ارائه الگوی تدوین پیوست فرهنگی پروژههای عمرانی در کلانشهر اصفهان
الموضوعات : فصلنامه علمی و پژوهشی پژوهش و برنامه ریزی شهریمهدی ستوده فر 1 , حمید دوازده امامی 2 , اکبر اعتباریان 3
1 - دانشجوی دکتری مدیریت فرهنگی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان(خوراسگان)، اصفهان، ایران
2 - استادیار گروه مدیریت، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان(خوراسگان)، اصفهان، ایران
3 - دانشیار گروه مدیریت، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان(خوراسگان)، اصفهان، ایران
الکلمات المفتاحية: برنامهریزی شهری, اصفهان, پیوست فرهنگی, پروژههای عمرانی, سیاستگذاری فرهنگی,
ملخص المقالة :
پروژههای متفاوت، پیامدهای متفاوتی بر زندگی مردم دارند که این پیامدها باید بررسی و مشخص شوند. مطالعات تأثیرات فرهنگی پروژهها، به منظور تحلیل پیامدهای یک طرح توسعهای جهت تعدیل و تخفیف پیامدهای منفی و افزایش پیامدهای مثبت صورت میپذیرد و در عین حال چارچوبی برای مدیریت تغییرات فرهنگی و ابزاری برای تصمیمسازی درباره این عوامل است. لذا هدف اصلی پژوهش حاضر، شناسایی شاخصها، ابعاد و مؤلفهها، برای ارائه الگوی تدوین پیوست فرهنگی پروژههای عمرانی شهر اصفهان میباشد. در این راستا از روش تحلیل محتوای کیفی در بخش کیفی، و روش تحلیل عاملی تأییدی و اکتشافی در بخش کمی برای تحلیل دادهها استفاده شد. بر اساس یافتهها، ابعاد پیوست فرهنگی پروژههای عمرانی شهر اصفهان، ذیل هشت موضوع اصلی دستهبندی شدند: روابط اجتماعی (تنوع قومی و گروهی، و تعاملات اجتماعی)، خلاقیت (زیرساختهای شهری نوآورانه)، آیندهنگری (شهر آینده، و شهر هوشمند)، هویت (هویت ایرانی، هویت اسلامی، هویت انقلابی و مزیت رقابتی شهر اصفهان «گردشگری»)، امنیت (امنیت فیزیکی، و امنیت ذهنی)، عدالت، جذابیت (عناصر طبیعی و عناصر غیر طبیعی) و نمادها و نشانهها (تأثیر عناصر عینی، و الهام پذیری از فرهنگ غالب). مقادیر آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی برای همه متغیرها بزرگتر از 7/0 بود و همچنین مقدار روایی همگرا نیز برای همه متغیرها بزرگتر از 5/0 محاسبه شد، و در نهایت بر اساس شاخصهای برازش، الگوی نهایی تأیید شد. با توجه به اهمیت مفهوم پیوست فرهنگی در زمینه آکادمیک و همچنین به کارگیری آن در زمینههای مدیریت و برنامهریزی شهری، نتایج پژوهش حاضر، بستری نظری و شناختی برای پژوهشگران علاقهمند به این حوزة مطالعاتی فراهم میآورد.
- ابولحسنی مهناز، عادلی ساردو فاطمه (1394). ارزیابی پیامدهای اجتماعی و فرهنگی طرح احداث زیرگذر بزرگراه همت. فصلنامه محیط زیست و توسعه، شماره 10، پاییز و زمستان، صص 14-5.
- استیونسون دبورا (1388). شهرها و فرهنگهای شهری. ترجمه رجب پناهی و احمد احمدپور، تهران: مرکز مطالعاتی و تحقیقاتی شهرسازی و معماری، چاپ اول.
- اشرفی یوسف، رشیدی طلا (1392)، ارزیابی تأثیر اجتماعی (اتا) پروژه های شهری، نمونه موردی: پارک کودک ظفر گلچین در منطقه 10 شهرداری تهران، مدیریت شهری: بهار و تابستان1392 , دوره11 , شماره 31; از صص 315- 295.
