اثرات آزادسازی تجاری زیربخش‌های کشاورزی بر شاخص هزینه زندگی

الموضوعات : فصلنامه علمی -پژوهشی تحقیقات اقتصاد کشاورزی

محمد کیانی ده کیانی ¹ (دانشگاه تربیت مدرس)
سید حبیب الله موسوی ² (عضو هیات علمی دانسگاه تربیت مدرس)
صادق خلیلیان ³ (دانشیار)

تاريخ الإرسال : 15 الثلاثاء , جمادى الثانية, 1438 تاريخ التأكيد : 05 الأربعاء , ذو القعدة, 1439 تاريخ الإصدار : 13 الأحد , محرم, 1440

الکلمات المفتاحية: ماتریس حسابداری اجتماعی, تعرفه, مدل قیمتی, تحلیل مسیر ساختاری,

ملخص المقالة :

فرآیند آزادسازی تجاری بخش کشاورزی در کشورهایی که این بخش سهمی شایان توجه‌ در اقتصاد آن‌ها دارد از جمله مسایل حیاتی اقتصاد بشمار می‌رود. تجاری سازی از نقطه نظر منافع و زیان‌های احتمالی که می‌تواند بر تولید، قیمت و متعاقبا شاخص هزینه زندگی و رفاه گروههای درآمدی شهری و روستایی برای کشورها داشته باشد، مورد توجه بسیاری از اقتصاددانان قرار گرفته است. بدین ترتیب، این مطالعه با استفاده از یک مدل قیمتی و بهره گرفتن از ماتریس حسابداری اجتماعی سازمان یافته است. هدف این پژوهش بررسی تغییرات ایجاد شده در شاخص هزینه زندگی گروههای درآمدی در اثر آزادسازی تجاری زیربخش‌های کشاورزی است. برای رسیدن به این هدف اثرات یک واحد آزادسازی زیربخش‌های زراعت و باغداری، پرورش حیوانات، جنگل‌داری و ماهی‌گیری بر شاخص هزینه زندگی گروههای کم، متوسط و پردرآمد شهری و روستایی محاسبه شد. نتایج این پژوهش نشان می‌دهند، در اثر آزادسازی تجاری، گروههای درآمدی روستایی نسبت به گروههای شهری افزایش هزینه بیش‌تری را از مسیرهایی گوناگون تجربه خواهند کرد.

المصادر:

 

- اشراقی سامانی، ر. و سلامی، ح. (1379). تاثیر آزادسازی تجاری بر توزیع درآمد در ایران. سومینکنفرانساقتصادکشاورزیایران. مشهد.

- بانویی، ع. و پروین، س. (1387). تحلیل‌های سیاستی آثار حذف یارانه‌ی کالاهای اساسی بر شاخص هزینه زندگی خانوارهای شهری و روستایی در چارچوب تحلیل مسیر ساختاری. اقتصاد مقداری. دوره 5 (4): 1-33.

- بانویی، ع،. جلوداری ممقانی، م.، اندایش، ی.، حسن‌زاده، ع. و محمودی، م. (1383). بررسی کمی تعاملات بخش‌های اقتصادی کشور در قالب تحلیل مسیر ساختاری. پژوهش‌های اقتصادی ایران. دوره 20، شماره 6، 27-53.

- پیرائی، خ. و اکبری مقدم، ب. (1384). اثر کاهش یارانه بخش کشاورزی (زراعت) و تغییر در نرخ مالیات بر کار، بر تولید بخشی و رفاه خانوار شهری و روستایی در ایران. پژوهش‌های اقتصادی ایران. 7 (22): 1-30.

- حسن‌زاده، ع. و فوز مسلمیان، م. (1389). ارزیابی آثار جهانی شدن بر فقر مطالعه موردی کشورهای در حال توسعه. پژوهشنامه اقتصادی. 10 (1): 223-254.

- حسینی، م. (1383). سیاست تجاری کشاورزی ایران و تعیین معادل تعرفه ای واردات محصولات آن. پژوهشنامه بازرگانی. (32): 1-40.

- ذوقی‌پور، آ. و زیبایی، م. (1388) بررسی اثرات آزادسازی تجاری بر متغیرهای کلیدی بخش کشاورزی ایران: مدل تعادل عمومی قابل محاسبه. اقتصاد کشاورزی. جلد 3، (4): 67-9.

