ارزیابی مطلوبیت پیاده راه‌های شهری براساس مؤلفه‌های کیفی؛ مطالعه موردی: پیاده راه علم الهدی شهر رشت

الموضوعات : فصلنامه علمی و پژوهشی پژوهش و برنامه ریزی شهری

امیر اکبرزاده مقدم لنگرودی ¹ (مهندس پایه یک نظام مهندسی استان گیلان)
حسن احمدی ² (دانشگاه گیلان)
سیدرضا آزاده ³ (دانشجو دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه اصفهان)

تاريخ الإرسال : 14 الأحد , رمضان, 1437 تاريخ التأكيد : 06 الأربعاء , ذو الحجة, 1437 تاريخ الإصدار : 09 السبت , ذو الحجة, 1437

الکلمات المفتاحية: رشت, توسعه پایدار, حمل و نقل پایدار, پیاده راه, علم الهدی,

ملخص المقالة :

رشد فزاینده جمعیت در نقاط شهری پیامدهای ناگوار اجتماعی – اقتصادی، زیست محیطی و کالبدی برای شهرها به وجود آورده است. بنابران شهرها باید مکان‌های بهتری را برای زندگی فراهم کنند. یکی از این مکان‌ها، خلق خیابان‌های پیاده است. این پژوهش با هدف سنجش وضعیت پیاده راه علم الهدی، شد. در گام اول ادبیات تحقیق مطالعه شد. و براساس این مطالعات چهار معیار (کالبدی، زیست محیطی، آسایش و راحتی، کاربری و فعالیت­ها) و 22 شاخص انتخاب شد. در گام بعدی با استفاده از روش دلفی و فرایند تحلیل سلسله مراتبی و با استفاده از نرم افزارExpert choice این شاخص‌ها اولویت بندی شدند. در مرحله بعد، با استفاده از مطالعات میدانی و تکمیل400 پرسشنامه توسط شهروندان حاضر در پیاده راه علم الهدی، وضعیت این پیاده راه با توجه به هر یک از شاخص‌ها ارزیابی شد. نتایج این بخش از لحاظ شاخص‌های کالبدی نشان داد که عرض پیاده روها با نمره 65/3 در رتبه اول و طراحی مناسب جداره‌ها با نمره 21/2 در رتبه هفتم قرار دارد. در بخش زیست محیطی شاخص حفاظت از پیاده‌ها در مقابل تغییرات جوی با نمره 61/2 بهترین وضعیت را دارد. در بخش آسایش و راحتی، شاخص آلودگی صوتی با نمره 59/3 در رتبه اول قرار دارد. شاخص‌های سهولت دسترسی به پیاده راه و امنیت به ترتیب با نمرات 47/3 و 45/3 در رتبه‌های دوم و سوم قرار دارند. نتایج بررسی‌ها درباره شاخص‌های معیار کاربری و فعالیت‌ها حاکی از آن است که شاخص تنوع کاربران با نمره 68/3 نسبت به شاخص‌های دیگر از وضعیت مطلوبتری برخوردار است. همچنین شاخص‌های امکان بارگیری و تخلیه بار واحد‌های تجاری و نشانه‌ها وبناهای شاخص به ترتیب با نمره‌های 83/2 و 72/2 در رتبه‌های دوم و سوم قرار دارند.

المصادر:

احدی، محمدرضا، بشیری، پریسا (تابستان 1393)، طراحی و ساماندهی پیاده‌راه شهری در جهت ارتقای ایمنی عابران پیاده با استفاده از بازرسی ایمنی پیاده‌راه‌های درونشهری، مطالعات پژوهشی راهور، دوره اول، شماره 9، صص: 90-73.

استادی جعفری، مهدی، رصافی، امیرعباس (بهار و تابستان 1392)، ارزیابی سیاست‌های توسعه پایدار در بخش حمل و نقل شهری با استفاده از مدل‌های سیستم پویایی، مطالعه موردی: شهر مشهد، مدیریت شهری، شماره 31، صص: 293-281.

پور احمد، احمد، حاجی­شریفی، آرزو، رمضان زاده لسبویی، مهدی (1391)، سنجش و مقایسه کیفیت پیاده راه در محله‌های هفت حوض و مقدم شهر تهران، مجله آمایش جغرافیایی فضا، دانشگاه گلستان، سال دوم، شماره مسلسل ششم، صص 56-37.

