تحلیل فضایی وضعیت زناشویی در نواحی شهری و روستایی ایران
الموضوعات : فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ای
عامر نیک پور
1
,
میلاد حسنعلی زاده
2
1 - دانشیار گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران
2 - دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران
الکلمات المفتاحية: تحلیل فضایی, وضعیت زناشویی, شاخص های زناشویی, نواحی شهری و روستایی ایران,
ملخص المقالة :
جغرافیای ازدواج، به مطالعة رفتار و الگوهای عمومی ازدواج و نظام خانواده و تغییرهای فضایی - زمانی آن می پردازد. هدف از این پژوهش تحلیل فضایی پراکنش نماگرهای وضعیت زناشویی در نواحی شهری و روستایی ایران میباشد. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی - تحلیلی میباشد. در جمعآورى اطلاعات از روش کتابخانهاى و اسنادى استفاده شده و شاخصهای مقاله بر اساس دادههای خام سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال 1395 محاسبه شده است. بهمنظور بررسى ویژگیهاى فضایى وضعیت زناشویی در نواحی شهری و روستایی ایران، از شاخصهای درصد افراد دارای همسر، درصد افراد بیهمسر بر اثر فوت، درصد افراد بیهمسر بر اثر طلاق و درصد افراد هرگز ازدواج نکرده استفاده شده است. برای تحلیل فضایی شاخصهای وضعیت زناشویی از روشهای لکه های داغ و خودهمبستگی فضایی موران در محیط نرمافزار Arc Gis استفاده شده است. نتایج روش لکههای داغ نشان میدهد، تمرکز افراد متأهل در نواحی شمالی به مراتب بیشتر از نواحی جنوبی کشور است، ولی تمرکز افراد هرگز ازدواج نکرده، در نیمة جنوبی کشور بهویژه جنوب شرق، جنوب غرب و غرب کشور از مقادیر بیشتری برخوردار بوده و خوشة فضایی قویتری تشکیل داده است. همچنین تمرکز افراد بیهمسر بر اثر فوت در نواحی شمال غرب، شمال شرق، مرکز و غرب و تمرکز افراد بیهمسر بر اثر طلاق در شمال و شمال شرق کشور بیشتر از سایر نواحی کشور بوده است. در مجموع 8/63 درصد از جمعیت 10 ساله و بیشتر کشور دارای همسر (متأهل)، 1/4 درصد بی همسر بر اثر فوت (بیوه) ، 7/1 درصد بی همسر بر اثر طلاق (مطلّقه) و 3/30 درصد هرگز ازدواج نکرده اند.
1- Ahmadi, v., and Hemmati, R. (2008): Investigating the Marital Status of Marriage in Iran (Based on 2006 Census), Strategic Studies in Women (Women's Book), Vol. 11(41), pp: 43-64. (in Persian)
2- Amato, P. R. (2004): Tensions between institutional and individual views of marriage, Journal of marriage and family, 66(4).
3- Asgari, A. (2011): Spatial Statistics Analysis with Arc GIS, Tehran Municipality Information and Communication Technology Publication, First Edition, Tehran. (in Persian)
4- Behnam, J. (1969): General Demography, Tehran University Press, Tehran. (in Persian)
5- Bodoon, R. (1991): Social Logic, Translated by Abdolhossein Nik Gohar, Tehran Javidan Publications. (in Persian)
6- Bruce, J., Lioyd, C. B., and Leonard, A. (1995): Families in Focus, the population council, New York.
7- Faraji Sabokbar, H. A., Reza ali, M., Sadeghi, M., and Rezai, M. (2015): Exploratory Analysis of Spatial Data on Marriage in Iranian Rural Areas, Human Geographical Research, Vol. 47(2), pp: 351-366. (in Persian)
8- Giddens, A. (2007): Sociology, translation by Manouchehr Sabouri, Ney Publications, Tehran. (in Persian)
9- Givens, B, P., and Hirschman, C. (1994): Modernization and consanguineous marriage in Iran, Journal of marriage and the family, 56(4), pp: 820.
10- Goodarzi, F., Mousavi Bojnourdi, S. M., and Navabi Nejad, SH. (2016): Psychological Study of Marital Rape with a Look at the Jurisprudential and Legal Aspects of the Issue, Women's Research, 7(4), pp: 67-100. (in Persian)
11- Hatami Nejad, H., Ashnoui, A., and Khademi, S. (2015): Spatial Analysis of the Relationship between Urbanization and Divorce in the Provinces of Iran, Haft Hesar Environmental Studies, Vol. 4(11), pp: 45-50. (in Persian)
12- Iman, M. T., Goli, A., and Zare, A. (2015): Studying the Spatial Pattern of Prevalence of Marriage among Women Under 20 and Their Fertility, Urban Sociological Studies, Vol. 5(14), pp: 1-24. (in Persian)
13- Iran Statistics Center (2018): General Census of Population and Housing in 2016. (in Persian)
14- Isa Zadeh, S., Balali, E., and Mohammad Qadsi, A. (2010): Economic Analysis of Divorce/Investigating the Relationship between Unemployment and Divorce in Iran during the Period of 1996-2006, Journal of the Social and Cultural Council of Women, Vol. 13(50), pp: 7- 28. (in Persian)
15- Knox, D., and Schacht. C. (2005): Choices in Relationships, Thomson Learning, Inc, Thomson Wadsworth, 10 David Drive Belmont, CA 94002-3098 U.S.A.
16- Majdeddin, A. (2007): Investigation of the Reasons and Effects of Raising the Age of Marriage of Rural Girls in Ashtian, Research in Humanities, No. 53, pp: 375-386. (in Persian)
17- Mohajerani, A. A. (2010): Marital Status Evolution and Changing the Age Pattern of Marriage in Iran, Social Science Quarterly, Islamic Azad University - Shoushtar Branch, Vol. 4(11), pp: 41-54. (in Persian)
18- Mosaie, M., and Fanderosi, L. S (2016): The Impact of Economic Capital on Marital Status (Case Study: Behshahr City), Woman in Culture and Art, Vol. 8(2), pp: 249-264. (in Persian)
19- Nguyen, H. M. (1997): Age at first marriage in Vietnam patterns and determinonts, Asia, Pacific, Population journal, 9(2), pp: 49-74.
20- Sedighei Orei, Gh. R. (1995): Sociology of Iranian Social Issues, Jahad Academic Press, Mashhad. (in Persian)
21- Taban, M., Dolatshahi, B., Eftekhar, M., and Pourshabaz, A. (2016): The Relationship between Marital Satisfaction of Couples and Demographic Characteristics in Tehran Population of the Year 95, Journal of School of Nursing and Midwifery, Vol. 26(94), pp: 37 -50. (in Persian)
_||_