شناسایی معنای کیفیت محیط زندگی موثر بر سلامت اجتماعی بر اساس تجربه زیسته ساکنان شهر مشهد با رویکرد تحلیل تماتیک
یلدا پسندیده
1
(
گروه جامعه شناسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی ، تهران ، ایران
)
ساسان ودیعه
2
(
گروه جامعه شناسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران، نویسنده مسئول
)
ایرج ساعی ارسی
3
(
گروه جامعه شناسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
)
الکلمات المفتاحية: سلامت اجتماعی, "کیفیت محیط زندگی, روش تحلیل تماتیک, رویکرد تفسیرگرایانه, شهروندان شهر مشهد",
ملخص المقالة :
سلامت تابعی از شرایط اقتصادی، اجتماعی و جغرافیایی است. در این میان کیفیت محیط سکونت افراد چه از بعد اجتماعی و چه از بعد فیزیکی از تعیین کننده های مهم سلامت محسوب میشود. شهرهای امروزی به دلیل افزایش جمعیتی روزافزون و گسترش وسعت شهری ، به صورت مداوم در حال تغییر و بازسازی کالبد فیزیکی و اجتماعی شان هستند و در جستجوی هویت جدید، روابط ، هنجارها و تعاملات اجتماعی را نادیده میگیرند. انسان شهری امروز، ارتباطش با مولفه‌های کالبدی و فیزیکی محلات شهر کمرنگ شده و افراد از تعاملات اجتماعی محروم شده‌اند و این محرومیت، سلامت اجتماعی شهروندان را به عنوان بخشی از سلامت کلی تهدید می‌کند. بر این اساس، این مقاله با رویکردی تفسیری- برساختی، به جستجوی شناسایی ادراکات و معنای تجربه شده پاسخگویان ساکن در محلات شهر مشهد از کیفیت محیط زندگی شان و اثر آن بر چگونگی سلامت اجتماعی آنها پرداخته است. در واقع سوال این بود، ساکنان شهر مشهد با چه مضامینی، کیفیت محیط زندگی خود را معنا میکنند؟ و این تصویرذهنی چگونه الگوها و مولفه های سلامت اجتماعی شان را نوسان میدهد؟ در این راستا، جهت تحلیل داده ها از روش تحلیل تماتیک یا تحلیل مضمون (TA) بر اساس دیدگاه 6 مرحله ای براون و کلارک(2006) استفاده شد. یافته‌های تحقیق نشان داد، مهمترین مضامین و تم هایی که مصاحبه شوندگان در خصوص معنای کیفیت محیط مرتبط با سلامت اجتماعی شان بیان کرده اند، 7 تم شامل: ویژگیهای فضایی خانه، ویژگیهای کالبدی- فضایی محله، ایمنی ساختمان، احساس امنیت، خوانایی محله، احساس تعلق به مکان و کیفیت روابط همسایگی بود. مشارکت اجتماعی، انسجام و پذیرش اجتماعی، مولفه هایی از سلامت اجتماعی بودند که با حضور حس مطلوبیت محیطی توسط پاسخگویان، افزایش می یافت.
_||_
