بررسی و تحلیل نحوۀ انتقال معنا و اولویت‌بندی انواع کاربری‌ها در فضای شهری با توجه به پارامترهای برنامه‌ریزی شهری

الموضوعات : فصلنامه علمی و پژوهشی پژوهش و برنامه ریزی شهری

مرجان محسن زاده ¹ , محمد علی‌آبادی ² , جاوید قنبری ³ , سید محمدحسین ذاکری ⁴

1 - کارشناسی ارشد معماری، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران.
2 - استادیار گروه معماری، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران.
3 - استادیار گروه معماری، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران.
4 - استادیار گروه معماری، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران.

تاريخ الإرسال : 28 الثلاثاء , شعبان, 1441 تاريخ التأكيد : 05 الإثنين , محرم, 1442 تاريخ الإصدار : 20 الخميس , رمضان, 1443

الکلمات المفتاحية: فضای شهری, اولویت‌بندی, انتقال معنا, انواع کاربری‌ها, پارامترهای برنامه‌ریزی شهری,

ملخص المقالة :

ادراک فرآیندی است که در رابطه متقابل انسان و محیط و با استفاده از محرک­های محیطی، مبتنی بر ایجاد نوعی تطابق میان حالات ذهنی انسان و نیروهای محیطی رخ می­دهد. بنابراین هر پدیده از جمله یک بنای معماری و یا شهری زمانی که در محدودۀ ادراک انسان قرار می‌گیرد پیام خود را از طریق معنا، انتقال می­دهد. هدف پژوهش حاضر، بررسی و تحلیل چگونگی انتقال معنا و یافتن اولویت­بندی انواع کاربری­ها، با توجه به تطابق با پارامترهای برنامه­ریزی شهری در انتقال معنا است. این پژوهش از لحاظ هدف، یک پژوهش کاربردی و از نظر طرح پژوهش، توصیفی محسوب می­شود که در زیر گروه پیمایشی از نوع روش دلفی انجام ­پذیرفت. در بخش­نظری به منظور جمع‌آوری اطلاعات، از مطالعات اسنادی استفاده شده است. پس از تدوین چارچوب نظری پژوهش گردآوری داده‌ها با استفاده از تکنیک پرسشنامه به صورت میدانی انجام شده است. جامعۀ آماری پژوهش، شامل کلیۀ استادان و دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه‌های شهر شیراز می­باشد. برای نگرش سنجی جامعه، در مرحله اول، انواع کاربری­های شهری در قالب پرسش­نامه­ای با میزان تطابق با پتانسیل‌های انتقال معنا و پارامترهای برنامه­ریزی شهری مورد سنجش قرار گرفت. سپس اطلاعات حاصل از تعداد 203 پرسش‌نامه‌های برگشتی تجزیه و تحلیل شد. یافته­ها نشان داد که اولویت­بندی انواع کاربری­ها در فضای شهری با توجه به پارامترهای برنامه­ریزی، به ترتیب متعلق به کاربری­های فرهنگی، مذهبی و مسکونی با مقادیر 33/4، 03/4 و 91/3 است. سطح ­معناداری آزمون فرضیه، نشان داد که بین کاربری­های گوناگون، در امکان برآورده­سازی پتانسیل‌های انتقال معنا و پارامترهای برنامه­ریزی شهری اختلاف معنادار وجود دارد.
سپس بر اساس لزوم بازبینی طرح تفصیلی شهر شیراز و با توجه به مؤلفه‌های موثر بر سازوکار انتقال معنا، تعداد 12 سایت­ با کاربری پیشنهادی فرهنگی و سطح تأثیر شهری-فراشهری شناسایی شدند. پس از آن به انتخاب معیارهای ارزیابی مرتبط برای افزایش مشارکت شهروندان و فرهنگ شهروندی، اقدام گردید. در مرحله دوم پرسشنامه، سایت­های پیشنهادی با در نظر گرفتن امتیازهای هر معیار، با استفاده از تکنیک اولویت­بندی تاپسیس رتبه‌بندی شدند. نتیجه نهایی این رتبه­بندی نشان داد که سایت­های چهارراه ادبیات، کارخانه روغن نباتی و گلدشت به ترتیب با مقدار عددی 83/0، 75/0 و 72/0 در سه جایگاه نخست قرار گرفتند.

المصادر:

1. Abbasi, Z., Habib, F., & Mokhtabad-emraei, S.M. (2016): Analysis of Factors Affecting the Environment Ideas in the Traditional Sense, Urban Management, 14(40), 159-176.


2. Abbasi, Z., Habib, F., & Mokhtabad-emraei, S.M. (2015): Principles and Standards of Architectural Space Perception Traditional Markets, Urban Management, (39), 291-316.


3. Abbaszadegan, M.; Ghahremani, H.; & Mojtahed Sistani, E. (2014): Evaluation technique of perceptual qualities of an urban corridor Noghan Bazaar, Mashhad, International Journal of Architectural Engineering & Urban Planning, (2)24, 103-110.


