واکاوی پیشران های کلیدی مؤثر بر بازآفرینی بافت‌های ناکارآمد شهری مورد پژوهی: بافت فرسوده شهر ارومیه

الموضوعات : فصلنامه علمی و پژوهشی پژوهش و برنامه ریزی شهری

لیلا رضوانی ¹ (دانشجوی دکترای جغرافیا و برنامه ریزی شهری،واحدتبریز،دانشگاه آزاد اسلامی،تبریز،ایران)
حسن احمدزاده ² (استادیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری،واحدتبریز،دانشگاه آزاد اسلامی،تبریز،ایران.)
حسن هوشیار ³ (استادیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری،دانشگاه پیام نور،تهران، ایران)

تاريخ الإرسال : 05 الخميس , شعبان, 1442 تاريخ التأكيد : 24 الخميس , رمضان, 1442 تاريخ الإصدار : 28 الثلاثاء , ربيع الثاني, 1444

الکلمات المفتاحية: بافت فرسوده, ارومیه, آینده‌پژوهی, بازآ255فرینی,

ملخص المقالة :

مقدمه:بافت های ناکارآمد شهری در مقایسه با سایر پهنه های شهر از جریان توسعه عقب افتاده و از چرخه تکاملی حیات جدا گشته و به کانون مشکلات و نارسایی‌ها درآمده‌‌اند. این بافت‌ها درصد بالایی از جمعیت شهری را در خود جای داده و در عین حال از ظرفیتها و قابلیت های نهفته بسیاری برای توسعه های آتی درون شهری برخوردار هستند. لذا در پژوهش حاضر سعی گردیده است که به ‌صورت سیستمی پیشران‌های کلیدی مؤثر بر بازآفرینی بافت ناکارآمد شهر ارومیه مورد بررسی قرار گیرد.
روش شناسی: پژوهش حاضر بر اساس هدف، کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی- تحلیلی می‌باشد. جهت گردآوری اطلاعات از دو روش کتابخانه‌ای و میدانی استفاده ‌شده است. منطقه مورد مطالعه شهر ارومیه و جامعه آماری تحقیق شامل 30 نفر از کارشناسان می‌باشند که به‌ صورت گلوله برفی انتخاب‌ شده‌اند. برای تجزیه‌و‌تحلیل داد‌ها نیز از روش‌های پویش محیطی و دلفی و نرم افزار میک‌مک استفاده شده است.
یافته ها: بر اساس یافته های حاصل از نرم افزار میک‌مک، از میان 46 عامل اولیه تاثیرگذار بر بازآفرینی بافتهای ناکارآمد در شهر ارومیه، 15 عامل از جمله؛ میزان اشتغال و بیکاری افراد ساکن در بافت، میزان سرمایه‌گذاری‌های خصوصی، تسهیلات بانکی و قیمت زمین و مسکن، جلب مشارکت ساکنین، انطباق طرح‌ها با نیازها و سبک زندگی ساکنین، نبود حکمروایی خوب شهری، فقدان سیاست‌گذاری یکپارچه و روشن در مواجهه با مسائل بافت‌های ناکارآمد شهری، نقص و ناکارآمدی طرح‌های شهری، عدم همسوئی سیاست‌ها و اقدامات دستگاه‌ها، خوانایی، بهبود و ارائه خدمات و امکانات زیرساختی، دسترسی حمل‌ونقل عمومی در سطح بافت، کیفیت ابنیه و تأمین دسترسی پیاده و سواره به‌ عنوان عوامل کلیدی انتخاب شده اند.
بحث و نتیجه گیری: بر اساس نتایج پژوهش، بعد اجتماعی- سیاسی با 6 متغیر، بعد کالبدی- محیطی با 5 متغیر و در آخر بعد اقتصادی با 4 متغیر به ترتیب دارای بیشترین اثرگذاری بر بازآفرینی بافت‌های ناکارآمد شهری در شهر ارومیه می‌باشند.

المصادر:

1. Asadi, D., Rafieian, M. (2015), A Study of the Factors Affecting the Recreation of Historic Sites with Emphasis on the Urban Branding Approach: A Case Study: Shiraz Black Stone Neighborhood, Haft Hesar Environmental Studies, No. 24, Volume 6, pp. 5-14.


2. Bahadorinejad, M., Zaker Haghighi, K. (2016). Explaining the mechanism of revitalization of historical textures using the regeneration approachCase study: Haji neighborhood in the historical area of ​​Hamadan, Haft Hesar Journal of Environmental Studies, 5(18): 5-18. (In Persian).


3. Bahreini, H., Izadi, M.S., Mofidi, M. (2013). Approaches and policies of urban renewal (from reconstruction to sustainable urban regeneration, Quarterly Journal of Urban Studies, 3(9): 17-30. (In Persian).


4. Bakhtiari, L., Sasanpour, F., Shamaei, Ali; Soleimani Mehranjani., M. (2019), Analysis of Factors Affecting Sustainable Urban Reconstruction Case Study: Central Part of Hamadan, Geographical Quarterly (Regional Planning), Volume 10, Number 1, pp. 123-142.


5. Benedetto, M., Sabina, T., Piergiuseppe, P. (2020). A model to support the decision-making in urban regeneration, Land Use Policy Volume 99, December 2020, 104865.


