سنجش تأثیر بوروکراسی اداری بر روند حکمرانی خوب شهری نمونه موردی: کلانشهر شیراز

الموضوعات : فصلنامه علمی و پژوهشی پژوهش و برنامه ریزی شهری

محمدرضا رضایی ¹ (استادیار گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، واحد مرودشت، دانشگاه آزاد اسلامی، مرودشت، ایران)

تاريخ الإرسال : 19 السبت , شعبان, 1439 تاريخ التأكيد : 19 السبت , شعبان, 1439 تاريخ الإصدار : 05 السبت , شعبان, 1439

الکلمات المفتاحية: مدیریت شهری, شهر شیراز, بوروکراسی اداری, حکمرانی خوب شهری,

ملخص المقالة :

جمعیت شهرنشین توقعات جدیدی از دولت­ها دارند، از این­رو مدیریت جامعه شهری با ابزار و شیوه­های سنتی امکان­پذیر نیست، با افزایش حجم و اندازه دولت و بوروکراسی اداری سرعت در تصمیم­گیری و ابلاغ سریع آن امکان­ ندارد. هدف از انجام این پژوهش، ارزیابی نقش بوروکراسی اداری بر روند اجرای حکمرانی خوب شهری در شهر شیراز است. این پژوهش با توجه به ماهیت موضوع کاربردی و روش آن توصیفی – تحلیلی می باشد و گردآوری داده­ها با پرسشنامه انجام گرفته است. جامعه آماری این پژوهش شهروندان ساکن شهر شیراز می باشد و با استفاده از نرم­افزارهای آماری Excel و Spss و آزمون های آماری T- test و رگرسیون چندگانه تجزیه و تحلیل انجام شده است. در این مقاله به توجه به شاخص­های مشارکت، حاکمیت­قانون، کارایی و اثربخشی، شفافیت، عدالت، اجماع­پذیری، پاسخگویی، میانگین کلی برای ارزیابی حکمرانی خوب شهری برابر با 9392/1 محاسبه گردید. در آزمون آماری T- test مقدار متوسط میانگین، برابر 5/2 محاسبه شده که اختلاف دو میانگین نشان دهنده نامناسب بودن وضعیت حکمرانی خوب شهری از دید شهروندان ساکن شهر شیراز است. در آزمون آماری رگرسیون مقدار R square نشان دهنده تأثیر 24 درصدی متغیر وابسته (بوروکراسی اداری)، بر متغیر مستقل (حکمرانی خوب شهری) می باشد. واریانس تبیین نشده (تفاضل واریانس تبیین شده با یک) نشان دهنده تاثیر 76 درصدی سایر متغیرهای محاسبه نشده بر متغیر مستقل می­باشد. همچنین آنالیز واریانس رگرسیون (ANOVA) معنی دار بودن یا نبودن رگرسیون و رابطه خطی بین متغیرها را نشان می­دهد. سطح معناداری Sig  به دست آمده، نشان دهنده معنی دار بودن آن در سطح99درصد می باشد و نشان دهنده رابطه معنادار بین میزان حکمرانی خوب شهری و بوروکراسی اداری می باشد، و با توجه بهBeta  به دست آمده در جدول ضریب تأثیرات، میزان تأثیرگذاری متغیرهای مستقل بر روی متغیر وابسته نشانگر رابطه منفی بین بوروکراسی اداری و حکمرانی خوب شهری است، یعنی افزایش یکی باعث کاهش دیگری می­شود که در این تحقیق نیز اثبات گردید که با افزایش بوروکراسی اداری، حکمرانی خوب شهری کاهش پیدا می­کند.

المصادر:

1. آرین،پ. (1392) سیاست‌زدگی دستگاه‌های اداری و ارائه راهکارها برای جمهوری اسلامی ایران". مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی.          


2. برک‌پور، ن، اسدی، ا( 1388)، مدیریت و حکمروایی شهری، انتشارات دانشگاه هنر.


3. بشلیده، ک، (1391)، روش­های پژوهش و تحلیل آماری مثال­های پژوهشی با Spss و Amos، انتشارات دانشگاه شهید چمران، چاپ اول


4. تقوایی، عباس، تاجدار، رضا (1388) درآمدی بر حکمروایی خوب شهری در رویکردی تحلیلی، فصلنامه مدیریت شهری، شماره 43.


5. تانکیس، ف، (1388) «فضا، شهر و نظریه اجتماعی» ترجمع حمیدرضا پارسی و آرزو افلاطونی، مؤسسه انتشارات دانشگاه تهران، چاپ اول.


6. حافظ نیا، محمدرضا (1392)، مقدمه­­ای بر روش تحقیق در علوم انسانی، انتشارات سمت، تهران، چاپ نوزدهم.


7. حبیب زاده، ت، س، حافظ (1392)، تأثیر حکمرانی بر اجرایی شدن حق بر توسعه با تأکید بر بعد ملی، فصلنامه دیدگاه­های قضایی شماره 62، صفحات 11-37 .


8. رفیعان، مجتبی.،حسین پور، علی (1390)، حکمرانی خوب شهری از منظر نظریات شهرسازی، انتشارات طحان، تهران،


9. رضایی، محمدرضا، کریمی، ببراز (1395)، اولویت بندی و تعیین استراتژیهای توسعه شهر شیراز با استفاده از AHP، نشریه پژوهش و برنامه ریزی شهری، سال هفتم، شماره 24، (صص 60-43).


10. صالحی، ر، (1392)، ارزیابی و تحلیل رابطه بین سرمایه اجتماعی شهری و حکمروایی شهری، مطالعه موردی: شهر نسیم شهر، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم زمین دانشگاه شهید چمران اهواز.


11. لاله­پور، منیژه (1386)، حکمروایی شهری و مدیریت شهری در کشورهای در حال توسعه، فصلنامه جستارهای شهرسازی، شماره 19


12. عسگری،علی (1378)، طراحی نظام جامع مدیریت مجموعه‌های شهری کشور، پژوهشکده شهری و روستایی، مرحله اول.


13. فرزین پاک، ش، (1383)، از آموختنی‌های شهر: حکمروایی خوب چیست؟ شهرداریها، سال ششم، شماره 69، بهمن 1383.


14. مرکز سکونت‌گاه‌های انسانی سازمان ملل (هابیتات) (2000) شهرها در فرایند جهانی شدن، گزارش جهانی سکونت‌گاه‌های انسانی، مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران، چاپ اول 1388.


15. سعیدنیا، ا، (1382). کتاب سبز شهرداریها، جلد یازدهم، مدیریت شهری. انتشارات سازمان شهرداریهای کشور


16. مشکینی، ابوالفضل، موذن،سمیه (1393)، تحلیل حکمروایی مطلوب شهری در پایداری شهرها مطالعه موردی: عجب شیر،


17. نوبری، ن، رحیمی، م (1389)، حکمرانی خوبی شهری یک ضرورت تردید ناپذیر، مرکز مطالعات و برنامه ریزی شهر تهران،شماره 11.


18. Lockwood, M. (2010). Good governance for terrestrial protected areas: A framework, principles and performance outcomes. Journal of environmental management, 91(3), 754-766


19. Dekker, K, Beaumont, J., & Van Kempen, R. (2002). Urban Development Programmes in The Hague: A Preliminary Assessment


20. Hameding, A.(2004). The changing organization of spatial planning in Vienna. Vienna University of Technology