تحلیل اثر گذاری جاذبه های گردشگریِ استان لرستان و اولویت بندی آنها در راستای سرمایه گذاری و توسعه منطقه ای

الموضوعات : فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ای

جمشید عینالی ¹ , احمد رومیانی ² , زهرا اسکندری ثانی ³

1 - استادیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران
2 - دانشجوی دکترای جغرافیا و آمایش کیفیت محیطی مناطق روستایی، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران
3 - کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران

تاريخ الإرسال : 14 الثلاثاء , ربيع الثاني, 1436 تاريخ التأكيد : 17 الجمعة , ربيع الأول, 1438 تاريخ الإصدار : 21 الإثنين , صفر, 1438

الکلمات المفتاحية: استان لرستان, مناطق نمونه گردشگری, توسعه منطقه‌ای, سرمایه‌گذاری,

ملخص المقالة :

    در چند دهه اخیر فرایند توسعه منطقه­ای مورد توجه بسیاری از جامعه­شناسان و برنامه­ریزی قرار گرفته است. لذا آنها به دنبال کاهش چالشهای توسعه منطقه­ای و تنوع بخشی به فعالیت­های اقتصادی، اجتماعی- فرهنگی و زیست محیطی در مناطق مختلف می­باشند. هدف از این پژوهش بررسی اثرات گردشگری و اولویت‌بندی مناطق گردشگری مصوب در سطح استان لرستان به منظور معرفی به سرمایه‌گذاران است تا بتواند زمینه مناسبی برای تحرک بخشی به اقتصاد منطقه و برنامه‌ریزی بهتر برای توسعه مبتنی بر گردشگری در سطح استان را ارایه کند. نوع تحقیق کاربردی، روش مورد استفاده تحقیق توصیفی- تحلیلی و برای گردآوری اطلاعات از روش­های کتابخانه­ای و میدانی استفاده شده است. جامع آماری تحقیق شامل دو سازمان صنایع دستی گردشگری و استانداری که مجموعاً 58 نفر محاسبه شده است و به صورت تمام شماری مورد بررسی قرار گرفته­اند، که از این مجموعه 35 نفر حاضر به پاسخ گویی شدند و جامع آماری این تحقیق را تشکیل می­دهند.­ برای تجزیه و تحلیل داده­ها از آماره توصیفی (میانگین، انحراف معیار و واریانس) و اسنباطی (t تک نمونه­ای، همبستگی و تحلیل واریانس) به تحلیل اثرات گردشگری و تکنیک تشابه به راه‌حل ایده‌آل (TOPSIS) اقدام به تعیین اولویت هر یک از مناطق مصوب سازمان میراث فرهنگی در استان شده است. یافته­های آزمون t تک نمونه­ای نشان داد، میانگین مورد نظر برای تمامی ابعاد به جزء شاخص­های سرمایه­گذاری و مشارکت، بالاتر از شرایط مطلوب (3) ارزیابی شده است و تفاوت معناداری آن نیز برای همه شاخص‌ها کاملا ً معنادار است. همچنین نتایج حاصل از ضریب همبستگی پیرسون نشان داد که رابطه مشاهده شده بین شاخص گردشگری و توسعه منطقه­ای، رابطه همبستگی مثبت و معناداری وجود دارد. بنابراین میزان معناداری این تأثیرات در سطح 95/0 درصد قابل تبیین است. نتایج آزمون تحلیل مسیر نشان داد که بیشترین اثر کلی مربوط به ابعاد اقتصادی با میزان (529/0) بوده است. و بعد زیست محیطی با میزان (287/0) دارای کمترین اثر کلی در توسعه منطقه مورد مطالعه  بوده است. همچنین نتیجه مدل ­تاپسیس نشان دهنده تفاوت زیاد در سطح برخورداری مناطق نمونه پیشنهادی است، به طوری­که مناطق نمونه مور­زرین و قلعه فلک­الافلاک به ترتیب با ضریب 69/0 و 64/0 برخوردارترین و مناطق نمونه مخمل­کوه و کمالوند به ترتیب با ضریب 03/0 و 04/0 به عنوان کم برخوردارترین گزینه‌ها در بین مناطق نمونه گردشگری استان لرستان بوده‌اند.

