بررسی توزیع مکانی مطب‌‌های تخصصی شهر ایلام و تعیین پهنه‌‌های مناسب به منظور ارائه الگوی مطلوب

الموضوعات : فصلنامه علمی و پژوهشی پژوهش و برنامه ریزی شهری

پاکزاد آزادخانی ¹ , کبری محرابی ²

1 - استادیار گروه معماری و جغرافیا و برنامه‌‌ریزی شهری، دانشگاه باختر، ایلام، ایران..
2 - کارشناس ارشد گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه باختر، ایلام، ایران.

تاريخ الإرسال : 30 السبت , جمادى الأولى, 1441 تاريخ التأكيد : 07 الخميس , رمضان, 1441 تاريخ الإصدار : 19 الأحد , رجب, 1443

الکلمات المفتاحية: مکانیابی, مطب, پهنه‌‌بندی, شهر ایلام,

ملخص المقالة :

چکیده
مقدمه: استفاده از روش‌های سنتی برنامه‌ریزی مطب‌‌های تخصصی برای ارائه خدمات بهداشتی - درمانی، به معنای هدر رفتن کاغذ و زمان می‌باشد؛ اما امروزه، استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی به‌عنوان ابزاری در جهت ایجاد بانک اطلاعاتی مناسب و کارآمد عمل می‌کند. یکی از زمینه­های کاربرد این سامانه مکان­یابی کاربری مطب­های تخصصی است. در این راستا، پژوهش حاضر با هدف بررسی توزیع مکانی مطب‌‌های تخصصی شهر ایلام و تعیین پهنه‌‌های مناسب با الگویی مطلوب به­صورت توصیفی - تحلیلی انجام گرفته است. گردآوری داده‌ها در این پژوهش به صورت کتابخانه­ای و میدانی انجام گرفته است. روش: جامعه آماری پژوهش را کارشناسان مدیریت شهری تشکیل می­دهد که تعداد 20 نفر از آن‌ها به شیوه در دسترس انتخاب و بین آن‌ها پرسشنامه توزیع شد. تجزیه و تحلیل داده­ها به شیوه تحلیل سلسله مراتب فازی و تلفیق با لایه­های رقومی در نرم­افزارهای Expert Choice و ArcGIS انجام شد که شامل تهیه لایه‌‌های اطلاعاتی با فرمت رستری برای هر معیار، طبقه‌‌بندی هر لایه داده‌هایی بر اساس میزان ارزش با استفاده از تحلیل سلسله مراتب فازی، ترکیب همه لایه‌‌های اطلاعاتی، اعمال ضرایب نهایی مدل Fuzzy-AHP و تهیه نقشه نهایی بوده است.
یافته‌ها: نتایج بررسی­ها نشان داد که، معیارهای «تراکم جمعیت و جمعیت آسیب‌‌پذیر» به­صورت مشترک با ارزش (303/0) و معیار «فاصله از کاربری تجاری» با ارزش (016/0) به­ترتیب مهم­ترین و کم اهمیت‌ترین معیارهای پژوهش هستند.
نتیجه‌گیری: با توجه به معیارهای مورد بررسی پژوهش 43 هکتار از اراضی شهر ایلام به­عنوان پهنه بسیار مناسب برای استقرار مطب­های تخصصی مشخص شد که این پهنه­ها در نواحی 2 و 3 منطقه یک، نواحی 1 و 2 منطقه دو، نواحی 1، 2 و 3 منطقه سه، و نواحی 1، 2 و 4 منطقه چهار شهرداری ایلام هستند.

المصادر:

1. 
   

   1- Ahadnejad, M., Ghaderi, H., Hadian, M., Haghighatfard, P., Darvishi, B., & Haghighatfard, E., et al. (2015). Location Allocation of Health Care Centers Using Geographical Information System: region 11 of Tehran. Journal of Fasa University of Medical Sciences. 2015; 4 (4): 463-474.

   
   

   2- Akhgar, M.F. (2008). Land use planning program of Marivan city using geographical information system. Master''s thesis: Isfahan, Faculty of Graduate Studies, Najafabad University.

   
   

   3- Amar, T., Hassanpour, R., & Rahimizadeh, Sh. (2012). Spatial-location analysis of specialized offices in Rasht and its consequences. Journal of Geography and Urban Planning of Zagros Landscape, 4(13): 69-87.

   
   

   4- Azizi, M. (2004). Application of GIS in Location, Spatial Distribution and Network Analysis of Health Centers: Case Study of Mahabad City. Master''s Thesis in Geography and Urban Planning, Faculty of Humanities and Social Sciences, University of Tabriz.

   
   

   5- Chang, C.W., Wu, CR., & Lin, C.T. (2009). Evaluting digital video recorder systems using analytic hierarchy and analytic network processes inform. Science 2009; 177 (33): 83-96.

   
   

   6- Cinnamon, J., Schuurman, N., & A Crooks, V. (2008). A method to determine spatial access to specialized palliative care services using GIS. BMC Health Serv Res, 30 (8):140.

   
   

   7- Ghazanfarpour, H., Karbasi, P., Afzali Goroh, Z., & Soleimani Dameneh, M. (2017). Application of fuzzy multi-criteria decision-making method in the assessment of compatibility urban land (Case study: high school educational applications Maragheh. Research and Urban Planning, 8(30), 121-144.

