شناسایی چالشهای اسکان غیررسمی و ارائه راهکارهای عملیاتی ـ اجرایی برای بهبود آن در استان کردستان (مطالعه موردی: ناحیه منفصل شهری نایسر)
الموضوعات :داود جمینی 1 , علیرضا جمشیدی 2 , مهدی عبدالملکی 3
1 - 1-استادیار گروه ژئومورفولوژی، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران.
2- پژوهشگر پاره وقت پژوهشکده کردستانشناسی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران.
2 - استادیار گروه جغرافیا، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه ارومیه، ارومیه.
3 - مدرس گروه معماری، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران.
الکلمات المفتاحية: توسعه پایدار شهری, تحلیل مضمون, نایسر, سکونتگاههای غیررسمی,
ملخص المقالة :
چکیده مقدمه: امروزه سکونتگاههای غیررسمی جزء جدایی ناپذیر بیشتر شهرهای دنیا هستند. این شیوه از سکونت دارای مشخصههایی مانند فقر، بیکاری، شیوع ناهنجایهای اجتماعی، دسترسی ناکافی به آب سالم و سرویس بهداشتی، مسکن ناپایدار، کمبود زیرساختهای ضروری و غیره است. با توجه به اینکه سکونتگاههای غیررسمی جمعیت قابل توجهی از شهروندان را در خود جای دادهاند، در راستای رعایت حقوق شهروندی و توسعه پایدار شهری، برنامهریزی و سیاستگذاری برای حل مشکلات این سکونتگاهها امری ضروری به نظر میرسد. سکونتگاههای غیررسمی واقع در مجاورت شهر سنندج، از جمله نایسر نیز از این قاعده مستثنی نیستند. روش: این پژوهش با هدف شناسایی چالشها و ارائه راهکارهای عملیاتی ـ اجرایی برای بهبود وضعیت نایسر به عنوان یکی از سکونتگاههای غیررسمی مجاور شهر سنندج انجام گرفته است. این مطالعه در چارچوب پارادایم تفسیری - برساختی انجام شده است و روش پژوهش در آن تحلیل مضمونی میباشد. برای گرد آوری دادهها از مصاحبههای عمیق نیمهساختیافته فردی و مصاحبههای گروهی استفاده شده است. یافتهها: یافتههای پژوهش نشان داد مشکلات کالبدی - زیرساختی، مسائل و ناهنجاریهای اجتماعی ـ امنیتی، مشکلات مدیریتی ـ اداری، ناپایداری اقتصادی و نارساییهای قانونی - حقوقی، مهمترین چالشها و مشکلات شناسایی شده در محدوده مطالعاتی هستند. نتیجهگیری: نتایج نشان داد در میان مضامین شناسایی شده، نارساییهای قانونی ـ حقوقی مضمون مرکزی بوده و به نوعی حلقه اصلی چالشها و مشکلات نایسر است که محرک سایر مشکلات موجود در این فضای شهری است. در مجموع چالشهای یاد شده به صورت ترکیبی و پیوسته دست به دست هم داده و نابسامانی، آشفتگی، هرج و مرج فضایی و در نهایت، زوال فضای شهری نایسر را رقم زدهاند. در ادامه برای رفع چالشهای شناسایی شده پروژههای عملیاتی ـ اجرایی در قالب برنامههای کوتاهمدت، میان مدت و بلند مدت و همچنین، راهکارهای ضربتی ـ اجرایی ارائه شده است.
