پهنه بندی فضایی کانون های گردشگری به منظور تعیین مناطق بهینه خدمات گردشگری در استان فارس
الموضوعات :
فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ای
حسن بهنام مرشدی
1
,
داریوش احمدی
2
,
حسنعلی فرجی سبکبار
3
,
محمدرضا رضوانی
4
1 - کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی توریسم، دانشگاه تهران، تهران، ایران
2 - دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
3 - دانشیار گروه جغرافیا و عضو قطب برنامه ریزی روستایی ایران، دانشگاه تهران، تهران، ایران
4 - استاد گروه جغرافیا و عضو قطب برنامه ریزی روستایی ایران، دانشگاه تهران، تهران، ایران
تاريخ الإرسال : 08 الأربعاء , ذو القعدة, 1435
تاريخ التأكيد : 12 الخميس , شعبان, 1437
تاريخ الإصدار : 13 الأربعاء , رجب, 1437
الکلمات المفتاحية:
استان فارس,
تکنیک دلفی,
خدمات گردشگری,
پهنهبندی فضایی,
روش کوپراس,
ملخص المقالة :
ارائه خدمات بهینه به گردشگران یکی از پایههای اساسی در زمینه جذب و رضایت گردشگران است، چرا که لازمهی گریز از پیامدهای نامطلوب گردشگری و دستیابی به الگوی بهینه توسعه مقصد گردشگری، دسترسی گردشگران به خدمات و تسهیلات گردشگری است. هدف پژوهش حاضر، پهنهبندی کانونهای گردشگری استان فارس به منظور تعیین مناطق بهینه خدمات گردشگری میباشد. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و متغیرهای پژوهش شامل 19 شاخص در زمینه خدمات گردشگری بوده که از طریق فن دلفی بدست آمده و سپس با تحلیل سلسلهمراتبی و مدل کوپراس که یکی از مدلهای تصمیمگیری چندمعیاری است، کانونهای بهینه خدمات گردشگری رتبهبندی و در نهایت به دو سطح فرا توسعه و فرو توسعه تقسیمبندی شدند. نتایج پژوهش بیانگر آن است که قلمرو تحقیق با توجه به جاذبههای گردشگری متعدد دارای توزیع نامتعادل و نامناسب از لحاظ دسترسی به خدمات گردشگری میباشند و بخشهایی همچون بخش مرکزی شیراز، آباده، فسا و نیریز که از لحاظ جاذبههای گردشگری دارای پتانسیل بیشتر بوده به همان نسبت خدمات گردشگری بیشتری را طلب میکنند و باید برنامهریزان و مسئولان امر توجه ویژهای به این مناطق نشان دهند، این مناطق را در اولویت توسعه قرار دهند. از سویی بخشهای جنوب و جنوب غربی استان همچون محمله، خشت، افزار، پشتکوه و ... با توجه به آب و هوای گرم و خشک و وجود جاذبههای گردشگری کمتر در اولویت آخر از نظر توسعه قرار گرفتهاند.
المصادر:
ایمانی، حسین (1379): «آشنایی با روش دلفی و کاربرد آن در تصمیمگیری»، فصلنامه مدیریت شهری، تهران، صص 35-9.
بهنام مرشدی، حسن (1391): برنامهریزی فضایی خدمات گردشگری استان فارس (نمونه موردی: محورهای اصلی استان فارس)، پایاننامه کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامهریزی توریسم، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران.
پاپلییزدی، محمد حسین و مهدی سقایی (1382): «گردشگری و تبارشناسی»، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، شماره 68، مشهد، صص 49-24.
تقوایی، مسعود و محمد اکبری (1388): مقدمه ای بر برنامهریزی و مدیریت گردشگری شهری: انتشارات پیام علوی، اصفهان.
تقوایی، مسعود و سید رامین غفاری (1389): «برنامه ریزی فضایی در توسعه صنعت گردشگری، مطالعه موردی: استان چهارمحال بختیاری، محور بازفت»، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، سال 25، شماره 1(پیاپی 96)، مشهد، صص100-79.
زاهدی، شمسالسادات (1385): مبانی توریسم و اکوتوریسم پایدار، انتشارات دانشگاه علامه، چاپ اول، تهران.
زنگیآبادی، علی و فرحناز ابولحسنی (1387): «تحلیل فضایی، سطحبندی و برنامهریزی مراکز اقامتی با استفاده از شاخص توسعه گردشگری (TDI)(مطالعه موردی شهر اصفهان)»، فصلنامه مطالعات جهانگردی، شماره 8، تهران، صص 42-25.
علی احمدی، علیرضا و بهیار داعی (1376): «کاربرد روش دلفی در تعیین اولویت اهداف استراتژیک سازمانها»، مجموعه مقالات پنجمین همایش دانشجویی مهندسی صنایع، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران.
غفاری، سید رامین؛ مرادی، محمود و داوود نیکبخت (1390): «سطح بندی و برنامهریزی فضاهای گردشگری روستایی بخش مرکزی شهرستان بویراحمد. مطالعات و پژوهش‌های شهری و منطقه‌ای»، سال سوم، شماره یازدهم، اصفهان، صص 118-97.
کاظمی ازغندی، سیمین (1390): سازماندهی فضایی مقصد های گردشگری در مقیاس ناحیهای، شهرستان طرقبه شاندیز، پایاننامه کارشناسی ارشد مدیریت گردشگری، ، دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه علامه طباطبایی.
