اثرات سیاست های حمایتی دولت بر عرضه ، سطح زیر کشت و عملکرد گندم در ایران :کاربرد مدل خود توزیع با وقفه های گسترده

الموضوعات : فصلنامه علمی -پژوهشی تحقیقات اقتصاد کشاورزی

فرزانه طاهری ¹ (مربی اقتصاد کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی مرودشت)
سعید یزدانی ² (دانشیار گروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران)
حمید محمدی ³ (استادیار اقتصاد کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی جهرم)

تاريخ الإرسال : 16 الأحد , ربيع الأول, 1437 تاريخ التأكيد : 16 الأحد , ربيع الأول, 1437 تاريخ الإصدار : 24 السبت , ربيع الأول, 1430

الکلمات المفتاحية: نرخ حمایت اسمی, مدل خود توزیع با وقفه های گسترده, مدل مارک نرلاو و گندم,

ملخص المقالة :

در این مطالعه اثرات مداخله ی دولت بر عرضه ، عملکرد و سطحزیرکشت محصول گندم
از راه محاسبه ی نرخ حمایت اسمی بررسی شد . داده های مورد نیاز از منابع آماری گوناگون از
جمله : آمار نامه های وزارت کشاورزی وFAO طی دوره ی 1385 -1353 بدست آمد . ایستایی
متغیرها بررسی شد و پس از تعیین نرخ حمایت اسمی با استفاده از مدل ARDL و مدل
مارک نرلاو ، اثر سیاست حمایتی بررسی گردید . نتایج مطالعه نشان داد که نرخ حمایت اسمی
گندم طی دوره منفی بوده است به این معنی که از این محصول نه تنها حمایتی نشده بلکه به
گونه ی ضمنی از تولید کنندگان گندم مالیات نیز اخذ شده است . این در حالی است که میزان
حمایت منفی در کل دوره ی یاد شده یک روند کاهشی آهسته نشان می دهد به گونه ای که در
سال های پایانی میزان حمایت منفی یا به بیان دیگر میزان اختلاف قیمت داخلی گندم با قیمت
جهانی آن کاهش یافته است . در دوره ی کوتاه مدت متغیر قیمت واقعی گندم تأثیر شایان توجهی
بر افزایش عرضه ی گندم ندارد در حالی که در بلند مدت قیمت واقعی گندم ، تغییرات فناوری و
سطح زیر کشت بر عرضه ی گندم اثر مثبت دارد . همچنین نتیجه مطالعه نشان داد که متغیر نرخحمایت اسمی تاثیری بر سطح زیر کشت ندارد و تنها متغیر سطح زیر کشت در دوره ی قبل بر آن اثر معنی دار دارد.

المصادر:

1. اشراقی ف. سلامی ح. 1379. تجزیه و تحلیل تاثیر سیاست حمایت قیمتی بر روند رشد

گندم در ایران، استفاده از روش همگرایی. مجموعه مقالات سومین کنفرانس اقتصاد

کشاورزی ایران دانشگاه فردوسی مشهد. ص : 161 – 139.

2. الیاسی بختیاری ط. 1372. عوامل مؤثر بر واکنش عرضه پنبه در ایران. مجموعه

مقالات دومین سمپوزیوم سیاست کشاورزی ایران. دانشگاه شیراز.

3. رحمتی س. ع. ر. 1379. بررسی اثر سیاست های حمایتی دولت بر رشد عرضه

محصولات کشاورزی با تاکید بر گندم، برنج، چغندر قند و پنبه. پایان نامه

کارشناسی ارشد. دانشگاه شیراز. شیراز

4. زیبایی م.1371. بررسی نقش سیاست های قیمت گذاری در تغییرات الگوی کشت و

درآور زارعین. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه شیراز. شیراز

5. سازمان جهاد کشاورزی. آمارنامه کشاورزی. سالهای مختلف. تهران.

6. فروهیده م. 1368. بررسی عوامل مختلف اقتصادی و بویژه قیمت بر سطح زیر کشت،

عملکرد و تولید گندم در ایران. پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه شیراز. شیراز.

7. قریلی ع. ا. و ب نجفی. 1379. تاثیر تعیین قیمت پایه از سوی دولت بر عرضه گندم در

ایران. مجموعه مقالات سومین کنفرانس اقتصاد کشاورزی ایران. دانشگاه فردوسی مشهد.

 .163– 139 :ص

8. مرکز آمار ایران. سالنامه آماری کشور. سالهای مختلف – تهران

9. مرکز آمار ایران. قیمت محصولات و هزینه خدمات محصولات کشاورزی. تهران.

10. نوری نایینی م . پدرام س. 1372. عرضه داخلی گندم و عوامی مؤثر بر آن. فصلنامه

اقتصاد کشاورزی و توسعه. سال اول. شماره 66 – 52 : 2.

11. نوفرستی م. 1378. ریشه واحد و همجمعی در اقتصاد سنجی – چاپ اول. انتشارات رسا.

 

12. Dindsa K. S. and A sharma. 1997. A regional analysis of growth

and supply responses of pulses-study of Punjab. Indian Journal of

Agricultural Economics. 52: 87-100.

13. FَAO, Food and Agriculture Organization.www.fao.org

14. Ghosh N. and C Neogi. 1995. Supply response of food grain and

policy actions: A model with rational expectation hypothesis.

Indian Journal of Agricultural Economics. 50: 135-152. 

15. Houck J. P. and Rayan M.E. 1972.supply analysis for corn in

United States: The impact of changing government programs.

American Journal of Agricultural Economics. 54: 184 – 191.

16. Lin W.1977. Measuring aggregate supply response under

instability. American journal of Agricultural Economics. 59: 903

–904.

17. Nerlove M. 1956. Estimates of the elastic ties of supply of

selected agricultural commodities. Journal of farm Economics,

38:496-509.

18. Singh B. 2005. A forecasting and policy simulation oriented small

macro-model for the Indian economy. Journal of Policy

Modeling. Article in Press.