برنامه‌ریزی گردشگری ساحلی با رویکرد پایداری محیط (مطالعه موردی: شهرهای ساحلی استان بوشهر)

الموضوعات : فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ای

محسن سقائی ¹ , عقیل گنخکی ² , فهیمه فدایی جزی ³

1 - استادیار گروه جغرافیا، دانشگاه پیام نور تهران، ایران
2 - کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه پیام نور، اصفهان، ایران
3 - کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه پیام نور، اصفهان، ایران

تاريخ الإرسال : 02 الخميس , شعبان, 1441 تاريخ التأكيد : 16 الخميس , شعبان, 1441 تاريخ الإصدار : 17 الإثنين , ربيع الثاني, 1443

الکلمات المفتاحية: گردشگری ساحلی پایدار, برنامه‌ریزی استراتژیک, شهرهای ساحلی استان بوشهر, متاسوات,

ملخص المقالة :

سودآوری صنعت گردشگری ساحلی سبب شده است تا سرمایه‌گذاری‌های کلان و روزافزون جهانی در این حوزه، درنهایت منجر به تهدید پایداری مناطق ساحلی شود. در کشور ایران نیز به‌منظور رهایی از اقتصاد متکی به نفت، در سال‌های اخیر سرمایه‌گذاری در این حوزه افزایش‌یافته است که این امر پرداختن به پایداری مناطق ساحلی را ضروری ‌می‌نماید. این پژوهش باهدف ارائه برنامه‌ریزی راهبردی به‌منظور دستیابی به اهداف گردشگری ساحلی با تأکید بر پایداری منابع محیطی موجود در استان بوشهر انجام‌شده است. روش تحقیق به‌صورت توصیفی- تحلیلی است و جمع‌آوری داده‌ها با استفاده از روش‌های میدانی مانند مشاهده و پرسشنامه است و به‌منظور تحلیل نتایج نیز از روش مثلث فولر برای وزن دهی به منابع و قابلیت‌ها، از مدل برنامه‌ریزی متاسوات برای تهیه نقشه‌های رقابتی و راهبردی و همچنین از تحلیل عاملی به‌منظور تعیین عوامل مؤثر بر توسعه‌ی گردشگری ساحلی پایدار استفاده‌شده است. بر اساس نتایج و از بین منابع موجود، وجود راه ارتباطی و وجود جزایر متعدد باقابلیت گردشگری بیشترین و همگن بودن ساکنین ازنظر آداب‌ورسوم کمترین اهمیت رادارند. بر اساس نقشه رقابتی، شهر بوشهر ازنظر دارا بودن زیرساخت‌های گردشگری و شهر دیّر ازنظر پتانسیل‌های جذب گردشگر برتری نسبی دارند. بر اساس نقشه راهبردی، وجود جزایر متعدد با پتانسیل گردشگری در شهر ساحلی دیّر تناسب راهبردی بیشتری با اهداف موردنظر دارد همچنین بر اساس نتایج تحلیل عاملی، عامل «محدودیت‌های کلان» با مقدار ویژه 3.88 و تبیین 21.5 درصد از واریانس مجموع عوامل، بیشترین تأثیر در عدم دستیابی به اهداف گردشگری پایدار ساحلی دارد.

المصادر:

1. Barbour, J. (1993). Ethics in an age of technology, San Francisco: Harper Collines.


2. Bloomberg (2012). SWOT, PESTEL, Porter’s 5 Forces and ValueChain.1-http://cfcdn.ivoryresearch.com/wpcontent/uploads/2013/04/BloombergBusinesssample1.pdf.


3. Coccossis, H. and Mexa, A. (eds) (2004). The Challenge of Tourism Carrying Capacity Assessment: Theory and Practice. Ashgate: Aldershot.


4. Choi, S.Hwan; (2003), Measurement of Sustainable Development progress for Managing Community Tourism, Dissertation for PHD.Texas A&M University.U.S.A.


