پست مدرنیسم و شهر با تاکید بر الگوها و طرح‌های برنامه‌ریزی شهری
الموضوعات :حسن پارسی‌پور 1 , محمدحسن ضیاء‌توانا 2
1 - دانشگاه شهید بهشتی
2 -
الکلمات المفتاحية: مدرنیسم, پست مدرنیسم, برنامه‌ریزی شهری, راهبرد توسعه شهر, طرح‌های ساختاری - راهبردی,
ملخص المقالة :
شهرنشینی از مشخصه‌های بارز قرن بیستم محسوب می‌گردد که همواره تحت تاثیر نگرش‌های فلسفی و با ارائه طرح و برنامه‌های خاص در مقاطع زمانی مختلف به دنبال ایجاد رفاه و آسایش برای شهروندان و کاهش معضلات فراروی جوامع است. جنبش مدرنیسم متعاقب انقلاب صنعتی و بر پایه خرد و قدرت تکنولوژی شکل گرفت و شهر نیز به عنوان نماد تمدن مدرن تحولات بزرگی را از آن پذیرفت در همین راستا برنامه ریزی شهری با تکیه بر قدرت تکنولوژی به سمت شهرسازی ماشینی روی آورد اما شهر حاصله از تمدن مدرن در بستر حدود یک قرن دچار مشکلاتی گردید. متعاقب آن دهه‌های آخر قرن بیستم از طرفی شاهد نگرش فلسفی پست مدرنیسم و از طرف دیگر ظهور پارادایم توسعه پایدار هستیم که علوم مختلف و برنامه‌های آنها را تحت تاثیر خود قرار داده‌اند. شهرسازی و برنامه‌ریزی شهری نیز در انتقاد بر عملکرد مدرنیسم و در چارچوب پارادایم توسعه پایدار به ارائه الگوی توسعه پایدار شهری پرداخته و در طرح و برنامه‌های خود تحولاتی را داشته است. این تحقیق که با روش توصیفی – تحلیلی و تکیه بر اسناد مکتوب انجام گرفت نشان می‌دهد که تغییر پارادایم مدرنیسم به پست مدرنیسم در شهرسازی سبب تغییر نگرش در دیدگاه‌های اقتصادی و اجتماعی در تهیه طرح‌ها شده است به گونه‌ای که شاهد جایگزینی طرح‌هایی مثل طرح‌های ساختاری – راهبردی و همچنین طرح‌های استراتژی توسعه شهری و سایر طرح‌ها به جای طرح‌های جامع مدرنیستی هستیم که اصل را بر منطقه‌بندی و تفکیک کاربری اراضی می‌گذاشت و برنامه‌ریزی فیزیکی و کالبدی بر ساختار طرح‌ها سنگینی می‌کرد و مردم و ویژگی‌های اجتماعی و اقتصادی و نیاز و خواسته آنها کمتر مورد توجه قرار می‌گرفت اما در چارچوب پارادایم پست مدرنیسم مطالعات و برنامه‌ریزی‌ها جنبه چندبعدی به خود گرفته و تاکید بیشتر بر مشارکت‌های مردمی است. در همین راستا الگوهای جدید برنامه‌ریزی شهری با تکیه بر مدیریت بین رشته‌ای به دنبال تحلیل و تلفیق شرایط اجتماعی – اقتصادی در کالبد شهرها در آینده دارد.
