ارزیابی و تحلیل نحوه پراکنش گونه های مختلف مجتمع های مسکونی بر اساس معیار سازماندهی فضا؛ نمونه موردی: شهر شیراز

الموضوعات : فصلنامه علمی و پژوهشی پژوهش و برنامه ریزی شهری

ملیحه تقی پور ¹ (استادیار گروه معماری، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران)

تاريخ الإرسال : 08 الثلاثاء , محرم, 1440 تاريخ التأكيد : 19 الجمعة , صفر, 1441 تاريخ الإصدار : 27 الإثنين , شعبان, 1441

الکلمات المفتاحية: شیراز, spss, مجتمع مسکونی, سازماندهی فضایی, گونه‌شناسی,

ملخص المقالة :

ا
 افزایش جمعیت ساکن در شهرها و نیاز به فضاهای مسکونی در سال­های اخیر، ضرورت وجود آپارتمان­ها و مجتمع­های مسکونی را غیرقابل انکار نموده است. این امر پژوهشگران را به لزوم شناخت دقیق تر اینگونه از فضاها و بررسی مشکلات و راه حل های موجود وادار نموده است. وجود دسته بندی ها و گونه شناسی های مختلف مسکن می تواند در امر طراحی و پژوهش، جهت انتخاب نمونه موردی مناسب راهگشا باشد. هدف از این پژوهش شناخت سازماندهی فضایی موثر بر شکل‌گیری مجتمع‌های مسکونی شیراز است. روش تحقیق مورد استفاده در این پژوهش ترکیبی است که از مطالعات کتابخانه‌ای و روش میدانی بهره‌برده است. برای این منظور کلیه مجتمع‌های مسکونی موجود در شهر شیراز که با شرایط این پژوهش سازگاری داشتند مورد مطالعه قرارگرفتند. با بررسی عکس هوایی، نقشه‌های ماهواره‌ای و جی ای اس، و بازدید میدانی انواع مجتمع‌های مسکونی از نظر مقیاس و ارتفاع دسته‌بندی شده و سپس طبق مطالعات انجام شده، انواع سازماندهی‌های موجوددر شهر شیراز تدوین گردیده است. در این میان پنج نوع سازماندهی در میان مجتمعهای شیراز شناسایی گردید که عبارتند از: منفرد، مرکزی، مجموعه‌ای، خطی و مختلط. در نهایت جداول مربوط به نحوه پراکنش بر اساس نوع سازماندهی، مقیاس و ارتفاع بدست امد. نتایج حاصل حاکی از آن است که سازماندهی حاکم بر ساخت مجتمع‌های مسکونی در شهر شیراز بصورت مجموعه‌ای می‌باشد که از این میان تمایل به ساخت مجموعه‌های نامنظم بیش از مجموعه‌های منظم است. پس از آن تمایل به ساخت مجموعه‌های خطی (نواری) بیش از دیگر گونه‌هاست.

المصادر:

1. Aiello A., Ardone R. G., Scopelliti M., 2010 Neighbourhood planning improvement: physical attributes, cognitive and affective evaluation and activities in two neighbourhoods in Rome. Evaluation and Program Planning 33:264-275.


2. Amole D., 2009 Residential satisfaction and levels of environment in students’ residence. Enviroment and Behavior 41(6):866-879.


3. Bonaiuto M., Fornara F., Bonnes M., 2003 Index of perceived residential environment quality and neighborhood attachment in urban environments: a configuration study on the city of Rome. Landscape and Urban Planning 65:41–52.


4. Brehm J. M., Eisenhauer B. W., Krannich R. S., 2006 Community attachments as predictors of local environment concern. American Behavioral Scientist 50:142-165.


5. Lefebvre H., 1991 The production of space. Translated by Donald Nicholson-Smith, London, Blackwell Publishing, pp. 42-56.

3. Behzadfar Q., Qazizadeh N., 2010 [Sense of satisfaction with residential open space]. Publication of Tehran University, Tehran, pp. 80-123. Available at: https://jfaup.ut.ac.ir/article_24681_2488.html [in Persian].


4. Biddulph M., 2007 Introduction to Residential Layout. Amsterdam: Architectural Press, pp. 32-58.

7. Cambi E., Di Cristina B., Steiner M., 1980 Tipologie residenziali a schiera. BeMa Editrice, Milano, pp. 124-131 [in Italian].


8. Ching F. D. K., 2003 Architecture: form, space, order. New Jersey: John Wiley, pp. 46- 97. 


9. Eynifar A., 2005 [Residential complexes and continuity within the city: Tehran case study]. Anbuhsazan Journal 15(4):28-35 Available at: http://www.magiran.com/magtoc.asp?mgID=2735 [in Persian].


10. Eynifar A., Qazizadeh SN., 2010 Typology of residential complexes in Tehran with the criterion of open space. Arman Shahr Journal 5:35-46. Available at: http://www.sid.ir/fa/vewssid/j_pdf/1100021389503.pdf [in Persian].


11. Fokoohi N., 2004 Urban anthropology. Tehran: Ney Publication, pp. 83-91.


12. Fry G., Tveit M. S., Ode A., Velarde M. D., 2009  The ecology of visual landscapes: exploring the conceptual common ground of visual and ecological landscape indicators. Ecological Indicators 9:933-947.


13. Haeri Mazandarani M. R., 2009 House, culture, nature - a study on the historical and contemporary houses to develop the process and criteria for home design. Tehran: Center for Studies and Research Planning and Architecture, pp. 88-153.

15. Memarian, Gholamhossein. & Brown, Frank. (2006) The Shared Characteristic of Iranian and Arab Courtyard House .In Edwards, B. (Ed.) "Courtyard Housing: Past, Present and Future", Abingdon, Oxon; New York, Taylor & Francis.


16. Pfeifer G., Brauneck P., 2008 Courtyard Houses: A Housing Typology. Berlin: Springer.


17. Polyzodes S., Sherwood R., Tice J., 1992 Courtyard Housing in Los Angeles: A Typological Analysis. pp.243-297, Prinston: Architectural press.


18. Ramyar R., 2013 An introduction to the design of residential complexes area. First edition, Tehran: Samt, pp. 98-146.


19. Rapoport A., 1982 The meaning of the built environment: a nonverbal communication approach. The University of Arizona Press, Sage, Beverly Hills, pp. 110-134.


20. Samadifard Z., Movahed Kh., Jahanbakhsh H., 2013 Evaluation of common open spaces in residential complexes today as one of social factors in vernacular architecture to increase security in the city. Mashhad: Kharavan Higher Institute, pp 54-63.


21. Tavassoli M., Bonyadi N., 2007 [Design of urban spaces, urban spaces and their position in life and urban landscape]. Tehran: Shahidi Publication, pp. 63-94 [in Persian].


22. Waxman L. K., 2004 More than coffee: an examination of people, place, and community with implications for design. PhD The.