تحلیل عوامل مؤثر بر کاهش کیفیت محیطی بخش مرکزی شهرها (مورد پژوهی: بخش مرکزی کلانشهر شیراز)
الموضوعات : فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ای
رسول فرجام
1
(دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری،کارشناس سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان تهران و عضو باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، واحد یادگار امام (ره)، دانشگاه آزاد اسلامی، شهر ری، ایران)
الکلمات المفتاحية: کلانشهر شیراز, کیفیت محیط شهری, پژمردگی و زوال شهری, بخش مرکزی شهر, تکنیک تحلیل عاملی,
ملخص المقالة :
بخش مرکزی کلانشهر شیراز از گذشته تا کنون، نقش پررنگی در حیات و عملکرد اجتماعی-اقتصادی کلانشهر شیراز ایفا کرده است. دگرگونیهای اجتماعی، اقتصادی و کالبدی به عمل آمده در این بخش در طی چند دهه گدشته، موجبات کاهش کیفیت محیطی آن را فراهم آورده است. از آنجا که بخش مرکزی کلانشهر شیراز، کماکان نقش اقتصادی پررنگی را در حیات و پویایی شهرها ایجاد میکند و میراث تاریخی و فرهنگی آن از اساسیترین عوامل کارکرد شهر در سیستمهای شهری محسوب میشود، ضرورت دارد تا ساز و کار رخداد و چگونگی کاهش کیفیت محیطی در آن بخش، مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد و پراکندگی فضایی آن در قالب پهنهبندی سطوح کیفیت محیط شهری، مشخص گردد. بنابراین، این سوال اساسی مطرح میشود که عوامل موثر بر کاهش کیفیت محیطی (بروز زوال) هسته مرکزی شهر شیراز کدامند و رفتار فضایی آن از چگونه است؟این پژوهش از نوع توصیفی-تحلیلی است که در آن 15 متغیر (داده) در حوزههای مسکن، اشتغال و فعالیت، ساختار جمعیتی و عوامل اجتماعی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته شدهاند. جامعه آماری این پژوهش را کلیه 375 بلوک آماری بخش مرکزی شیراز تشکیل میدهد. ابزار تحلیل دادهها که در این پژوهش مورد استفاده شده، عبارتند از: تکنیک تحلیل عاملی و شاخص KMO بارتلت. نتایج نشان داد که از 375 بلوک آماری تشکیل دهنده محلات عرفی بخش مرکزی شیراز، 238 بلوک آن دارای کیفیت محیطی متوسط به پایینی هستند که اصلیترین دلایل آن به اسکان مهاجرین خارجی، وجود آسیبهای اجتماعی به ویژه اعتیاد و پایین بودن نرخ اشتغال مردان و زنان برمیگردد.
_||_