4. Adibi-saad nezhad, F., & Azimi A. (2012): Explaning Security in Urban Environments Based on Physical and Design Parmeters, Environments Based Territorial Planning (AMAYESH), 15(4), 81-105.


5. Ahmadi, S., movahhed, A., shamai, A. (2020): Reduced Consequences of Planning in a Detailed Plan Map in Shiraz. Journal of Research and Urban Planning, 10(39), 103-116.


6. Asgharpour, M.J. (2014): Multiple Criteria Decision Making, Tehran University, Tehran.


7. Bardage, S. L. (2017):Performance of bio-based building materials. Stockholm, Sweden: RISE Research Institutes of Sweden.


8. Bruin, L. D., & Michael, J. (2016): Prediction error minimization: implications for embodied cognition and the extended mind hypothesis. Brain and Cognition, 58-63.


9. Carruthers, P. (2015): Perceiving mental states. Consciousness and Cognition, (36), 498-507.


10. Carstone, R. (2016): The heterogeneity of procedural meaning. Lingua, (175-176), 154-166.


11. Compère, L.; Mam-Lam-Fook, C.; Amado, I.; Nys, M.; Lalanne, J.; Grillon, M. L.; Bendjemaa, N.; Krebs, M. O.; & Piolino, P. (2016): Self-reference recollection effect and its relation to theory of mind: An investigation in healthy controls and schizophrenia. Consciousness and Cognition, (42), 51-64.


12. Dodonov, Y. S., & Dodonov, Y. A. (2011): Basic processes of cognitive development: missing component in Piaget’s theory. Social and Behavioral Sciences, (30), 1345-1349.


13. Farrokhian, F., Mayedzadeh, H. (2020): The Effect of Urban Green Space on the Quality of Life of Citizens of Ahvaz City, Journal of Research and Urban Planning , 11(41), 23-36.


14. Faizi M, & Asadpour A. (2013): Residence Perception of Urban High Rise Buildings’ scape, Case Study: Shiraz Chamran Hotel. JIAS. 1(3), 107-121.


15. Fuller, T. (2016): The Extended Scientific Mind. Cognitive Systems Research, (10), 4-36.


16. Hanachi, P., & Azad-Armaki, M. (2012): Visual Perception of Chizar District by Chizarian Young Adults, Islamic city, 7(2), 87-97.


17. Heersmink, R. (2017): Extended mind and cognitive enhancement: moral aspects of cognitive artifacts. Phenom Cogn Sci, (16), 17–32.


18. Hejazi, M., & Mehdizadeh, S.F. (2014): Relation among Meaning, Aesthetics, Shape and Structure in Islamic Architecture of Iran, Iran University of Science & Technology, 2(1) ,9-24.


19. Heidarzadeh, E., pouryazdanparast, S. (2020): Measuring satisfaction with the quality of urban spaces and providing strategies to improve it: Case of Erfan Tourist Region in Shiraz. Journal of Research and Urban Planning, 11(41), 65-82.


20. IBC, International Building Code (2020): Chapter 3, Building occupancy classifications, International Code Council, INC.


21. Imantalab, H., & Gerami S. (2012): The Proportion of Meaning and Form, the Accordance of Mosque Architecture and Prayer, Islamic Art, 16(8), 77-88.


22. Kaghazadlou, Z., ladanmohadm, A., Akbari, S. (2020): Evaluating the Impacts of Urban Landscape Quality on Pedestrian Promotion in Urban Public Spaces (Case Study of Ramian City, Golestan Province). Journal of Research and Urban Planning, 11(40), 91-106.


23. Karatekin, K. (2013): Perception of environmental problem in elementary students’ mind maps. Social and Behavioral Sciences, (93), 868-872.


24. Karimian, H. (2011): Cultural Symbols in Urban Views: Demonstration of Meaning, Sense of Identity & Spiritual Relief, (4), Human Geography Research, 119-132.


25. Karimimoshaver, M.; Eris, B.; & Parto, S. (2016): A Review of mental urbanscape using map-based methods (Case study: Tehran Ferdowsi square). Int. J. Architect. Eng. Urban Plan, (26)1, 61-70.


26. Karimi-Yazdi, A., Barati, N., & Zarei, M. (2017): Comparative Assessment of People’s and Experts’ Perception of Urban Space (Case study of urban collection of Emamzadeh Saleh, Tajrish, Tehran). The Monthly Scientific Journal of Bagh- E Nazar, 13(45), 13-26.


27. Kashani-Hamedani, M. , Ghalenoee, M., Daneshpoor, A., Faramarzi, S., & Shahivandi, A. (2015): Comparing the Aesthetic Parameters of Urban Space from the Viewpoint of Children and Adults: the case study of Isfahan, Urban Studies , 4(14), 19-30.


28. Kesselring, T., & Müller, U. (2011): The concept of egocentrism in the context of Piaget’s theory. New Ideas in Psychology. (29), 327-345.


