ارزیابی آثار اجتماعی پیاده‎راه ‌سازی خیابان 15خرداد واقع در منطقۀ 12 شهرداری تهران (فاز دوم)

الموضوعات : فصلنامه علمی و پژوهشی پژوهش و برنامه ریزی شهری

خلیل میرزایی ¹ (دانشگاه آزاد)
احمد محمدزکی ² (دانشگاه آزاد)

تاريخ الإرسال : 04 الخميس , محرم, 1435 تاريخ التأكيد : 09 الثلاثاء , رمضان, 1437 تاريخ الإصدار : 14 السبت , شعبان, 1437

الکلمات المفتاحية: فضای عمومی, فضای شهری, ارزیابی تاثیر اجتماعی, پیاده‌راه‌سازی, خیابان 15 خرداد,

ملخص المقالة :

مقاله­ی حاضر در پی آن است تا به این پرسش اساسی پاسخ دهد که ساخت پیاده­راه خیابان 15خرداد (واقع در منطقه­­ی 12 شهرداری تهران) چه پیامدهای اجتماعی به دنبال خواهد داشت و با چه تغییرات یا تعدیل­هایی می­توان به بهترین وجه نظر ذی­نفعان و متاثرین را تامین نمود. این پژوهش از نظر مسیر توصیفی و از نظر هدف کاربردی بوده و برای گردآوری اطلاعات نیز از روش میدانی و اسنادی استفاده گردیده است. در بخش اسنادی، کلیه­ی اسناد موجود تمام‌شماری شده و در بخش میدانی نیز 880 نفر از بین ساکنان، کسبه­ی فعال در محدوده­ی اجرای طرح و مراجعان به بازار به عنوان نمونه انتخاب و پرسشنامه­­ی مد نظر برروی آن­ها اجرا گردیده است. در عین حال با مدیران محلی و نهادهای ذی­نفع نیز به صورت هدفمند و در دسترس و با گروه­های مردمی به صورت گلوله­برفی مصاحبه صورت پذیرفته است. ابزار به کار رفته در این پژوهش، فیش­های اطلاعاتی، پرسش­نامه­ی پژوهش­گر ساخته، مصاحبه­ی نیمه­باز و مشاهده بوده است. یافته­های پژوهش گویای آن است که اگر چه این پیاده­راه می­تواند به رونق اقتصادی محدوده و یا گسترش فضاهای فراغتی، سیاحتی و فعالیتی منجر گردد، در عین حال می­تواند به انتقال آلودگی­های زیست­محیطی به دیگر نقاط شهر و تغییر هویت محله­های اطراف نیز دامن زند. در انتها ایجاد پهلوگاه جهت بارگیری، استفاده از مبلمان و المان­های تاریخی تهران قدیم و... نیز به عنوان راه­کار جهت حصول به اهداف پروژه به عنوان فضای عمومی قابل بیان خواهند بود.

المصادر:

افروزمنش، مهدی (1384).گسترش گفتگو درشهرها. تهران: روزنامه شرق. سال دوم، شماره­ی 453، دوشنبه 29 فروردین.

 الگوی توسعه­ی منطقه­ی 12 شهرداری تهران (فروردین1389). سایت شهرداری تهران. www.tehran.ir

 ایرنمنش، نسیم (1383).فضای شهری، هنرانتزاعی، درک عمومی.مجله شهرداری­ها و دهیاری­های کشور تهران: سازمان شهرداری­ها و دهیاری­های کشور، شماره­ی 59.

 بهزاد، داوود (1384). تحلیل نظری سرمایه­ی اجتماعی در پیشگیری از آسیب­های اجتماعی. مجموعه مقاله­های نخستین سمپوزیوم سرمایه­ی اجتماعی و رفاه اجتماعی. تهران: دانشگاه بهزیستی و توان­بخشی.

 پاکزاد، جهانشاه (1384). راهنمایی طراحی فضاهای شهری در ایران. تهران: شرکت طرح و نشر پیام سیما.

 پیاده­راه تجلی­گاه زندگی شهری (تیر 1388). سایت سه شهرساز. www.3shahrsaz.com

 تولایی، نوین و شریفیان­ثانی، مریم (1384). نقش سرمایه­ی اجتماعی در برنامه­ریزی برای رفاه اجتماعی. مجموعه مقاله­های نخستین سمپوزیوم سرمایه­ی اجتماعی و رفاه اجتماعی. تهران: دانشگاه بهزیستی و توان­بخشی.

