کاربرد الگوریتم فرا ابتکاری کرم شب‌تاب (FA) در تخصیص بهینه‌ی منابع آب چاه نیمه‌ی سیستان تحت سناریوی توسعه‌ی کشاورزی

الموضوعات :

جواد شهرکی ¹ , علی سردارشهرکی ² , صفیه نوری ³

1 - دانشیار علوم اقتصادی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان
2 - استادیار اقتصاد کشاورزی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان
3 - کارشناسی ارشد اقتصاد کشاورزی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان

تاريخ الإرسال : 18 الثلاثاء , صفر, 1439 تاريخ التأكيد : 01 الأحد , جمادى الثانية, 1441 تاريخ الإصدار : 26 الخميس , جمادى الثانية, 1441

الکلمات المفتاحية: بهینه سازی, بهره برداری, الگوریتم فراکاوشی کرم شب تاب, چاه نیمه سیستان,

ملخص المقالة :

با وجود مطالعات فراوانی که تاکنون در بهره برداری از مخازن انجام شده است، به دلیل تمایل محققان به کاهش خطا در محاسبات، این موضوع هنوز جای مطالعه و بررسی داشته و مورد علاقه محققین آب می باشد.در این راستا استفاده از توانمندی الگوریتم های فراکاوشی که عموماً برگرفته از طبیعت هستند و در مسائل پیچیده و مسائل بهینه سازی مورد استفاده قرارمی گیرند. در سالهای اخیر به شدت مورد توجه واقع گردید. از اینرو در پژوهش حاضر سعی گردیده است که تخصیص بهینه منابع آب مخازن چاه نیمه سیستان تحت سناریوهای مدیریتی با استفاده از تکنیک فرا ابتکاری کرم شب تاب مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج تحقیق نشان می دهد که بهترین مقدار تابع هدف 2309/66 میلیون متر مکعب بوده است. همچنین در سالهای اولیه مقدار رهاسازی بهینه الگوریتم کرم شب تاب به میزان 29.1376 میلیون متر مکعب با میزان تقاضا 98.3121 میلیون متر مکعب به دست آمده که به مقدار 69.1745 میلیون متر مکعب عدم تامین نیاز وجود داشته است. نتایج ارزیابی سناریوهای مختلف مدیریتی نشان داد که در صورت اجرای این طرح ها، مقدار آب تخصیص یافته به بخش کشاورزی کاهش چشم گیری خواهد داشت. از اینرو پیشنهاد می‌گردد که با گسترش حقابه ایران از افغانستان بتوان بر مشکلات و خشکسالی های چند دهه اخیر فائق آمد.

المصادر:

1)   پرهیزکاری ا، 1392.تعیین ارزش اقتصادی آب آبیاری و پاسخ کشاورزان به سیاست‌های قیمتی و غیر قیمتی در استان قزوین. پایان‌نامه کارشناسی ارشد اقتصاد کشاورزی. دانشکده کشاورزی. دانشگاه زابل. 115ص.

2)   حسن‌زاده ط، میبدی م. ر و محمودی ف، 1390. ارائه یک الگوریتم کرم شب‌تاب بهبودیافته برای بهینه‌سازی درمحیط‌های ایستا. پنجمین کنفرانس داده‌کاوی ایران. دانشگاه صنعتی امیرکبیر . تهران.ایران. 22و23 آذر.

3)   حسینی موغاری س.م و بنی حبیب م.ا، 1393. بهینه‌سازی بهره‌برداری از مخزن برای تأمین آب کشاورزی با استفادهااز الگوریتم کرم شب‌تاب. نشریه حفاظت منابع آب‌وخاک. سال سوم. شماره چهارم.

4)   حسین زاده فهیمه،1394. بهینه سازی بهره برداری ازمخزن سدبا ورودی فصلی به روش الگوریتم رقابت استعماری(مطالعه موردی: سدپیشین).پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشکده عمران. دانشگاه سیستان و بلوچستان. زاهدان.

5)   زینلی م.ج، محمدرضا پور ا.ا و فروغی ف، 1394. به‌کارگیری الگوریتم کرم شب‌تاب در بهینه‌سازی بهره‌برداری از سد درودزن. فصلنامه علمی پژوهشی مهندسی آبیاری و آب. سال ششم. شماره بیست و یکم: 45-33.

6)   سردارشهرکی ع، 1395. تخصیص بهینه منابع آب حوضه آبریز هیرمند با کاربرد تئوری بازی و ارزیابی سناریوهای مدیریتی. پایان نامه دکتری اقتصاد کشاورزی. دانشکده مدیریت و اقتصاد. دانشگاه سیستان و بلوچستان. زاهدان.

7)    سردارشهرکی ع، شهرکی ج و هاشمی منفرد س.آ، 1395. بررسی رویکردهای مدیریتی بهره برداری منابع آب منطقهسیستان با استفاده از تحلیل سلسله مراتبی فازی(FAHP). پژوهش های مدیریت عمومی. سال نهم. شماره سی و یکم. صفحه 98-73.

8)   طالبی ع،  قربانی م. ع و دانش فراز ر،1392 . اولویت‌بندی تخصیص آب سد قشلاق سنندج با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی فازی(FAHP). اولین همایش ملی بهینه‌سازی مصرف آب.

9)    عزیزی ج،1380. پایداری آب کشاورزی فصلنامه اقتصاد کشاورزی و توسعه. سال نهم. شماره 36. 6 13-113

کامران پور م، یعقوبی م و کشاورزیان پ،1391. بهینه‌سازی قابلیت اطمینان با استفاده از الگوریتم ممتیک کرم شب‌تاب. یازدهمین کنفرانس سراسری دستگاه‌های هوشمند. انجمن دستگاه‌های هوشمند ایران. دانشگاه خوارزمی.

10)         گروسی نژاد آ، بزرگ حداد ا،1392 . بهره‌برداری بهینه از مخزن با استفاده از پیاده‌سازی الگوریتم بهینه‌سازی کرم شب‌تاب. پنجمین کنفرانس مدیریت منابع آب ایران. دانشگاه شهید بهشتی. ایران.

11)         محسنی س، شهرکی ج، 1394. کاربرد برنامه‌ریزی فازی خاکستری در تخصیص منابع آب شهرستان یزد. تحقیقات اقتصاد کشاورزی. جلد7. شماره 3. ص 90-73.

12)         نوری صفیه،1396. کاربردالگوریتم های فراابتکاری در مدیریت تخصیص بهینه مخازن آب چاه نیمه سیستان. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشکده محیط زیست و کشاورزی پایدار.دانشگاه سیستان و بلوچستان. زاهدان.

13)   Fiorillo F, Palestrini A, Polidori P, Socci.2007. Modelling water policies with sustainability constraints: a dynamic accounting analysis Ecological Economics 63(2-3): 392-402. C .

14)   Yan, X., Zhu, Y., Wu, J., and Chen, H. 2012 An Improved Firefly Algorithm With AdaptiveStrategies J. Advanced Science Letters. 12 249-254.

15)   Yang X. Sh. 2009. Firefly Algorithm for Multi-model Optimization. Stochastic Algorithm: Foundations and Applications. 5792(12):169-178.

16)   Yang X. Sh.2010. Engineering Optimization an Introduction with Meta-heuristic Applications. Wiley Inter-science. New York. 222.p