کاظمی، مهدی (1387): «تحلیل ادراک شهروندان زاهدانی در توسعه گردشگری چابهار»، فصلنامه جغرافیا و توسعه، سال 6، شماره 12، زاهدان، صص 124-112.
مستوفی الممالکی، رضا و سکینه فرمانی (1388): «ارزیابی کیفیت خدمات جهانگردی درواحدهای اقامتی و هتلهای شهر شیراز»، فصلنامه جغرافیا و مطالعات محیطی، سال اول، پیش شماره دو، اصفهان، صص 44-35.
مشرقی، حمید؛ نهاوندی، نسیم و محمدرضا امین ناصری (1390): «اولویتبندی زیربخشهای تولیدی صنایع ماشینسازی بر مبنای روش TOPSIS و AHPبرای تهیه برنامه عملیاتی پیوستن ایران به سازمان جهانی تجارت (WTO)»، نشریه بینالمللی مهندسی صنایع و مدیریت تولید، شماره 2، جلد 22، تهران، صص 143-128.
موسیوند، جعفر و جعفر ساسانپور (1390): «ارزیابی نقش زیرساختهای شهری جهت تعیین قطب گردشگری با استفاده از مدلهای TOPSIS و AHP در استان مازندران)»، فصلنامه فضای گردشگری، سال اول، شماره 1، ملایر، صص 82-63.
مولائی هشتجین، نصراله؛ راضی، سید حبیب و رضا حسنپور (1389): «راهکارهای ارائه بهینه تأمین خدمات ایمنی و آتشنشانی در روستاهای کشور (دهستان طاهرگوراب، شهرستان صومعه سرا، کیلان)»، فصلنامه مدیریت شهری، شماره 25، صص 128-115.
_||_
Chatterjee P, Athawale VM, Chakraborty S. (2011): Material's selection using complex proportional assessment and evaluation of mixed data methods. Mater Des; 32:851–60.
Crosby, A.l. (1993): Measuring customer satisfaction.in e. e. scheming, w.f. Christopher (eds), the service quality handbook, New York: amazon.
Dreage, D. (1999): Destination Place Planning and Design. Annals of Tourism Research, Vol. 26, No. 4, 772-791.
Forman, E.H. (1985): Decision Support for Executive Decision Makers. Information Strategy: The Executive’s Journal, summer 1985, pp. 4-14.
Guun, Clare. A. and Var, Turgut. (2002): Tourism planning: basic,concepts, cases, (4th). New York. Rutledge
Inskeep, Edward. (1991): Tourism planning: an integrated and sustainable development approach. van no strand Reinhold, New York.
Kaphle, Isha. (2006): evaluating people’s accessibility to public parks using Geographic Information Systems: A case study in Ames. Iowa, Iowa State University.
Kennedy HP. (2004): Enhancing Delphi research: methods and results. J Adv Nurs 2004 Mar, 45(5): 504-11.
Kerstin Cuhls. (2001): Delphi method. Fraunhofer Institute for Systems and Innovation Research, Germany.
Konstantinos D. Patlitzianas, Anna Pappa, John Psarras. (2008): An information decision support system towards the formulation of a modern energy companies’ environment. Renewable and Sustainable Energy Reviews,12 (2008) 790–806
Kulak, Osman. Kahraman, Cengiz. (2005): Fuzzy multi-attribute selection among transportation companies using axiomatic design and analytic hierarchy process. Information Sciences, No 170.
Manik Chandra Das, Bijan Sarkar, Siddhartha Ray. (2012): A framework to measure relative performance of Indian technical institutions using integrated fuzzy AHP and COPRAS methodology. Socio-Economic Planning Sciences 46, 230-241.
Mcintosh, Robert. Geoldner, Charles. Rand Rirchie, Brent. (1995): Tourism, Principles, practices, philosophies. United States of America.
Powell C. (2003): The Delphi technique: myths and realities. J Adv Nurs 2003 Feb; 41(4): 376-382.
Prasenjit, Chatterjee. Vijay Manikrao Athawale, Shankar Chakraborty, (2011): Materials selection using complex proportional assessment and evaluation of mixed data methods. Materials and Design 32, 851–860
Ramachandran, M. Pohekar, S.D. (2004): Application of Multi-Criteria Decision Making to Sustainable Energy Planning-A Review. Renewable and Sustainable Energy Reviews 8, pp. 365-381.
Tolga, Ethem. Demircan, Murat Levent. Kahraman, Cengiz. (2005): Operating system selection using fuzzy replacement analysis and analytic hierarchy process. Production Economics, No 97.
Valentinas Podvezko. (2011): The Comparative Analysis of MCDA Methods SAW and COPRAS. Inzinerine Ekonomika-Engineering Economics, 22(2), 134-146.
Vinod K. Tewari. (1992): Improving access to services and facilities in developing countries. International regional science review. vol.15, no. 1, pp. 25-37.
Wechsler, Wolfgang. (1978): Delphi-Methode, Gestaltung und Potential Fur Betriebliche Prognoseprozesse, Schirftenreihe Wirtschaftswissenschaftliche Forschung und Entwicklung, Munchen.Wiley and sons, New York, 135-137.
Zavadskas, EK. Kaklauskas A. Peldschus F. Turskis Z. (2008): Multi-attribute assessment of road design solutions by using the COPRAS method. Baltic Journal of Road Bridge Engineering, 2:195-203.