حقی، محمدرضا، مصطفایی، حمیدرضا، توسلی، حمیدرضا، اختری، علیرضا (زمستان 1394)، امکانسنجی تبدیل خیابان‌های تجاری به پیاده راه‌ها در شهرهای کوچک، نمونه مطالعه: خیابان امام خمینی شهر گلپایگان، جغرافیا و مطالعات محیطی، سال چهارم، شماره شانزدهم، صص: 92-79.

رفیعیان، مجتبی، سیفانی، مهسا (1384)، فضای عمومی شهری؛ ارزیابی کیفی، نشریه هنرهای زیبا، شماره 23، صص 42-35.

صرافی، مظفر، محمدیان­مصمم، حسن (1391)، امکان سنجی پیاده راه سازی خیابان‌های مرکز شهر همدان، فصلنامه آمایش محیط، شماره 21، صص 138-111.

عباس زاده، شهاب، تمری، سودابه (1391)، بررسی و تحلیل مؤلفه‌های تأثیرگذار بر بهبود کیفیات فضایی پیاده‌راهها به منظور افزایش سطح تعاملات اجتماعی، مطالعه موردی: محورهای تربیت و ولیعصر تبریز، فصلنامه مطالعات شهری، شماره چهارم، صص 10-1.

فیضی، محمدجواد، رجبی، آزیتا، حسینی، یاسمن (1391)، بازشناخت جنبش پیاده مداری در پایداری فضاهای متراکم شهری، مدیریت شهری، شماره 30، صص: 194-179.

قربانی، رسول، جام کسری، محمد (1389)، جنبش پیاده گستری، رویکردی نو در احیاء مراکز شهری؛ مورد مطالعه پیاده راه تبریز، مطالعات و پژوهش‌های شهری و منطقه ای، سال دوم، شماره ششم، صص 72-55.

موسوی، سید محسن (1392)، بررسی میزان تعامل فضاهای پیاده شهری با شهروندان با نگاهی به محله فهادان یزد به عنوان نمونه مطلوب، فصلنامه مطالعات برنامه ریزی شهری، سال اول، شماره دوم، صص 171-157؛

نادری، امید، ابراهیم، محمد (زمستان 1394)، پویاسازی پیاده روها و معابر شهری با تأکید بر کاربست گرافیک محیطی، مدیریت شهری، شماره 41، صص: 66-49.

Beaudoin, J., Farzin, Y. H., & Lawell, C. Y. C. L. (2015). Public transit investment and sustainable transportation: A review of studies of transit's impact on traffic congestion and air quality. Research in Transportation Economics, 52, 15-22.

Chiesura, A. (2004). The role of urban parks for the sustainable city. Landscape and urban planning, 68(1), 129-138.

Cohen, N. (Ed.). (2011). Green cities: An A -to-Z guide (Vol. 4). Sage.

Foster, S., Giles-Corti, B., & Knuiman, M. (2011). Creating safe walkable streetscapes: Does house design and upkeep discourage incivilities in suburban neighborhoods? Journal of Environmental Psychology, 31(1), 79-88.

Haghshenas, H., Vaziri, M., & Gholamialam, A. (2015). Evaluation of sustainable policy in urban transportation using system dynamics and world cities data: A case study in Isfahan. Cities, 45, 104-115.

King, K. (2013). Neighborhood walkable urban form and C-reactive protein. Preventive medicine, 57(6), 850-854.

Kirkpatrick, C., George, C., & Curran, J. (2001). Development of criteria to assess the effectiveness of national strategies for sustainable development. Institute for Development Policy and Management, University of Manchester.

Oktay, D. (2012). Human sustainable urbanism: In pursuit of ecological and social-cultural sustainability. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 36, 16-27.

Rasoolimanesh, S. M., Badarulzaman, N., & Jaafar, M. (2012). City development strategies (CDS) and sustainable urbanization in developing world. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 36, 623-631.

Shamsuddin, S., Hassan, N. R. A., & Bilyamin, S. F. I. (2012). Walkable environment in increasing the livability of a city. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 50, 167-178.

Vanags, J., & Butane, I. (2013). Major aspects of development of sustainable investment environment in real estate industry. Procedia Engineering, 57, 1223-1229.