تعیین ارزشگذاری آب زیرزمینی با مشارکت کشاورزان در دشت کاشمر
الموضوعات :محمد نوروزیان 1 , سید مهدی حسینی 2 , احمد اکبری 3 , محمود هاشمی تبار 4
1 - دانشجوی دکترا گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده علوم مدیریت و اقتصاد، دانشگاه سیستان و بلوچستان، ایران.
2 - استاد گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده علوم زیستمحیطی و کشاورزی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، ایران
3 - استادیار گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده علوم زیستمحیطی و کشاورزی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، ایران
4 - استادیار گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده علوم زیستمحیطی و کشاورزی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، ایران
الکلمات المفتاحية: تمایل به پرداخت, آب زیرزمینی, ارزشگذاری مشروط, توبیت دو مرحلهای هکمن,
ملخص المقالة :
چکیده مقدمه: کشور ایران به دلیل واقع شدن در منطقه خشک و نیم خشک با مشکل کمآبی و خشک سالیهای پی در پی و شدیدی مواجه بوده و استان خراسان رضوی نیز از این قاعده مستثنی نبوده و کمبود شدید منابع آب در آن احساس می شود که بهبود این شرایط نیازمند رویکردهایی برای تخصیص بهینه منابع آب می باشد. یکی از ابزارهای قوی برای مدیریت تقاضا و تخصیص بهینه منابع آب و تشویق به حفاظت از منابع آبی، قیمت گذاری آب است. روش: برای رسیدن به این هدف بایستی تمایل به پرداخت آب کشاورزی با استفاده از رهیافت توبیت دو مرحله ای هکمن برای شهرستان های کاشمر، کوهسرخ، خلیلآباد و بردسکن در سال 1398-1399 بررسی شود. یافته ها: نتایج نشان می دهد که 40 درصد از کشاورزان، حاضر به پرداخت مبلغی بیش از تعرفه فعلی برای دسترسی به آب کشاورزی هستند. بدین ترتیب میانگین تمایل به پرداخت آب در بخش کشاورزی در شهرهای کاشمر، کوهسرخ، خلیلآباد و بردسکن به ترتیب 518، 594، 606 و 569 ریال برای هر کشاورز برآورد شده است و همچنین نتایج حداقل مربعات معمولی نشان می دهد که درآمد کشاورز بیشترین تاثیر مثبت را بر تمایل به پرداخت آب کشاورزی با ضریب 0/21 داشته، یعنی اینکه هر چه درآمد کشاورزان از مصرف آب کشاورزی بیشتر باشد، کشاورزان حاضرند مبالغ بالاتری را برای استفاده از آب کشاورزی به منظور دسترسی آسانتر به منابع آب بپردازند و در حالی که متغیرهای سطح زیر کشت و بار تکفل بر تمایل به پرداخت آب کشاورزی تاثیر منفی و معناداری داشته است یعنی هر چه سطح زیر کشت و بار تکفل افزایش یابد، کشاورزان تمایل به پرداخت کمتری برای استفاده از آب کشاورزی دارند. نتیجه گیری: با توجه به اهمیت آب برای کشاورزان مناطق مورد بررسی و تمایل به پرداخت بالای آنها، پیشنهاد میشود که با انتقال آب از منطقه پرآب به منطقه کمآب دسترسی بهتر و آسانتر به منابع آب برای کشاورزان فراهم شود.
_||_