- راسخی، س. گیلک حکیم‌آبادی، م. و جباری خشکرودی، س.و. (1394). رقابت پذیری بخش کشاورزی کشورهای منتخب با تأکید بر ایران. مجله اقتصادی. (10): 35-46.

- صادقی، ح. و برقی اسگویی، م. (1387) آزاد سازی تجاری (با تاکید بر کاهش تعرفه) و تاثیر آن بر نابرابری دستمزدها. فصلنامه علمی پژوهشی پژوهش‌های اقتصادی. دوره 8، (4): 147-174.

- طیبی، س.ک. و مصری نژاد، ش. (1386). آزادسازی تجاری بخش کشاورزی و کاربرد مدل‌های تعادل عمومی قابل محاسبه. اقتصاد مقداری، جلد 4، (12): 24-5.

- طیبی، س.ک. و ملکی، ب. (1390). اثر بازبودن تجارت بر نابرابری درآمدی مورد ایران و شرکای تجاری. پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی. 1(4): 11-36.

- فاطمی، غ. (1388). تجزیه و تحلیل اثر رفاهی تعرفه سنتی (برونزا) و غیرسنتی (درونزا) برای یک کشورکوچک. مطالعات اقتصاد بین‌الملل. 20 (2): 49-60.

- فرج‌زاده، ذ. و بخشوده، م. (1391). اثرکاهشتعرفههایوارداتبرمتغیرهایکلانبخشکشاورزیورفاهروستاییایران. اقتصادکشاورزیوتوسعه. 38 (77): 217-254.

- قلی‌پور، س.، محمدزاده، ر.، بخشوده، م.، آذرین فر، ی. و رفعتی، م. (1390). بررسی تأثیر آزادسازی تجاری کشاورزی بر سهم صادرات و واردات بخش‌های کشاورزی و خدمات ایران. اقتصاد و توسعه کشاورزی. جلد 25، شماره 4: 392-399.

- کشاورز حداد، غ. و نجاتحمی محرمی، ز. (1385). آزادسازی تجاری و نابرابری دستمزدها در ایران 1382-1380. پژوهشات اقتصادی. (76): 189-219.

- کمیجانی، ا. و قویدل، ص. (1385). نقش آزادسازی تجاری بر بازار کار و اشتغال و برآورد تابع تقاضای نیروی کار در ایران. دوره 6، (2): 13-42.

- مجاورحسینی، ف. (1385). برآورد اثرات کلان الحاق ایران به سازمان تجارت جهانی با استفاده از یک الگوی تعادل عمومی قابل محاسبه. پژوهش نامه‌ی بازرگانی، 39(10): 37-1.

- محسنی، ر. (1385). تأثیر آزادسازی تجاری بر تقاضای واردات. پژوهشنامه‌ بازرگانی. زمستان 1385. شماره 41 ص 212-181

- مصری نژاد، ش. (1389). آزادسازی تجاری و رقابت پذیری بین المللی در ایران. مطالعات اقتصاد بین الملل، جلد 21، (37): 116-101.

- مهرآرا، م. و برخورداری، س. (1386). بررسی آثار کاهش تعرفه از طریق الحاق ایران به WTO و بر بخش‌های اقتصادی در قالب مدل تعادل عمومی قابل محاسبه، 80: 194-171.

Refrences

- Castilho, M. Menendez, M. & sztulma. A. (2011). Trade Liberalization, Inequality, and Poverty in Brazilian States. World Development. 40: 821–835.

- Defourney, J. & Thorbcke. E. (1984). Structural Path Analysis and Multiplier Decomposition within a Social Accounting Matrix Framwork. The Economic Journal, 94: 111-136.

- Gelan. A. (2002). Trade liberalisation and urban–rural linkages a CGE analysis for Ethiopia. Journal of Policy Modeling. 24: 707–738.

- Liyanaarachchi, T. Naranpanawa, A. & Bandara, B.S. (2011). Impact of trade liberalisation on labour market and poverty in Sri Lanka. An integrated macro-micro modelling approach. Economic Modelling. 59: 102–115.

- Monaco, R.M. (1997). A brief review of agriculture approaches to intersectoral policy analysis and forecasting. Inforom Working Paper, Department of Economic, University Of Maryland.

- Naranpanawa, A. Bandara, B.S. & Selvanathan, S. (2011).Trade and poverty nexus: A case study of Sri Lanka. Journal of Policy Modeling. 3: 328–346.