5. Dashti, S. Monavery, S,M. Hosseini,S,S. Reyazy, B. Momeni, M (2015). Providing appropriate criteria for planning the tourism industry in coastal villages (Case study: Qeshm Island), Journal of Environmental Science and Technology, Volume 19, Special Issue No. 4, 297-307.


6. Divsalar, A; Tevakoloi, M; Khademi, A. (2016). Planning for Sustainable Tourism Development of Noor Coastal City with Emphasis on Optimal Urban Management, Iranian Natural Ecosystems Quarterly, Year 7, No. 4, 83-97.


7. Dodds, R. (2007). Sustainable Tourism and Policy Implementation: Lessons from the Case of Calvia, Spain. Curr. Issues Tour. 10, 296–322.


8. EC-European Commission. (2014).A European Strategy for more Growth and Jobs in Coastal and Maritime Tourism. Retrieved from https://ec.europa.eu/maritimeaffairs/sites/maritimeaffairs/files/docs/body/coastal and maritime-tourism_en.pdf.


9. Evans, N. & Campbell, D. & Stonehouse, G. (2003) Strategic Management for Travel and Tourism, Butterworth, Oxford.


10. Gall, S.C. & Thompson, R.C. (2015). The impact of debris on marine life. Marine Pollution Bulletin, 92, 170-179.


11. Gossling, S. (2002). Global Environmental Consequences of Tourism. Global Environmental Change, Vol. 12, No. 4, pp. 283-302.


12. Hanger, J. & Villain, D. & Tomas, L. (2002) Base of Strategic Managment, Translated by Seyed Mohammad Arabi and Davod Azad, Published by Center for Cultural Research.


13. Hardy, A. Beeton, R. J. & Pearson, L. (2002). Sustainable tourism: An overview of the concept and its position in relation to conceptualisations of tourism. Journal of sustainable tourism, 10(6), 475-496.


14. D. (2019). Evaluation of physical development of the coastal tourism regions on tsunami potentially zones in Pariaman City-Indonesia. International Journal of GEOMATE, July 2019, Vol.17, Issue 59, pp.189-196 https://doi.org/10.21660/2019.59.66719


15. Honey, M. & Krantz, D. (2007). Global Trends in Coastal Tourism. Retrieved fromhttp://www.unep.fr/shared/publications/pdf/DTIx1091xPASustainableCoastalTourism-Planning.pdf.


16. Hsu, Ch. et al. (2020). Measuring sustainable tourism attitude scale (SUS-TAS) in an Eastern island context. Tourism Management Perspectives.Volume 33, January 2020, 100617. https://doi.org/10.1016/j.tmp.2019.100617.


17. Isoherranen, V. (2012). Strategy Analysis frameworks for strategy orientation and focus. University of Oulu, Faculty of Technology, 27-33.


18. Kenin, Abdolhossein. (2008). Bushehr Natural and Human Geography, Tehran: Toloo Danesh Publications. First Edition.


19. Kladou, S. Kavaratzis. M, Rigopoulou. E. & Salonika, E. (2017). The role of brand elements in destination branding. Journal of Destination Marketing & Management, 6(4), 426-435.


20. Kişi, N. (2019). A Strategic Approach to Sustainable Tourism Development Using the A’WOT Hybrid Method: A Case Study of Zonguldak, Turkey. Sustainability 2019, 11, 964.


21. Liu, J. Zhang, J. & Fu, Z. (2017). Tourism eco-efficiency of Chinese coastal cities–Analysis based on the DEA-Tobit model. Ocean & Coastal Management, 148, 164-170.


22. Lal Mukherjee, A. (2013). Impact of tourism in coastal areas: Need of sustainable tourism strategy. Retrieved from http://www.coastalwiki.org/wiki/ Impact_of_tourism_ in_coastal_areas:_Need_of_sustainable_tourism_ strategy.


23. Lytras, P. & Papageorgiou, A. (2014). Tourism that hurts. Athens: Papazisis.


24. Mogooei, R; Hosseini, S; Al Mozafr, R. (2018). Presentation of Strategic Coastal Tourism Program (Case Study of Nowshahr County), Journal of Oceanography, 8th Year, No. 29, 25-33.