 تومه، آربل (1373). مشکلات حرکت در محیط شهری، مجله­ی آبادی. تهران: وزارت راه و شهرسازی. شماره­ی 14.

 جیکوب،جین (1384). پیاده­رو و کارکردهای آن. ترجمه مسعود قاسمیان. فصلنامه اندیشه ایرانشهر. تهران: دفتر پژوهش­های فرهنگی. شماره­ی سوم.

 حسام، فرحناز (1380). حوزه عمومی و تجلی آن درکالبد شهر. مجله شهرداری­ها و دهیاری­های کشور تهران: سازمان شهرداری­ها و دهیاری­های کشور، شماره­ی30.

 حسینیون، سولماز (1383). مقدمه­ای بر طراحی پیاده راه­ها. مجله شهرداری­ها و دهیاری­های کشور تهران: سازمان شهرداری­ها و دهیاری­های کشور، شماره­ی61. سال ششم.

 خاتم، اعظم (1384). حوزه همگانی و فضاهای عمومی درایران. تهران: دفتر پژوهش­های فرهنگی. مجله اندیشه ایرانشهر، شماره­ی 3­.

 رحیمی، طاهره (1385).طرح جامع تهران، فضاهای عمومی را ندید.پایگاه اطلاع رسانی شهرسازی و معماری.

 شکویی، حسین و تبریزی، جلال (1382). تاثیر نوسازی شهری فن­گرا بر ایجاد حس لامکانی: مطالعه­ی موردی پروژه­ی نواب. مجله­ی مدرس. تهران: دانشگاه تربیت مدرس. شماره­ی دوم.

 شماعی، علی و پوراحمد، احد (1384). بهسازی و نوسازی شهر از دیدگاه علم جغرافیا. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.

 طرح جامع تهران (تیر 1387). سایت شهرداری تهران. www.tehran.ir

 فاضلی، محمد. پاک­سرشت، سلیمان (1388). اولین کارگاه آموزش ارزیابی آثار و پیامدهای اجتماعی سیاست­ها، برنامه­ها و طرح­ها.مجری: دفتر مطالعات اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران.

 فلاحت، محمدصادق (1385). مفهوم مکان و عوامل شکل­دهنده­ی آن. نشریه هنرهای زیبا. تهران: دانشکد­ی هنرهای زیبا، دانشگاه تهران. شماره­ی 26.

 مدنی­پور، علی (1384). طراحی فضای شهری (نگرشی بر فرایند اجتماعی  مکانی). ترجمه­ی فرهاد مرتضایی. تهران: شرکت پردازش و برنامه­ریزی شهری. چاپ دوم.

 مرتون، رابرت.کی (1376). مشکلات اجتماعی و نظریه­ی جامعه­شناختی. ترجمه­ی نوین تولاّیی. تهران: انتشارات امیرکبیر.

 ملکی، عباس (1385). برنامه­ریزی مبتنی بر سناریو: راهی برای کم کردن آفات تصمیم­گیری. نشریه­ی راهبرد یاس، شماره­ی 85.

 محمدزاده، رحمت و فلاح­نژاد، حسین (1388). بررسی تطبیقی توسعه فضاهای پیاده بازار قدیم و خیابان پیاده تربیت شهر تبریز. نشریه­ی هنرهای زیبا. تهران: موسسه­ی انتشارات و چاپ دانشگاه تهران. شماره­ی 38.

 مطلبی، قاسم (1380). روانشناسی محیطی دانشی نو در خدمت معماری و طراحی شهری. نشریه­ی هنرهای زیبا. تهران: دانشکد­ی هنرهای زیبا، دانشگاه تهران. شماره­ی 10.

 میرزایی، خلیل (1388). پژوهش­، پژوهش­گری و پژوهش­نامه­نویسی.جلد اول. تهران: انتشارات جامعه­شناسان.

Madanipour, Ali (2007). Why do we need investing in public space?. Newcastle university.

Madanipour, Ali (2010). Whose Public Space? International case studies in urban design and development. First published by Routledge.

Madanipour, Ali (2015). Urban Design and Public Space , Newcastle University, Newcastle upon Tyne, UK