29. Koster-Hale, J.; Bedny, M.; & Saxe, R. (2014): Thinking about seeing: Perceptual sources of knowledge are encoded in the theory of mind brain regions of sighted and blind adults. Cognition, (133), 65-78.


30. Krimsky, M.; Forster, D. E.; Llabre, M. M.; & Jha, A. P. (2017): The influence of time on task on mind wandering and visual working memory. Cognition, (169), 84-90.


31. Lawson, B. (2019): What Designers know? (M. Shahi Trans.), Yazda, Tehran.


32. Mirzaee, Sh., Teymori, S. & Nezhadsatari, S. (2013): Mana dar Makan v Afarinesh Hoviat, Motaleat Meli, 13(2), 121-141.


33. Mitchell, R. L. C.; & Phillips, L. H. (2015): The overlapping relationship between emotion perception and theory of mind. Neuropsychologia, (70), 1-10.


34. Mokhtabad-emraei, S.M., & Panahi S. (2007): Analysing the Role of Interior Architecture in Manifestation of the Meaning in Science Fiction Film, Honar-ha-ye-ziba, (30), 107-118.


35. Mondschein, A.; & Moga, S T. (2018): New Directions in Cognitive-Environmental Research, Journal of the American Planning Association, (84), 263-275, DOI: 10.1080/01944363.2018.1526644


36. Moosavi, S., Shakoor, A. (2019): Investigating the role of urban signs with the emphasis on identifying space (Case study: Shahid Chamran Boulevard, Shiraz). Journal of Research and Urban Planning, 9(35), 1-10.


37. Noghrekar, A.H., &, Mannan-Raeisi, M. (2012): Realization of Islamic Identity in Architecture Works. Studies on Iranian Islamic City. (3), 41-52.


38. Noghrekar, A.H., Mardomi, A., &, Mannan-Raeisi, M. (2012): Query about the Epistemological Foundation of Contemporary Architecture. Armanshahr. 9(5), 143-152.


39. Pallasma, J. (2015): The eyes of the skin: With an analytical article on Maurice Merleau-Ponty's philosophy and architectures (A. Fakhrkonandeh, Trans.), ParhamNaghsh, Tehran.


40. Pourdeihimi, Sh. (2016): The human aspects of the housing environment. Armanshahr, Tehran.


41. Rafieian, M., Rafieian, M., Bemanian, M. (2019): Analysis on Meaning Quality of Urban Public Places, Yazd, Iran. Human Geography Research, 51(2), 411-428.


42. Rezazadeh, R., & Mirheidar, S. (2012): Mashhad Railway Square Design Relying on the Principles of Environmental Perception, Iranian Architecture and Urbanism, (4), 85-98.


43. Rezvani, N., Behzadfar, M., Habibi, K. (2017): The Evaluation of Environmental qualities in historic tissues based on sense of place (Case study: the Sarcheshme Neighborhood of Gorgan). Journal of Research and Urban Planning, 8(29), 23-42.


44. Sajadzadeh, H., Eris, B. (2017): The study of meaning production in urban spaces based on the structuration theory case study: Tabriz Bazaar, Human Geography Research, 49(2), 273-287.


45. Salarifar, M., Masoomi, M. (2017): An investigation into the impact of physical-environmental factors in designing urban open spaces on incresing social safety in informal settlements (Case Study: Informal settlements in Sabzevar). Journal of Research and Urban Planning, 8(30), 145-162.


46. Sarmad, Z., Bazargan, A., & Hejazi, E. (2012): Ravesh-haye Tahghigh dar Olom Raftari. Aghah, Tehran, Iran.


47. shakoor, A., abdolahzade fard, A., khorshidi, R. (2018): The influence of Physical Structure on social correlation formation (Case Study: Ghasrodasht Neighborhood, Shiraz). Journal of Research and Urban Planning, 9(33), 85-96.


48. Tarkashvand, A., Jahanbakhsh, H., KarimiNezhad, M. (2018): Recognition of Components Affecting the Formation of Identity and Collective Memory Around Historic Bridges (Case Study: Langroud City). Journal of Iranian Architecture & Urbanism, 8(13), 5-14.


49. Ujang, N. & Zakariya, K. (2015): The notion of place, place meaning and identity in urban regeneration. Social and Behavioral Sciences, (170), 709-717.


50. Voskamp, M.; Spiller, M.; Stremke, S.; Bregt, A. K.; Vreugdenhil, C.; & Rijnaarts, H. H. M. (2018): Space-time information analysis for resource-conscious urban planning and design: A stakeholder based identification of urban metabolism data gaps. Resources, Conservation and Recycling, (128), 516-525.


51. Sheikhi, H., Rezaei, M. (2017): Evaluating environmental quality of walking- based urban spaces and social responding (case study: Ferdowsi Street of Ilam), Journal of Research and Urban Planning, 8(29), 83-98.


52. Spaulding, S. (2015): On direct social perception. Consciousness and Cognition, (36), 472-482.