سنجش اصول سازنده ی شهر شاد در فضاهای شهری و ارائه راهکارهای ارتقای آن (نمونه موردی: فضاهای شهری بوشهر)

الموضوعات : فصلنامه علمی و پژوهشی پژوهش و برنامه ریزی شهری

احسان حیدرزاده ¹ (استادیار مهندسی شهرسازی، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه خلیج فارس، بوشهر، ایران.)
محمدرضا رفیعی ² (دانشجوی کارشناسی ارشد برنامه ریزی شهری، گروه مهندسی شهرسازی، دانشگاه هنر اصفهان، اصفهان، ایران.)

تاريخ الإرسال : 15 الخميس , جمادى الثانية, 1442 تاريخ التأكيد : 21 الأحد , محرم, 1443 تاريخ الإصدار : 01 الجمعة , شوال, 1444

الکلمات المفتاحية: شادی, فضای شاد شهری, سنجش شادی, علل شادی در فضای شهری,

ملخص المقالة :

فقدان شادی در جامعه نتایج منفی بسیاری همانند افسردگی، بی علاقگی به کار، ناهنجاری‌های اجتماعی و رواج خشونت در روابط اجتماعی را به دنبال دارد. در این میان، فضاهای شهری به عنوان یکی از اصلی‌ترین بسترهای زندگی مردم، در صورت طراحی مناسب می‌توانند نقش بسزایی در ایجاد احساس شادی و آرامش در شهروندان ایفا نمایند. لذا پژوهش حاضر با هدف سنجش و تبیین عوامل موثر بر شادی و ارتقای آن در فضاهای شهری بوشهر انجام پذیرفته است. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و مبتنی بر مطالعات اسنادی و پیمایش میدانی است. جمع‌آوری داده‌ها از طریق پرسشنامه با حجم نمونه 102 عدد و تحلیل داده‌ها با مدل تحلیل عاملی و رگرسیونی در محیط نرم افزار spss انجام گرفته است. یافته‌های تحلیل عاملی حاکی از آن است‌که هفت عامل تعاملات اجتماعی، فعالیت‌های فرهنگی- تفریحی، سرزندگی، شخصی سازی فضا و مشارکت، بهداشت و ایمنی، امنیت، تنوع و جذابیت در شکل‌گیری فضای شاد شهری موثرند. همچنین امتیاز مجموع شادی در این عوامل، در پارک ریشهر بیشترین و در پیاده‌راه ساحلی کم‌ترین می‌باشد. در ادامه با انجام تحلیل رگرسیونی، به رتبه‌بندی علی عوامل سازنده‌ی شادی فضا پرداخته شد که مطابق با محاسبات، عامل سرزندگی با دارا بودن ضریب بتای 525/0 بیشترین تأثیر را در امتیاز مجموع شادی فضاهای شهری ایفا می‌کند. اولویت‌های مداخله در پیاده راه لیان غربی شامل ارتقای میزان احساس تعلق خاطر و حس مکان است و در پیاده راه ساحلی و پارک ریشهر ارتقای میزان استفاده از عناصر طبیعی (آب، نور، گیاه و...) در اولویت قرار دارد. بر همین اساس، در انتهای مقاله، راهکارهایی برای بسترسازی ارتقای شادی در فضاهای مورد مطالعه ارائه گردیده است.

المصادر:

1. Abdollahpour, Seyed Sajjad, Sharifi, Ehsan, & Ghazi, Reza. (2021). Evaluation of Happy City Indicators in Affordable Housing Projects, Case Study: Mehr Housing Projects, Aftab Town, The City of Parand, Tehran, Iran, International review for spatial planning and sustainable development C: Planning and Design Implementation, 9(3), 103-127.


2. Bekalu, Mesfin, F, McCloud, Rachel, Minsky, Sara, & Viswanath, Kasisomayajula. (2021). Association of social participation, perception of neighborhood social cohesion, and social media use with happiness: Evidence of trade off (JCOP-20-277), Journal of Community Psychology, 49(2), 432-446.