- امامی، سید مجید (1391)، پیوست فرهنگی از مفهوم تا روش،تهران: دانشگاه امام صادق. چاپ اول.
- بنتلی ای، آلن الکک، پال مورین، سو مک گلین، گراهام اسمیت (1390). محیطهای پاسخ ده، کتاب راهنمای طراحان. ترجمه مصطفی بهزادفر. تهران: دانشگاه علم و صنعت.
- بنیانیان، حسن(1392) پیوست فرهنگی، ابهام زدایی و گفتمان سازی، تهران: دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی
- بهزادفر، مصطفی (1387). واژه نامه مفاهیم طراحی شهری. طرح تحقیقاتی انجام شده در مرکز مطالعاتی وتحقیقاتی شهرسازی و معماری.
- پاک سرشت سلیمان، رضایی رایحه (1392). ارزیابی پیامدهای اجتماعی نوسازی بافت فرسوده در محله اتابک (خوب بخت). فصلنامه پژوهشهای جامعهشناسی معاصر: پاییز و زمستان، دوره 2، شماره 3; 141-107.
- پورمحمدی محمدرضا، حسین زاده دلیر کریم، قربانی رسول، زالی نادر(1389). مهندسی مجدد فرایند برنامهریزی با تاکید بر کاربرد آینده نگاری. مجله جغرفیا و توسعه، شماره 58، 37-20.
- جیبرج رابل(1389)راهنمای عملی ارزیابی تاثیر اجتماعی،ترجمه مرتضی قلیچ و محمد رمضانی.تهران: انتشارات جامعهشناسان.
- حاجیانی، ابراهیم (1391)، برنامه ریزی و مدیریت استراتژیک فرهنگی شهر، تهران: تیسا. چاپ اول.
- دانشپور، عبدالهادی(1389). بازشناسی مفهوم هویت در فضای عمومی شهر. رسالة دکتری، دانشکده شهرسازی،دانشگاه تهران.
- رشیدپور، علی، مرادی علیرضا (1389). چالشها و آسیبهای فراروی فرهنگ و مدیریت فرهنگی. مهندسی فرهنگی. سال 5. شماره 47 و 48.
- رضازاده راضیه (1386). اصول و معیارهای ساماندهی ضوابط و مقررات سیمای شهری، طرح تحقیقاتی انجام شده در مرکز مطالعاتی و تحقیقاتی شهرسـازی و معماری، سند اصلی مصوب طرح جامع شهر تهران.
- رضایی، عبدالعلی (1388)، درنگ و درایتی پیرامون تحلیل جامعه شناختی و تبیین مفهومی پیوست فرهنگی، نامة پژوهش فرهنگی، سال دهم، دورة سوم، شماره پنجم، بهار ۱۳۸۸، صفحه 61 تا 88.
- زالی نادر، پورسهراب آناهید (1396). آیندهنگاری توسعه منطقهای با رویکرد تلفیقی سناریونویسی و مدل تحلیلی SWOT مطالعه موردی: استان گیلان. فصلنامه برنامهریزی و آمایش فضا، پاییز، شماره3.
- شربتیان، محمد حسن (1392)، مطالعه جامعه شناختی پیوست فرهنگی در حوزه مدیریت شهری، مهندسی فرهنگی سال هشتم تابستان 1392 شماره 76، از صفحه 83 تا 107.
- شورای عالی انقلاب فرهنگی(1392)، نظامنامه پیوست فرهنگی طرح های مهم وکلان کشور، تهران: شورای عالی انقلاب فرهنگی
- طباطبائیان سید حبیب الله، قدیری فر روح الله(1386). متغیرهای موثر بر انتخاب ابعاد در یک پروژه آینده نگاری. مجله علوم مدیریت ایران،7(2).80-55.