المصادر:

1. Amar,T. and Brenjkar, A. (2009): Analysis of the geographical spread of second homes in the city of Bandar Anzali rural areas after the Islamic Revolution, Quarterly geopolitical landscape, forth year, No. 9, 24-27. (in Persian)


2. Amir Hajloo, A ., Tavallaei, S., Zanganeh, A. and Zanganeh, A. (2013): to evaluate and prioritize the impacts of tourism on the national level, using Topsis, Regional Planning Journal, Issue 10, pp. 123. (In Persian)


3. Anabestani, A. A.  (2009): Physical Impacts of second homes on development of rural settlements. Case Study: Mashhad country village town, village and Development Journal, Vol. 12, Winter 2009, pp. 117-103. (In Persian)


4. Blancas, F.J., Gonzlez, M., Lozano-Oyola, M. and Pérez, F., (2010): The assessment of sustainable tourism: application to Spanish coastal destinations. Ecol. Indicators 10, 484–492.


5. Ciolac, R., Csosz, I., Ioana, B. and Dincu, M. (2011): Research Regarding the Impact of Rural Tourism Forms on the Rural Area, Ciolac R. et. al. / Scientific Papers: Animal Science and Biotechnologies, 2011, 44 (2).


6. De la Torre, M.G., Herreros, J.L. and Fernández, E.M. (2012): Rural Tourism as an Alternative to the Development for Rural Areas and the Creation of Employment, International Journal of Humanities and Social Science, Vol. 2 No. 20, 162-174.


7. Dimitrovski, D. D., Todorović, A. T., and Valjarević, A. D. (2012): Rural Tourism and Regional Development: Case Study of Development of Rural Tourism in the Region of Gruţa, Serbia. Procedia Environmental Sciences, 14:288-297. http://dx.doi.org/10.1016/j.proenv.2012.03.02.


8. Eftekhari, A.R., Pourtaheri, M. and Agha Mohammadi, M. (2011): Role in the development of the areas of tribal areas (Case Study: Typical Tourism Region Alvand in Hamedan Province), Journal of tourism and development, Winter 2011, Volume )1), Issue 1, Pages 75-59. (In Persian)


9. Einali, J., Roumiani, A. (2008): prioritizes areas of the province in line with regional development, Journal of Geographical Thought, University of Zanjan, No. 3, PP.90-110. (In Persian)


10. Fayissa, B., Nsiah, C. and Tadasse, B. (2007): The Impact of Tourism on Economic Growth and Development in Africa, Department of Economics and Finance Working Papers Series, August 2007. http://capone.mtsu.edu/berc/working/TourismAfricawp.pdf


11. Figueiredo, E. and Raschi, A. (2013): Trekking out of the crisis: is there a role for rural tourism?", Working group number: 17, XXV ESRS Congress, Florence, Italy, 29 July- 1 August. Available at: http://www.florenceesrs2013.com/wp-content/uploads/2012/07/17WG.pdf


12. Horáková, H. (2010): Transformation Of Rural Communities: Mobility, Tourism And Identity, ActaHistoricaUniversitatisKlaipedensis Xx, StudiaAnthropologica Iv, 2010, 37–51.


13. Jomepoor, M. and Ahmadi, S. (2011): The impact of tourism on sustainable rural livelihood, Case Studies, Baraghan rural, city Slavjblagh., Rural Research, second year, No(1), pp. 66-33. (In Persian)


14. Kauppila, P. and Karjalainen, T.P. (2012): A Process Model to Assess the Regional Economic Impacts of Fishing Tourism: A Case Study in Northern Finland. Fisheries Research, Volumes 127–128, September 2012, Pages 88–97.


15. Boakye, K.A. (2012), Tourists’ views on safety and vulnerability. A study of some selected towns in Ghana,Tourism Management, Volume 33, Issue 2, April 2012, pp. 327-333.


16. Lee, C.C. and Chang, C.P. (2008): Tourism development and economic growth: a closer look at panels, Journal of Tourism Management. 29(1), 180-192.


17. Miller, G., Rathouse, K., Scarles, C., Holmes, K. and Tribe, J. (2010), Public understanding of sustainable tourism, Annals of Tourism Research, 37(3), 627-645.


