زیست پذیری شهری در کلانشهر کرج با تاکید بر شاخص‌های کالبدی –زیرساختی

فرهنگ شریف احمدی ¹ ( آزاد سلامی واحد علوم و تحقیقات )
مجید شمس ² ( استاد گروه برنامه ریزی شهری، دانشگاه آزاد واحد ملایر، ایران )
رحیم سرور ³ ( دانشیارگروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد یادگار امام(ره)، شهرری، تهران، ایران )

تاريخ الإرسال : 15 الأربعاء , جمادى الأولى, 1445 تاريخ التأكيد : 07 الأحد , صفر, 1446

الکلمات المفتاحية: شهر زیست پذیر, پایداری شهری, شاخص‌های کالبدی, کلانشهر کرج,

ملخص المقالة :

شهرنشینی شتابان و رشد بیش از اندازه کلانشهرها منجر به نارسایی زیرساخت‌ها و خدمات شهری،کمبود مسکن، حاشیه‌نشینی منجر به نابرابریهای فضایی در برخورداری از زیرساختها، کاربریهای خدماتی و در نتیجه افت زیست پذیری و کاهش کیفیت زندگی می شود زیست پذیری اشاره به درجه تامین ملزومات یک جامعه بر مبنای نیازها و ظرفیت افراد آن جامعه دارد. بنابراین ضرورت و اهمیت توجه به لزوم پاسخگویی به این نیازها در کلان‌شهری همچون کرج را دوچندان می‌کند. کلان‌شهر کرج، متشکل از 10 منطقه شهری با جمعیت بالا و اثرات مخرب آن مواجه می‌باشد. برخی از این مناطق شکوفا و پر رونق و برخی دیگر روبه‌زوال و کم توجه که در نتیجه باعث پایین آمدن رضایت از زیست‌پذیری در مناطق شده است. بنابراین مقاله حاضر در پی آن است که با هدف شناخت پایه‌ای از وضعیت زیست‌پذیری در مناطق کلانشهر کرج بپردازد. روش پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی تحلیلی است. جمع آوری داده ها اسنادی و میدانی (پرسشنامه محقق ساخته) است. 384 پرسشنامه در مناطق 10 گانه تهیه و تکمیل شده است. نتایج آزمون تی تک نمونه ای نشان میدهد که رضایتمندی از اکثر شاخص‌های کالبدی و زیرساختی در کلانشهر کرج پایین است. نتایج حاصل از سنجش زیست پذیری شاخص های کالبدی و زیرساختی در مناطق کلانشهر کرج نشان می‌دهد که در بین مناطق منطقه 8 با میانگین 67/3 بالاترین رضایتمندی و منطقه 10 کمترین رضایتمندی از زیست پذیری در کلانشهر کرج دارند همچنین نتایج مدل ویکور در رتبه بندی مناطق کلانشهر کرج از منظر زیست پذیری در ابعاد زیرساختی – کالبدی نشان داده است که منطقه 8 کرج زیست پذیرترین و منطقه منطقه 10 در رتبه اخر بین مناطق کرج قرار گرفت. نتایج حاصل از سنجش شاخص های کالبدی زیست پذیری کرج نشان داد شهر کرج در شاخص های کالبدی سطح زیست پذیری متوسط به پایین است. فضای سبز و محیط زیستی با 76/0 دارای بیشترین تاثیر و کیفیت پیاده روها ومعابر با 46/0 کمترین تاثیر برخوردار است. که این امر نشان دهنده وجود سطح اطمینان قابل قول بین همبستگی متغیرها است. با ترکیب مولفه های فوق متغیر ساختار کالبدی -فضایی شکل گرفت.