اثر درون شیشه‌ای تیمارهای سولفات آهن، سولفات روی و سولفات مس بر صفات مورفوفیتوشیمیایی گیاه دارویی Chamaecostus cuspidatus Nak

الموضوعات : Medicinal Plants

هاجر معتمدی شارک ¹ , محسن ثانی خانی ² , عزیزاله خیری ³ , نیر محمدخانی ⁴

1 - گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران
2 - گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران
3 - گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران
4 - گروه گیاهان دارویی و معطر، مرکز آموزش عالی شهید باکری میاندوآب، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران

تاريخ الإرسال : 09 الثلاثاء , صفر, 1446 تاريخ التأكيد : 20 الإثنين , ربيع الأول, 1446 تاريخ الإصدار : 05 الجمعة , جمادى الثانية, 1446

الکلمات المفتاحية: ریزمغذی, فلاونوئید, فنل کل, کشت بافت, کلروفیل‌,

ملخص المقالة :

به‌منظور بررسی اثرات تغییر غلظت عناصر ریزمغذی سولفات آهن، روی و مس محیط کشت پایه موراشیگ و اسکوگ (MS) بر فاکتورهای مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی گیاه انسولین، آزمایشی در قالب طرح کاملا تصادفی در آزمایشگاه کشت بافت دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان انجام شد. ریزنمونه‌های گره به مدت 12 هفته در محیط کشت MS با غلظت هورمونی 1 میلی‌گرم در لیتر بنزیل آدنین و 6/0 میلی‌گرم بر لیتر نفتالین استیک اسید رشد کردند. سپس، ریزنمونه‌‌ها به مدت 4 هفته تحت تیمار سطوح مختلف سولفات آهن (0، 8/27، 7/41، 6/55 میلی‌گرم در لیتر)، سولفات روی (0، 6/8، 2/17، 8/25 میلی‌گرم در لیتر) و سولفات مس (0، 025/0، 05/0، 1/0 میلی‌گرم در لیتر) قرار داده شدند. پس از 4 هفته شاخص‌های رشدی و فیتوشیمیایی مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج آزمایش نشان داد تأثیر تیمارها بر روی صفات مورد مطالعه در سطح احتمال یک درصد معنی‌دار شد. طبق نتایج مقایسه میانگین داده‌ها، سولفات مس با غلظت 1/0 میلی‌گرم در لیتر باعث بیشترین تعداد برگ (33/7 عدد)، ارتفاع اندام هوایی (20/9 سانتی‌متر)، طول ریشه (67/14 سانتی‌متر) وزن تر (26/1 گرم) و خشک اندام هوایی (180 میلی‌گرم)، وزن تر (58/0 گرم) و خشک ریشه (67/146 میلی‌گرم) شد. افزایش قابل توجه کلروفیل a و کل در سولفات روی با غلظت 8/25 میلی‌گرم در لیتر و سولفات مس با غلظت 1/0 میلی‌گرم در لیتر به‌دست آمد. بیشترین کاروتنوئید کل در غلظت 2/17 سولفات روی و غلظت 1/0 میلی‌گرم سولفات مس حاصل شد. در مجموع غلظت 1/0 میلی‌گرم در لیتر سولفات مس بیشترین تاثیر در صفات مورفولوژیکی و رنگدانه‌های فتوسنتزی داشت و سطوح 2/17 میلی‌گرم در لیتر سولفات روی و نیز 05/0 میلی‌گرم در لیتر سولفات مس افزایش قابل توجه‌ای در مقادیر ترکیبات فنلی کل و فعالیت آنتی‌اکسیدان داشتند. نتایج این تحقیق نشان می‌دهد که استفاده از مقادیر بهینه سولفات‌های آهن، روی و مس می‌تواند به‌عنوان یک روش کاربردی در بهبود رشد و افزایش بهره‌وری گیاه دارویی انسولین مورد استفاده قرار گیرد.