vol. 81, No. 2, pp. 2011-2018.
- Alijani, B., and Kaviyani, M., 2007, Basics of meteorology, Samt Press, Edition 17, 592 Pages.
- 2. Ashrae standard 55-2017, 2017, Thermal environmental conditions for human occupancy. American society of Heating. Refrigerat-ing and Air-conditioning Engineers, Inc, Atlanta Ga.
- 3. Baghaei Daemei, A., Eghbali, S-R., and Mehrinejad Khotbehsara, E., 2019,Bioclimatic design strategies: A guideline to enhance human thermal comfort in Cfa climate zones, Journal of Building Engineering, Volume 25, 100758.
- Bodach, W., and Lang, J., 2014, Climate responsive building design strategies of
- . Ciobanu, D., Eftimie, E., Jaliu, C. 2014. The Influence of Measured/simulated Weather Data on Evaluating the Energy Need in Buildings, Energy Procedia,Volume48, Pages 796-805
- . Farajzadeh. Asl, M., Ghorbani, A., and Lashkari, H., 2008, Survey of Sanandaj Architecture Adaptation to its Climatic Conditions by Mahani Method, Journal of the Teacher of Humanities, 12(2), pp. 161- 180.
- . Habibi Khamene, M., and Mohammadi, H., 2013, Study of Architecture of Tehran City Buildings by Climatic Elements (Case Study: District 5 Municipality), Geographical Land Quarterly, 11(41), pp. 51-64.
- 8. Hatami Varzaneh, E., Amini, M., and Bemanian, M., 2014, Impact of Hot and Arid Climate on Architecture (Case Study: Varzaneh Jame Mosque), Procedia Engineering 94, pp. 25 – 32.
- . Hatwaambo, S., Jain, P, Perers., and Karlsson, B. 2009, Projected beam irradiation at low latitudes using Meteonorm database, Volume 34, Issue 5, Pages 1394-1398.
- . Heidari, Sh, 2015, planning and managing energy resources, University of Tehran Press, Edition 2, 197 Pages.
- . Huang, X., Xiaoli, M., and Qingyuan Zh, 2019, Effect of building interface form on thermal comfort in gymnasiums in hot and humid climates, Frontiers of Architectural Research, Volume 8, Issue 1, pp. 32-43.
- . Javadiyan, R., and Nemati, M., 2018, nvestigation of thermal comfort in architectural adaptation to climatic conditions in Semnan, Journal of Geographic Information System Usage and Remote Sensing in Planning, 9(1), pp. 74- 90.
- . Kaasalainen, T., Mäkinen, A, Lehtinen, T, Moisio, M and Vinha, J., 2020, Architectural window design and energy efficiency: Impacts on heating, cooling and lighting needs in Finnish climates, Journal of Building Engineering, Volume 27, 100996.
- Kameni Nematchoua, M., Yvon, A, Kalameu, O, Asadi, S, Choudhary, R., and Reiter, S. 2019, Impact of climate change on demands for heating and cooling energy in hospitals: An in-depth case study of six islands located in the Indian Ocean region,
- Sustainable Cities and Society, Sustainable Cities and Society, Volume 44, Pages 629-645.
- Kamyabi, S., Doustmohammadi, M., and Pahlavani, A., 2010, The Role of Climatic Elements in Traditional Space Architecture (Semnan City), Regional Conference of Iranian House, Gonbad Kavous, Islamic Azad University, Gonbadkavos Branch.
- Kamyabi, S., 2015, Implementation of Climate Classification System on the Architecture of Khorasan Razavi Cities, Quarterly Geography of the Land, 13(50), pp. 91-105.
- . Kasmaee, M., 1993, Iran Climatic Zoning - Housing and Residential Environments, Building and Housing Research Center Press, Edition 1, 500 Pages. 18. Kazemi, A., Atayi, H., and Tavousi, T., 2008, Climatic and Architecture of New Isfahan Schools, Geography and Development Quarterly, 6(11), 97-114.
- Khodabakhshian, M., 2012, The typology of Earth- sheltered Buildings in arid climates of Iran, Doctoral dissertation on architecture, Islamic Azad University, Science and Research Branch, Tehran.
- Memarian, Gh., 1996, Introduction to Iranian residential architecture, Iran University of Science & Technology Publications, Edition 1, 448 pages.
- Moradi, S., 2007, Regulating environmental conditions, Shahidi Press, Edition11, 268 pages.
- Motealleh, P., Zolfaghari, M., and Parsaee, M., 2018, Investigating climate responsive solutions in vernacular architecture of Bushehr city, HBRC Journal, 14, pp. 215- 223.
- Namaziyan, A., 2010, Principles of using sunlight in architectural design (adjusting architectural requirements), Shahid Beheshti University Press, Edition 1, 332 Pages.
- National Geotourism Plan Report, The rocky village stays, 2008, retrieved from National Geosciences Database of Iran Web site,www.ngdir.ir