25. Momeni, M; Faal GHayoum, A. (2008). Statistical analysis using SPSS. Tehran - New Book Publications. First Edition.


26. Mousavi, M, N; Hakmat Nia, H; AbdollaZadeh,M. (2015). Coastal tourism: nature and concepts. Arad Kitab Publications. Tehran.


27. Montaño, A., Ivanova, A., Rodríguez, I., Pérez, J., & Martinez, J. (2017). Touristic Destinations And Coastal Cities: Evaluation Of The Integrally Planned Center Los Cabos, Mexico Forty Years From Its Foundation. International Journal of Sustainable Development and Planning, 12(8), 1348-1358.


28. National Statistics Portal, Population and Housing Census Results. (2016). https://www.amar.org.ir/


29. J, Arjmandi.A, Aleshekh. A.A, Samadi Tari.Z. (2014). APPLYING IO AND AHP TO LOCATE COASTAL TOURISM SITESUSING GIS: a case study of Mazandran province, Iran. Environmental Engineering and Management Journal. http://omicron.ch.tuiasi.ro/EEMJ/.


30. PAPAGEORGİOU, A. (2019). Developing a Sufficient and Effective Coastal Tourism Model. Journal of Tourism Leisure and Hospitality, 1 (1), 29-34. Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/pub/toleho/issue/49085/622742.


31. Quattrone, Giuliana (2002): Urban Development Strategies: The Tourism City Network, Paper presented at the EURA Conference Urban and Spatial European Policies: Levels of Territorial Government, Turin. 18-20 April.


32. Rico-Amoros, A. M., Olcina-Cantos, J., & Saurí, D. (2009). Tourist land use patterns and water demand: Evidence from the Western Mediterranean. Land Use Policy, 26(2), 493-501.


33. Saghaei, M; Amini Nejad, Gh; Sabouhi, Gh. (2016). A Study of Tourism Capabilities of Bushehr Coastal City Based on Swat and Topsis Model, Journal of Geography and Environmental Planning, Vol. 27, (61), No. 1.99-126.


34. Shabiri, S, M; Meyboodi, H; Haji Hosseini, A. (2013). Consequences of tourists' living environment on the coastal areas of the Caspian Sea from the perspective of officials and local people, Journal of Tourism Planning and Development, Second Year, No. 5, 129-147.


35. Tao, T. C., & Wall, G. (2009). Tourism as a sustainable livelihood strategy. Tourism management, 30(1), 90-98.


36. TRAVEL & TOURISM ECONOMIC IMPACT (2018). The World Travel & Tourism Council (WTTC).


37. UNEP (2005). Making tourism more sustainable, Retrieved from https://www.unpei.org/sites/default/files/PDF/policyinterventionsprogrammedev/Making-tourismmore-sustainableENpart1.pdf


38. (2007). Tourism Highlights 2007 Edition. Available IN" www.unwto.com dasgupta.


39. (2019), Baseline Report on the Integration of Sustainable Consumption and Production Patterns into Tourism Policies, Retrieved from https://www.e-unwto. org/doi/pdf/10.18111/9789284420605.


40. Williams, Allan. (2010). Definitions and typologies of coastal tourism beach destinations. Disappearing destinations: Climate change and future challenges for coastal tourism. 47-66. 10.1079/9781845935481.0047.


41. Wyles, KJ., Pahl, S., Holland., M. & Thompson, R.C. (2017) "Can beach cleans do more than clean-up litter? Comparing beach cleans to other coastal activities. Environment and Behavior 49(5), 509-535


42. Zahedi, SH, L. (2010). Tourism and Sustainable Development: The Necessity of Current Environmental Protection in Tourism Development Policies, Journal of Tourism Studies, No. 11. 12. 1-22.


43. Zeyari, K; Jamali, K; Sadeghi, F. (2017). Presenting a model of sustainable development of urban tourism (case study: Lahijan city), Journal of Urban Tourism, (4), No. 4, 55-71.


44.