6. Bottero, M., Bragaglia, F., Caruso, N., Datola, G., Dell’Anna, F. (2020). Experimenting community impact evaluation (CIE) for assessing urban regeneration programmes: The case study of the area 22@ Barcelona. Cities, Vol.99, pp 1-16. Doi: https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0264275119301453.


7. Cankut, D. I., Buru, A. (2020). Monitoring the effects of land sizes on private property transformation in an urban regeneration project by regression analysis: Erenler Cedit case study; Kocaeli, Sustainable Cities and Society, 50, pp 1-11.Doi:https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S2210670718325009.


8. Dean,K;&Trillo,C.(2019).Assessing sustainability in housing led urban regeneration:Insights from a housing association in Northern England. Architecture MPS, Volume 15(2), 1-18.


9. Fani, Z., Shirzadi, F. (2018), Analysis of Factors Affecting the Recreation of Historical Spaces in the City Case Study: Mashkh Square, Tehran, Quarterly Journal of Human Settlements Planning Studies, Volume 13, Number 1, pp. 179-197.


10. Geng, Y., Fujita, T., Bleischwitz, R., Chiu, A., & Sarkis, J. (2019). Accelerating the Transition to Equitable, Sustainable, and Livable Cities: Toward Post-Fossil Carbon Societies. Journal of Cleaner Production, 118020.


11. Gi-Hyoug, Ch., Jae, H., Gain, L. (2020). Announcement effects of urban regeneration plans on residential property values: Evidence from Ulsan, Korea. Cities Volume 97, February 2020, 102570.


12. Hataminejad, H., Pourahmad, A., Nosrati Heshi, M. (2019). Futures studies on urban worn-out texture Case Study: District 9 Area 1, Tehran Municipality, Journal of Geographical Data (SEPEHR) 28(109): 37-55. . (In Persian).


13. Izadfar, E., Sasanpour, F., Tavalayi, S., Soleimani, M. (2020). Sustainable urban regeneration based on scenario design Case study: District 14 of Isfahan Municipality, Geography and urban-regional planning, 34(10): 45-68. (In Persian).


14. Izadfar, N., Rezaee, M.R (2020). Identifying the key factors affecting sustainable urban regeneration with a futures research approach (Case study: dysfunctional context of Yazd), Geography and urban-regional planning, 34(10): 109-130. (In Persian).


15. Kearns, A., Ghosh, S., Mason, P., Egan, M. (2019). Urban regeneration and mental health: Investigating the effects of an area-based intervention using a modified intention to treat analysis with alternative outcome measures. Health and Place,61, pp 1-10. Doi: https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1353829219305118.


16. Korkmaz,C;and Balaban,O. )2020(. Sustainability of Urban Regeneration in Turkey: Assessing the Performance of the North Ankara, Urban Regeneration Project, Habitat International, Volume 95, 102081.


17. López-Contreras, N., Vanessa Puig, B., Alejandra, V., Paola Olave, M., Mercè, G. (2021). Effects of an urban regeneration program on related social determinants of health in Chile: A pre-post intervention study. Health & Place. Volume 68, March 2021, 102511.


18. Mehan, A. (2016). Urban Regeneration: A Comprehensive Strategy for Achieving Social Sustainability in Historical Squares. International Multidisciplinary Scientific Conference on Social Sciences and Arts, 2, 863-867.


19. Nasiri Handeh Khaleh, I.,Salari Nia, M. (2017), Analysis of Effective Factors in Regeneration of Urban Dilapidated Tissues: A Case Study of District 20, District 17, Tehran, Volume 14, Number 55, 135-148


20. Natividade-Jesus, E., Almeida, A., & Sousa, N. (2019). A Case Study Driven Integrated Methodology to Support Sustainable Urban Regeneration Planning and Management, Sustainability Journals, 11(15), 4129; https://doi.org/10.3390/su11154129.


21. Pourahmd, A., Habibi, K., Keshavrz, M. (2010). Evolution of the concept of urban regeneration as a new approach in worn-out urban contexts, Iranian Islamic City Studies Quarterly, 1(1): 37-55. (In Persian).


22. Rasoolimanesh, S. M., Badarulzaman, N., & Jaafar, M. (2012). City Development Strategies (CDS) and Sustainable Urbanization in Developing World. Procedia- Social and Behavioral Sciences, 36, 623–631.


23. Rasouli, M., Ahadnejad Rushti, M., Meshkini, A., Heydari, T. (2020). Regeneration Analysis of Urban Decay Textures with Emphasis on the Role and Function of Local Stakeholders with a Foresight Approach (Case Study: Zanjan City). Journal of Urban Research and Planning. (In Persian).


24. Roberts, P., & Sykes, H. (2000). Urban Regeneration: Handbook. London: Sage Publications.


25. Stryjakiewicz, T., Kudłak, R., Ciesiółka, P., Kołsut, B., & Motek, P. (2018). Urban Regeneration in Poland’s Non-Core Regions, European Planning Studies, 26(2), 316-341, doi: 10.1080/09654313.2017.1361603.


26. Xun, L., Fan, Zh., Eddie Chi Man, H., Wei, L. (2020). Collaborative workshop and community participation: A new approach to urban regeneration in China. Cities, Volume 102, July 2020, 102743.


27. Zhonghua, L., Xiaoling, Zh. (2021). Framing social sustainability and justice claims in urban regeneration: A comparative analysis of two cases in Guangzhou. Land Use Policy Volume 102, March 2021, 105224.