بررسی عامل‌های مؤثر بر قیمت‌های صادراتی کشورهای عمده صادر کننده پسته با استفاده از الگوی خودرگرسیون برداری جهانی

الموضوعات : فصلنامه علمی -پژوهشی تحقیقات اقتصاد کشاورزی

ایمان نجفی ¹ (دانشجوی دکتری، گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران.)
رضا مقدسی ² (دانشیار گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران.)
سید یعقوب زراعت کیش ³ (استادیار گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران.)

تاريخ الإرسال : 03 الأحد , ربيع الثاني, 1438 تاريخ التأكيد : 03 الأحد , ربيع الثاني, 1438 تاريخ الإصدار : 21 السبت , محرم, 1438

الکلمات المفتاحية: پسته, قیمت صادراتی, مدل خودرگرسیون برداری جهانی,

ملخص المقالة :

هدف از انجام این مطالعه بررسی عامل‌های مؤثر بر قیمت‌های صادراتی کشورهای عمده صادر کننده پسته می‌باشد. کشورهای عمده صادرکننده پسته شامل ایران، ایالت متحده آمریکا، ترکیه، سوریه، ایتالیا، یونان و چین می‌باشند. در این مطالعه، از رهیافت نوین خود رگرسیون برداری جهانی استفاده شد. دوره زمانی مطالعه شامل 2012-1984 می‌باشد. نتایج نشان دادند که شوک مثبت نرخ ارز ایران در کوتاه مدت بیش‌ترین تأثیر را بر قیمت صادراتی پسته سوریه و کم‌ترین تأثیر بر قیمت صادراتی پسته ایالت متحده آمریکا دارد. هم‌چنین، در بلند مدت این شوک بیش‌ترین تأثیر را بر قیمت صادراتی پسته ایتالیا و کم‌ترین تأثیر را بر قیمت صادراتی پسته آمریکا دارد. شوک قیمت جهانی نفت در کوتاه مدت و بلند مدت بیش‌ترین تأثیر را بر قیمت صادراتی پسته چین دارد. شوک مثبت قیمت صادراتی پسته ایران در کوتاه مدت و بلند مدت به ترتیب بیش‌ترین تأثیر را بر قیمت صاراتی چین و یونان دارد. هم‌چنین، نتایج نشان دادند که شوک مثبت تورمی ایران در کوتاه مدت بیش‌ترین تأثیر را ( 5/13 درصد) بر قیمت صادراتی پسته چین و در بلند مدت بیش‌ترین تأثیر را ( 16 درصد) بر قیمت صادراتی پسته ایران خواهد داشت.

المصادر:

- اشک تراب، ن. (1390) بررسی عامل‌های موثر بر تابع تقاضای صادرات پسته ایران با تأکید بر سلامت غذایی، پایان نامه کارشناسی ارشد اقتصاد کشاورزی، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران.

- پیش بهار، ا. دشتی، ق. ظهوری کهنمویی، ر. راحلی، ح .و حسین زاد، ج.(1391). بررسی عامل‌های اقتصادی مؤثر بر تقاضای صادرات پسته ایران. مجله اقتصاد کشاورزی و توسعه. دوره 21، شماره 83.

- جبل عاملی، ف. و بی ریا، س. (1385). برآورد تابع تقاضای کشورهای وارد کننده زعفران ایران با روش پانل 1380-1370. پژوهشنامه بازرگانی. شماره 10(39):109-134.

- حسینی، س. ص . و دوراندیش، آ. (1385). الگوی انتقال قیمت پسته ایران در بازار جهانی. مجله علوم کشاورزی ایران. جلد 2-37. (1): 153-145.

- شهیکی تاش، م، ن. و عمرانی، م. (1392). انتقال قیمت میان بازار داخلی و صادراتی محصولات کشاورزی منتخب و آثار رفاهی ناشی از انتقال نامتقارن. مجله اقتصاد کشاورزی و توسعه. دوره 22، شماره 85.