3. Anbari, Musa. (2012). Investigating the fields and strategies for promoting social vitality in Iran. Research Project, Secretariat of the Supreme Council of the Cultural Revolution.


4. Asadi, Ahmad, mododi, Mehdi, & Abadi, Saeed Hossein. (2020). The relation between urban vitality and sense of place attachment (Case study: Qaen city). Journal of Research and Urban Planning, 11(40), 17-30.


5. Bahramian, Somayyeh, Nadi, Mohammad ali, Karimi, Fariba. (2019). Analysis of happiness components in Islam and its validation to create and develop happy schools. Journal of Organization for Educational Research and Planning, 4(3), 7-52.


6. Balducci, Alessandro, & Checchi, Daniele. (2009). Happiness and Quality of City Life: The Case of Milan, the Richest Italian City, International Planning Studies, 14(1), 25-64.


7. Ballas, Dimitris. (2013). What makes a ‘happy city’?, Cities, 32, 539-550.


8. Ballas, Dimitris, & Tranmer, Mark. (2012). Happy People or Happy Places? A Multilevel Modeling Approach to the Analysis of Happiness and Well-Being, International Regional Science Review, 35(1), 70-102.


9. Bastani, Susan & Malekipour, Samaneh. (2016). The effect of urban space to happiness of residents out of 9 districts in Tehran. Journal of Community Development (Rural and Urban Communities), 8(1), 1-26.


10. Benita, F, Bansal, G, Tuncer, B. (2019). Public spaces and happiness: Evidence from a large-scale field experiment, Health and Place, 56, 9-18.


11. Bokharaei, Ahmad, Sanati Sharghi, Nader, Rostami, ShahBakhti, & Sharbatiyan, MohammadHasan. (2018). Spatial analysis of social happiness in Mashhad. Social Development and Welfare Planning, 5(3), 134-153.


12. Bokharaei, Ahmad, sharbatein, Mohammad Hassan, tavafi, P (2016). A Sociological Study of the Relationship between Happiness and Social Health: (A Case Study of the 18-30-Year-Old Youths of the City of Malayer). Journal of Social Development and Welfare Planning, 7(25), 1-39.


13. Cun˜ado, Juncal. de Gracia, Fernando Pe´rez. (2013). Environment and Happiness: New Evidence for Spain", Soc Indic Res, 112, 549–567.


14. Eisazadeh, Nasim, & Vahdani, Hassan. (2017). The Role of Urban Spaces and Structures in Increasing the Social Vitality of Citizens with an Emphasis on Urban Design Approaches, Journal of Ecophysiology and Occupational Health, 17 (3&4), 77-86.


15. Hazar Jaribi, Jafar, & moradi, sajad. (2018). The Meanings and Definitions of Happiness Among Citizens Sajad Moradi (A Qualitative Study in Ilam Province). Journal of Social Development and Welfare Planning, 9(33), 77-134.


16. Jouybari, L, Nodeh Sharifi, A, Sanagoo, A, Saeedi, S, Saeedi, S, Kalantari, S. (2017). Happiness and its related factors among Students in Golestan University of Medical Sciences. Journal of Nursing Education, 5(6), 40-45.


17. Mirzaei, Sara, & Zangiabadi, Ali. (2020). Explanation the factors affecting on achievement a happy city in Shiraz Metropolis. Scientific Research Journal of Spatial Planning, 24(3), 65-103.


18. Mirzaei, Sara, & Zangiabadi, Ali. (2021). Studying and Complying Dimensions, Indicators and Variables Related to a Happy City, International review for spatial planning and sustainable development A: Planning Strategies and Design Concepts, 9(2), 94-111.


19. Montgomery, Charles. (2013). Happy City; Transforming Our Lives Through Urban Design, Arad Book Publication.


20. Mousa Zadeh, ali, & Mohammadi, Maryam. (2019). Recognition of Effective Factors on Promoting Happiness Quality in Urban Spaces by Using the Principles of a Happy City Approach (Case Study: Isfahan Chahar Bagh-e-Abbasi Street). Journal of Social Development and Welfare Planning, 10(37), 1-25.