   
   

   8- Ghazanfarpour, H., Kamandari, M., & Ameri, F. (2016). Locating Medical Centers of Sirjan Applying Ad-Hock Technique. Journal of Urban Social Geography, 2 (4): 119-138.

   
   

   9- Gholamhosseini, L., Sadoughi, F., & Safaei, A. (2019). Investigation of real-time locating systems technologies in the healthcare field: A review study. Journal of Health Administration. 22 (1): 26-39.

   
   

   10- Hosseini, Gh. & Moshfeq, M. (2012). Analysis of Demographics of Border Areas and Its Impacts on Sustainable Security. Scientific-Research Journal of Geographical Information, National Conference on Border Cities and Security: Challenges and Approaches, Sistan and Baluchestan University, 1140-1153.

   
   

   11- Jabbedari, M.M., Karami, J., & Sarkargar Ardekani, A. (2016). The location analysis of the local pharmacies by the multi criteria decision-making AHP-Fuzzy method (case study IRAN-SHIRAZ). Journal of Fasa University of Medical Sciences; 6 (1):19-26.

   
   

   12- Jamali, F., Sadrmousavi, M. S., & Eshlaghi, M. (2012). An introduction to hospital sites selection and design. Journal of Hospital. 11 (2):87-98.

   
   

   13- Khakpour, B. A., Purghayoomi, H., & Ghanbari, M. (2014). Location Health-Therapeutic Centers of Nourabad by use Analytical Hierarchy Process in GIS, Health Information Management, 11 (2): 221-233.

   
   

   14- Khakpour B. A., Khodabakhshi, Z., & Ebrahimi Ghouzlu, M. M. (2013). Site Selection for Medical Centers, Using GIS and Analytical Hierarchy Process (AHP) in District Two of Neyshabour City. Journal of Geography and Regional Development (Peer-Reviewed), 10 (19): 1-20.

   
   

   15- Litkohi, S, Jahanbakhsh, H., & Charkhchian, M. (2014). Location Theory Booklet. Payame Noor University.

   
   

   16- Maleki, S., & Ahmadi, T. (2010). Spatial-physical development of Ilam city (1^st Ed.). Ilam: Ilam University Press.

   
   

   17- Monzavi, S.M., Eini, A.M., Abdullah Zadeh, A., & Khosrojerdi, H. (2013). Epidemiological view and geographical distribution of doctors with private offices in Mashhad. Journal of Mashhad Medical System Organization, 17(2), 68-72.

   
   

   18- Moghaddam, M. (2013). Locating Industries in an Unequal Space (An Empirical Study of Sugar Industry in Iran). Two Quarterly Journal of Economic Development and Planning, 1(2): 19-32.

   
   

   19- Moradpour, N., Ebrahim, M., Azari, M., & Hosseini, M. (2015). Analysis of the pattern of distribution and organization of health centers: case study of District 7 of Tehran Municipality. Journal of Geography and Urban Planning of Zagros Landscape, 7(23), 19-34.

   
   

   20- Parsa Moghadam, M., Yazdani, M., Seyyedin, A., & Pashazadeh, M. (2017). Optimal Site Selection of Urban Hospitals Using GIS Software in Ardabil City. Journal of Ardabil University of Medical Sciences. 16 (4):374-388.

   
   

   21- Pour Mohammadi, M.R. (2003). Urban Land Use Planning. Tehran: SAMT Publications.

   
   

   22- Rahimi, H., Koohi, M., & Koohi, A. (2014). Analysis of the model of establishing medical land use in District 1 of Mashhad Municipality in order to optimally organize medical services. 6th National Conference on Urban Planning and Management with emphasis on the components of Islamic city, Mashhad.

   
   

   23- Rahnama, M.T. (2007). Evaluation of the location of major land uses of the detailed plan of Mashhad city, Mashhad University Jihad, Urban Planning Group: Housing and Urban Development Organization of Khorasan Razavi Province.

   
   

   24- Roostaei, S. (2017). Spatial evaluation of therapeutic land use in Ilam city: case of specialized medical clinics of Saadi neighborhood. Quarterly Journal of Urban Development Studies, 1(1), 88-110.

   
   

   25- Sahraeian, Z., Zangiabbadi, A., & Khosravi, F. (2013). Spatial Analysis and Site Selection of Health Medical and Hospital Centers Using (GIS) (Case Study: Jahrom City). Journal of geographic space, 13 (43): 153-170.

   
   

   26- Shie, E. (2012). Introduction to Urban Planning (32^nd Ed.). Tehran: Iran University of Science and Technology Publications.

   
   

   27- Sinuany-stern Z, & Mehrez A, (1995). Tal AG. The location of hospital in rural region: the case of the negev. Loc Science, 3: 255-66.

   
   

   28- Varesi, H.R., Sharifi, N., & Shahsovani, M.J. (2014). Locating health centers using geographical information system and analytical hierarchy process: case study of Najafabad city. Health Information Management, 11(7), 851-864.

   
   

   29- Zare, E. (2003). Methods of realizing urban development projects in Iran. Publications of the Organization of Municipalities of the country.

   
   

   30- Zebardast, E., & Mohammadi, A. (2005). Location of relief centers in earthquake conditions using GIS and multi-criteria evaluation method. Journal of Fine Arts, 21(21) – 467: 5-16.

   
   

   31- Ziari, K. (2009). Principles and Methods of Regional Planning (2^nd Ed.). Tehran: Tehran University Press.

   
   Principles and Methods of Regional Planning (2^nd Ed.). Tehran: Tehran University Press.