- فرج زاده، ز. و اسماعیلی، ع. (1389). تحلیل انتقال قیمت در بازار جهانی پسته. فصلنامه اقتصاد کشاورزی و توسعه. (71): 98-69.

- کاظم زاده، ل.  و. ابونوری، ع . (1385). برآورد توابع عرضه و تقاضای صادرات خرمای ایران با استفاده از الگوی سیستم معادلات همزمان. مجله اقتصاد کشاورزی و توسعه. دوره 14، شماره 54.

- محمود زاده، م. و زیبایی، م. (1383). بررسی عامل‌های مؤثر بر صادرات پسته ایران: یک تحلیل هم‌جمعی. فصلنامه اقتصاد کشاورزی و توسعه. (46): 158-137.

- مقدسی، ر. و علیشاهی، م. (1386). مطالعه عامل‌های مؤثر بر سهم ایران در بازار جهانی محصولات کشاورزی (مطالعه موردی پسته و کشمش). مجله علوم کشاورزی. سال سیزدهم. شماره 1: 37-21.

- مرتضوی، س .ا.، زمانی، ا. ، نوری، م. و نادر،ه. (1390). برای تاثیر نوسانات نرخ ارز بر صادرات پسته ایران، جمله اقتصاد و توسعه کشاورزی ، جلد 25، ص 354-347

- Chudik, A. & Pesaran, M.H. (2011). Infinite dimensional VAR_s and factor models.  Journal of econometrics, 163, 4-22.

- Chudik, A. & Pesaran, M.H. (2013 a). Common correlated effects estimation of heterogeneous dynamic panel data models with weakly exogenous regressors. CEsifo working paper 4232.

- Dees, S., Di Mauro, F., Pesarn & L.V. Smith (2008) Long Run macroeconomic Relations in the Global Economy. Economics, 1, 1-56.

- Dees, S., Dimauro, F., Pesaran, M.H. & Smith, L. V. (2007a). Exploring the international linkage of the Euro Area: a Global VAR Analysis. Journal of Applied Econometrics, Vol 22, pp. 1-38. FAO Statistical Database., http://www.fao.org.

- Fogarasi, j. (2010). The Effect of Exchange rate Volatilityupon Foregin Trade of Romanian Agricultural products.Global Development Network Regional Research Competition, Project PRC8+39

- Glauben, T. & Loy, J. P. (2003). Pricing-to-market versus residual demand elasticity analysis of imperfect competition in food exports: Evidence from Germany. Journal of Agricultural & Food, 1, Article 3.

- Hall, S., Hondroyiannis, G., Swamy, P. A. V. B. Tavlas, G. & Ulan, M. (2010). Exchange rate volatility and export performance: Do emerging market economies resemble industrial countries or other developing countries? Economic Modelling, No.27, PP.1514-1521 

- Harbo, L., Johansen, S., Nielsen, B. & Rahbek, A. (1998). Asymptotic inference on co integrating Rank in partial systems. Journal of Business and Economic Statistics, 16, 388-399.

- Johansen, S. (1992). Cointegration in partial systems and the Efficiency of single Equation Analysis. Journal of Econometrics, 52, 389-402.

- Krugman, P.R., (1987). Pricing to Market when the exchange rate changes. In: Arndt, S.W., J.D. Richardson (Eds.), Real-Financial Linkages among Open Economies. MIT Press, Cambridge, MA.

- Pesaran, M.H., Schuermann, T. & weiner, S. M. (2004) Modelling Regional Interdependencies using A Global Error – Correcting Macro econometric Model, Journal of  Business and Economics statistics, vol. 22, pp 129-162.

- Pesaran, M.H. & Smith, R. (2006). Macroeconometric modeling with a global perpective. Munchester School, 74, 24-49.

- Pick, D.H. (1990). Exchange Rate Risk and U.S. Agricultural Trade Flows. America Journal of Agricultural Economics, 72, 694–700.