21. Oraki, P, rezaei, Mohammad Reza, mobaraki, M, akbarian, saeed reza. (2019). Spatial Analysis effective factors happy city from the perspective of the citizens Case Study: Yazd City. Journal sustainable city, 2(3), 19-39.


22. Orojnia, Parvaneh. (2014). “Happiness” in Iranian Hikmat and its Influence on Islamic Iran. Quarterly Journal of History & Civilization of Islamic Nations, 9(17), 23-39.


23. Pakzad, J. (2007). Theoretical Basics & Process of Urban Design, Ministry of Housing and Urban Development Publication.


24. Pfeiffer, Deirdre, Cloutier, Scott. (2016). Planning for Happy Neighborhoods, 82(3), 267-279.


25. Y.Loo, Becky. (2021). Walking towards a happy city, Journal of Transport Geography, 93, 103078, 1-11.


26. Rezaei, Hassan, & Attarzadeh Kermani, Shadi. (2019). Investigating the methods of increasing interactions with the aim of improving the quality of urban life in commercial complexes. Journal of Urban Design Studies and Urban Research, 2(4). 57-70.


27. Sajadian, Nahid, Morteza, Nemati, Damanbagh, Safiyeh. (2020). Identifying and Prioritizing Factors Affecting Urban Happiness in Ahvaz. Strategic Research on Social Problems in Iran, 9(1), 79-112.


28. sālehi Omrān, Ebrāhim, Hāshemi, Soheilā, Irān Neghād, Mansureh. (2013). Content analysis of elementary education textbooks based on happiness components. Quarterly Journal of Educational Innovation, 11(4), 141-164.


29. Salimi Sofla, Asma, & Khatibi, Seyed Mohammad Reza. (2018). Explaining the criteria of a happy urban space with an Iranian-Islamic urban planning approach. The Fifth National Conference on Architecture and Urban Planning in Iran in the Transition of Works and Thoughts.


30. Samadi Ghorbani, Sajed & Toghyani, Mahdi. (2016). A Critical Analysis of the "Global happiness index" with an Islamic Approach. Journal of Marifate Eghtesade Islami, 15, 93-106.


31. Samavati, Sahar. (2016). Improving the Happiness Quality in Tehran Pedestrian Spaces: Case Study: Pedestrian Zone of Tehran Historic Center. Thesis Submitted in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree of Master of Art (M.A) In Urban Design.


32. Samavati, Sahar, & Ehsan Ranjbar. (2019). Identifying factors affecting happiness in urban public space (Case Study: Pedestrian Zone of Historic Part of Tehran). Motaleate Shahri Journal of Urban Studies, 8(29), 3-18.


33. Sepe, M. (2017). a. The Role of Public Space To Achieve Urban Happiness, International Journal of Sustainable Development and Planning, 12(4), 724 – 733.


34. Sepe, Marichela. (2017). b. Placemaking, livability and public spaces. Achieving sustainability through happy places, The Journal of Public Space, 2(4), 63-76.


35. shahbazi, amirhamze, ghanizadeghasemabadi, hadi, sargazi, zeinab. (2020). Analytical assessment of the components of the happy city in cities with enormous disaster: Case study Bam city. Journal of Research and Urban Planning, 11(41), 53-64.


36. Walljasper, Jay) .2013). How to Design Our World for Happiness: The commons guide to place making, public space, and enjoying a convivial life, On the Commons.


37. Mehaffy, Michael. (2021). Health and Happiness in the New Urban Agenda: The Central Role of Public Space, Sustainability, 13, 5891, 1-12.


38. Zakzak, Lama, & Salem, Fadi. (2019). Building a Happy City - The Case of Smart Dubai’s Happiness Agenda, Actions and Insights - Middle East North Africa, 7, 271-301.