سنجش و ارزیابی کیفیت سکونت و میزان برخورداری از خدمات اولیه در مساکن شهری با استفاده از روش VIKOR (مطالعه موردی: مناطق شهری کلان‌شهر اصفهان)
حمیدرضا وارثی
1
(
دانشگاه اصفهان
)
سهیلا رضایی آدریانی
2
(
دانشگاه اصفهان
)
الکلمات المفتاحية: مسکن, شاخص, کلان‌شهر اصفهان, کیفیت سکونت, روش VIKOR,
ملخص المقالة :
براساس تعاریف، مسکن علاوه بر مکان زندگی، کل فضای سکونتی و خدمات و زیرساخت‌های مرتبط را در بر می‌گیرد، بنابراین در بررسی کیفیت سکونت علاوه بر ویژگی‌های کمی و کیفی مسکن ارزیابی کیفیت امکانات و خدمات واحد مسکونی نیز بایستی لحاظ شود. این در حالی است که مطالعات انجام‌شده غالبا به ویژگی‌های واحد مسکونی پرداخته‌اند و بررسی زیرساخت‌ها کمتر مورد توجه قرار گرفته است، از این رو هدف مقاله حاضر ارزیابی وضعیت کیفیت سکونت از نظر میزان برخورداری از خدمات و زیرساخت‌ها در مساکن شهری مناطق کلان‌شهر اصفهان است.
نوع پژوهش کاربردی و روش مطالعه توصیفی-تحلیلی است. آمار مورد نیاز از سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 1395 و آمارنامه سال 1398 استخراج شده است. شاخص‌های مورد استفاده در این تحقیق شامل 72 شاخص در 10 گروه به شرح زیر است:
کیفیت فضای سبز، کیفیت و کمیت ساخت‌وساز، وضعیت فرسودگی، وضعیت تخلفات ساختمانی، وضعیت خدمات و زیرساخت‌ها، بهداشت و درمان، شاخص‌های فرهنگی، شاخص‌های ورزشی، زیباسازی و شاخص‌های اداری مالی.
در نهایت مناطق شهری براساس شاخص‌های تعریف شده و با استفاده از روش VIKOR از نظر میزان برخورداری در سه گروه طبقه‌بندی شدند. مناطق یک، سه و شش به عنوان مناطق برخوردار، مناطق پنج، چهار و یازده مناطق نیمه-برخوردار و مناطق دو، هفت، هشت نه، ده، دوازده، سیزده، چهارده و پانزده در گروه کمتربرخوردار قرار گرفتند.
بر اساس نتایج تنها 15% از مساحت شهر در وضعیت برخوردار قرار دارد در حالی که سهم مناطق کمتر برخوردار معادل 58% از مساحت کل شهر است. این مسئله بیانگر عدم پایداری در حوزه مسکن و ضرورت برنامه‌ریزی جامع و کارآمد در این بخش است.