18. Mazumder, N.H.M., Sultana, M.A., and Mamun, A.A. (2013 ): Regional Tourism Development in Southeast Asia, Transnational Corporations Review Volume 5, Number 2 June 2013,PP,60-76.


19. Nouri, G.R., Fotoohi, S., and Taghizadeh, Z. (2012): Prioritization of Kermanshah tourism hub based on sample areas of tourism potential using Multi-Criteria Decision of Topsis, geography, and environmental sustainability, (4) , pp. 94-75. (in Persian)


20. Manhas, P. S., Kour, P. and Bhagata, A. (2014): Silk route in the light of circuit tourism: An avenue of tourism internationalization, Procedia Social and Behavioral Sciences, 144 (2014), 143-150. vailable online at www.sciencedirect.com.


21. QaedRhmti, S., and Mostofi Almmalki, M.B.(2013): Analysis and classification of rural development indicators in Yazd province, Journal of Geography and development, No. 30, Spring 2013, pp. 86-71. (In Persian)


22. Rahimi, D. and Ranjbar, M. (2012): Assess and prioritize ecotourism attractions (rural tourism target Chaharmahal and Bakhtiari Province), Journal of urban and regional planning at Isfahan University, Volume 4, No (14), Pp 131-150. (In Persian)


23. Rodriguez, L.G, Perez. M.R. and Yang, X.G. (2011): From Farm to Rural Hostel: New Opportunities and Challenges Associated with Tourism Expansion in Daxi, a Village in Anji County, Zhejiang, China, Sustainability, 3, 306-321.


24. Roozbahan, M., (2008). Foundations of Economic Development, First Edition. Taban Publications, Tehran. (In Persian)


25. Rosentraub, M.S., and Joo M. (2009): Tourism and economic development: Which investments produce?, Tourism Management, Volume 30, Issue 5, 759–770.


26. Roumiani, A. (2013): To evaluate the urban-rural capital role in the development of sustainable tourism, geography and rural planning master's thesis, University of Zanjan. (In Persian)


27. Sariisik, M., Turkayb, O. and Akovac, O. (2011): How to manage yacht tourism in Turkey: A SWOT analysis and related strategies, Procedia Social and Behavioral Sciences, (24), 1014–1025.


28. Sebele, L.S. (2010): Communitybased tourism ventures, benefits and challenges: Khama Rhino Sanctuary Trust, Central District, Botswana, Journal of Tourism Management, (31), 136–146.


29. Shakoie, H. (1997), New Thought in Geography Philosophy, Volume I, Gitashenasi publications, Tehran. (In Persian)


30. Sharifzadeh, A., Mhbobi, M.R. and Arabiyon, A. (2008): see downstream components of the development of agricultural businesses in Golestan province, entrepreneurship development, Volume 1, Number 4, pp. 85-112. (in Persian)


31. Sourkh Kamal, K. (2008): The degree of development and the role of townships Razavi Khorasan Quchan city in the townships master's dissertation. University of Yazd. (In Persian)


32. Szymańska, E. (2013): Implementation of Sustainable Tourism Concept by the Tourists Visiting National Parks, Journal of Environmental and Tourism Analyses, Vol. I. 1 (2013) 64 -80.


33. Tanguay, G.A., Rajaonson, J., Lefebvre, J.F. and Lanoie, P. (2010): Measuring the sustainability of cities: an analysis of the use of local indicators. Ecol. Indicators 10, 407–418.


34. Tavallaei, S. (2006), A review of the tourism industry, Publishing Tehran University, Tehran. (In Persian)


35. UNWTO. (2013): World Tourism Organization, Tourism Highlights, 2013 Edition, http://www.e-unwto.org/doi/pdf/10.18111/9789284415427.


36. Zamora, O. M. (2011). Development instruments for the cross-border cooperation in Ukraine. Poland, Warsawa: Warsaw University of Life Sciences Press.


37. Zeng, B. and Ryan, C. (2012): Assisting the poor in China through tourism development: A review of research ,Tourism Management, Volume 33, Issue 2, 239-248.


38. Ziari, K.l. (2006): Principles and methods of regional planning, Fourth Edition. Yazd University Press. (In Persian)