- عباسی زهرا (1396) معیارهای زیبایی شناسانه نما و بدنههای مطلوب شهری با تاکید بر هویت بومی (نمونه موردی حدفاصل میدان مطهری تا تقاطع خیابان حجت شهر قم). مجله مدیریت شهری، تابستان، شماره47، 255.
- عیوضی محمد رحیم، کشاورز ترک عین الله (1392). نظام برنامهریزی فرهنگی شده در انقلاب اسلامی با رویکرد آینده پژوهی. فصلنامه پژوهشنامه انقلاب اسلامی، زمستان، سال سوم، شماره 9، 22-1.
- غیاثوند احمد، عماری حسن (1391). ارزیابی تاثیر اجتماعی مجموعههای فرهنگی بانوان(شهربانو) بر توانمندسازی زنان در شهر تهران. مجله برنامه ریزی رفاه و توسعه اجتماعی، دوره 3، شماره 12، پاییز، 168-147.
- فاضلی، محمد (1391)، ارزیابی تاثیرات اجتماعی؛ سیاست ها، برنامه ها و طرح ها، تهران: اداره کل مطالعات اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران. چاپ دوم
- فاضلی محمد، بهرامی اردشیر، محمدی عذرا، شفیعیخورشیدی فاطمه، کمرهای مریم (1392). ارزیابی پیامدهای اجتماعی پروژه تونل توحید در شهر تهران. فصلنامه مدیریت شهری: بهار و تابستان، دوره10، شماره 29، 303-287.
- کلهر، سینا (1389)، چارچوب تهیه پیوست فرهنگی، مرکز پژوهش های مجلس شوراس اسلامی.
- لینچ کوین (1388). تئوری شکل خوب شهر، ترجمه حسین بحرینی. تهران: انتشارات دانشگاه تهران .
- محمـودی امیر سعید (1385). تبیین عوامل مؤثر در ساماندهی سیمای شهری: تدوین و پیشنویس ضوابط هماهنگ سازی سیمای شهری در شهرهای دو منطقه کویری و خزری از شش منطقه اقلیمی کشور، مجلدات اول و یازدهم، طرح پژوهشی مرکز مطالعاتی و تحقیقاتی شهرسازی و معماری وزارت مسکن و شهرسازی.
- مدنی پور علی (1379). طراحی فضای شهری،نگرشی بر فرایندی اجتماعی و مکانی. ترجمه فرهاد مرتضایی. تهران: شرکت پردازش و برنامه ریزی شهری، چاپ اول.
- مرادی، علیرضا (1394)، ارزیابی تاثیر فرهنگی، اصفهان: انتشارات دارخوین، چاپ اول.
- نقیزاده محمد 1385. معماری و شهرسازی اسلامی (مبانی نظری). اصفهان: نظام مهندسی ساختمان استان اصفهان.
- هاروی، دیوید (1376) عدالت اجتماعی و شهر، ترجمة فرخ حسامیان و دیگران، تهران، شرکت پردازش و برنامه ریزی شهری (وابسته به شهرداری تهران.) چاپ دوم.
- Deborah S. 2003. Cities and Urban Cultures. Open University Press, Philadelphia.
- Landry C. 2013. Creative City Index Comfortable or Captivating, an assessment of Palmerston North, Print synergy & Published by Palmerston North Ciry Council, June2013
- Nawhath Thanvisitthpon. 2016. Urban environmental assessment and social impact assessment of tourism development policy: Thailand's Ayutthaya Historical Park: Tourism Management Perspectives, Volume 18, 1-5.
- Sagnia, K.B Urama (2004), Framework for Cultural Impact Assessment, international Nework for cultural Dirersity(INCD)
- -Sasaki M.2008.Developing Creative Cities Through Networking, Policy Science.V15,No.3: 54.
- Dezhi L. Hongxia Ch. Eddie Ch. HaoY. Qiming L. 2014. A methodology for ex-post assessment of social impacts of an affordable housing project. Habitat International Volume 43, Pages 32-40.
Zukin, S. 1995. The Culture of Cities. United Kingdom: Black well publishing ltd.
_||_