مختصات توسعه در ارای متفکران متاخر ایران؛ با تاکید بر آرای سید جواد طباطبایی

الموضوعات :

کامجو رحمانی ¹ , حسن شمسینی غیاثوند ²

1 - دانشجوی دوره دکترای علوم سیاسی. گرایش اندیشه سیاسی. دانشگاه ازاد اسلامی تاکستان.ایران
2 - استادیار علوم سیاسی-دانشکده حقوق و علوم سیاسی. تاکستان. قزوین ایران

تاريخ الإرسال : 22 الإثنين , صفر, 1446 تاريخ التأكيد : 02 السبت , ربيع الثاني, 1446 تاريخ الإصدار : 14 الثلاثاء , ربيع الأول, 1446

الکلمات المفتاحية: توسعه, غرب, روشنفکران, اقتدار ملی, طباطبایی,

ملخص المقالة :

توسعه در تمامی ابعاد آن بعنوان یکی از مهمترین  خواسته های بشری شناخته می شود. این موضوع  از زمانی که ایرانیان با غرب وتوسعه آشنا شدند، در آرای ، فقها، متفکران و روشنفکران  ایرانی تجلی یافته است.توسعه از منظر روشنفکران دینی دارای عناصر مختلفی است که از مهمترین آنها می توان به مقدم بودن توسعه سیاسی- فرهنگی، نظام آموزشی، مسؤلیت  پذیری  و  تفسیرهای روزآمد از گزاره های دینی اشاره کرد.. سوال و هدف محوری این پژوهش مولفه های توسعه در آرای ملکیان  و سید جواد طباطبایی بعنوان دو متفکر تاثیرگذار در ایران  متاخر است.با در نظر گرفتن روش توصیفی-تحلیلی می توان گفت که  نشانگان توسعه در گفتمان روشنفکری دینی همچون طباطبایی بر مولفه هایی همچون  حکومت دموکراتیک  اقتداگرا، دین اقلی، حقوق بشر، سکولاریسم و پلورالیسم و  همچنین کنار گذاشتن مذهب ایدئولوژیک و تبدیل عرصه عمومی به حوزه عرف معنا می شود. در این راستا  توسعه در آرای  متفکران متاخر با تاکید بر   علم تجربی، مسئولیت پذیری، کنار گذاشتن ایدئولوژی گرایی و گفتار تک گویه، به رای عمومی گذاشتن تمامی گزاره های دینی همچون حجاب و تجربه آزادانه ایمان بر  توسعه همه جانبه بخصوص توسعه علمی منفک از معنویت و درون گرا معنا می شود. اما   بطور خاص توسعه در آرای طباطبایی  با تاکید بر  اقتدارگرایی، دولت مقتدر، حاکمیت قانون، توسعه انسانی، مصلحت، نخبه گرایی دموکراتیک، و ناسیونالیسم بر توسعه اقتصادی برون گرا و  فلسفی صورت بندی شده است.

المصادر:

- پدرام ، مسعود (١٣٨٣)، روشنفکران ديني و مدرنيته ، تهران : گام نـو.
-درخشه جلال. بهار 1382.ساختارشناسي فکر ديني در ايران معاصر. علوم سياسي. شماره بيستم.
-داوري اردكاني، رضا (1380) تمدن و تفكر غربي، تهران: ساقي
-طباطبایی ، جواد (1371 )، توسعه و فرآیند تجدد ، فرهنگ و توسعه ، شماره 3
-طباطبایی ، جواد ، (1389) ، زوال سیاسی اندیشه در ایران تهران ، کویر
-طباطبایی ، جواد ، (1391) ، ابن خلدون و علوم اجتماعی ، تهران ، نشرثالث
-طباطبایی، جواد ،1385.درآمدی فلسفی بر تاریخ اندیشه سیاسی در ایران تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی
-طباطبایی ، جواد (1389) ،دیباچه ای بر نظریه انحطاط ایران ، تهران : نشر نگاه معاصر
--طباطبایی ، جواد ، (1377) ، سنت و مدرینسم. راه نو ، شماره 8
-طباطبايي سيد جواد. گستر اقتدار دين در حيات اجتماعي ايرانيان. سايت www.Talash.com
- جواد، طباطبایی 1394 ، تاریخ اندیشه سیاسی در ایران ملاحظاتی در مبانی نظری ، تهران ، مینوی خرد
--غنی نژاد، موسی(1377). تجدد طلبی و توسعه در ایران معاصر، تهران، نشر مرکز.
-فیرحی ، داوود (1382) ، نظام سیاسی و دولت در اسلام ، تهران ، سمت
- مرادی قاضی حسن. 1398.تأملات ابزاری»؛ تهران؛ اختران
- ملکیان مصطفی ، حدیث آرزومندی: 1397. جستارهایی در عقلانیت و معنویت، تهران: نگاه معاصر
- ملکیان مصطفی، 1396. سه گفت و گو با مصطفی ملکیان: دین، معنویت و روشنفکری دینی، تهران: پایان
-موثقی، سید احمد( 1388). نوسازی و اصلاحات در ایران( از اندیشه تا عمل)، تهران، نشر قومس.
- هارتویک ذ الین و ریچارد پیت. 1396. نظریه‌های توسعه؛ اختلاف‌ها، استدلال‌ها، راهکارها. ترجمه رضایی.