رابطه صفات تاریک شخصیت و پرخاشگری سایبری؛ با میانجی‌گری تکانشگری و تنظیم هیجان ناسازگار
الموضوعات :
منصور بیرامی
1
,
سهیل ابوسعیدی جیرفتی
2
,
امیر معروف صوفیان
3
1 - استاد تمام گروه روانشناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
2 - دانشجوی کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی، گروه روانشناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
3 - کارشناس ارشد گروه روانشناسی عمومی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
الکلمات المفتاحية: پرخاشگری سایبری, تکانشگری, تنظیم هیجان, صفات تاریک شخصیت.,
ملخص المقالة :
هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه صفات تاریک شخصیت با پرخاشگری سایبری؛ با میانجی‌گری تکانشگری و تنظیم هیجان ناسازگار بود. روش پژوهش توصیفی- همبستگی از نوع تحلیل مسیر و جامعۀ پژوهش را کلیه دانشجویان دانشگاه تبریز در سال 1402-1403 تشکیل دادند. با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای چندمرحله‌ای 390 نفر به‌عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه صفات تاریک شخصیت جانسون و وبستر (2010)، پرسشنامه تکانشگری بارات (1995)، فرم کوتاه پرسشنامه تنظیم شناختی هیجان گارنفسکی و کرایچ (2006) و پرسشنامه پرخاشگری سایبری گارسیا و همکاران (2016) بود. برای تحلیل داده‌های پژوهش از نرم‌افزارهای Spss26 و Amos24 بهره گرفته شد. یافتهها نشان داد که اثر مستقیم ماکیاولیسم، خودشیفتگی و جامعه‌ستیزی بر پرخاشگری سایبری (01/0>P) معنادار بود. هم‌چنین، نتایج گویای آن بود که اثر غیرمستقیم ماکیاولیسم به‌واسطه‌ی تکانشگری (01/0>P) و تنظیم هیجان ناسازگار (05/0>P) و اثر غیرمستقیم خودشیفتگی (01/0>P) به‌واسطه‌ی تنظیم هیجان ناسازگار بر پرخاشگری سایبری معنادار بود. شاخص‌های برازش نشان داد مدل نهایی از برازش مناسبی برخوردار است. نتیجه میشود که تکانشگری و تنظیم هیجان ناسازگار می‌توانند در تأثیر صفات تاریک شخصیت به‌خصوص ماکیاولیسم و خودشیفتگی بر پرخاشگری سایبری نقش داشته باشند. با توجه به این یافتهها می‌توان به میانجی‌گری تکانشگری و تنظیم هیجان ناسازگار پی برد و با آموزش کنترل رفتار و تنظیم هیجان سازگار به کاهش پرخاشگری سایبری کمک کرد.
اختیاری، حامد، صفایی، هومن، اسماعیلی جاوید، غلامرضا، عاطف‌وحید، محمدکاظم، عدالتی، هانیه، مکری آذرخش.(1387). روایی و پایایی نسخه‌های فارسی پرسش‌نامه‌های آیزنک، بارت، دیکمن و زاکرمن در تعیین رفتارهای مخاطره‌جویانه و تکانشگری . مجله روانپزشكي و روانشناسي باليني ايران; ۱۴ (۳) :۳۲۶-۳۳۶
بشارت، محمدعلی. (1395). پرسشنامه تنظیم شناختی هیجان: روش اجرا و نمره گذاری. روانشناسی تحولی (روانشناسان ایرانی)، 13(50)، 221-223.
قمرانی، امیر، صمدی، مریم، تقی نژاد، محدثه، و شمسی، عبدالحسین. (1394). شاخص های روانشنجی مقیاس شخصیت تاریک در دانشجویان. روشها و مدلهای روان شناختی، 6(20)، 73-85.
جباری ریحانه، زندی زهرا، رحمتی صمد، متو سمانه.( ۱۴۰۱). ویژگی‌های روان‌سنجی پرسشنامه خشونت سایبری برای نوجوانان رویش روان شناسی; ۱۱ (۴) :۳۸-۲۵
References
Alavi, M., Latif, A. A., Ramayah, T., & Tan, J. Y. (2023). Dark tetrad of personality, cyberbullying, and cybertrolling among young adults. Current Psychology, 42(32), 28441-28451.
Álvarez-García, D., Núñez, J. C., González-Castro, P., Rodríguez, C., & Cerezo, R. (2019). The effect of parental control on cyber-victimization in adolescence: The mediating role of impulsivity and high-risk behaviors. Frontiers in psychology, 10, 453544.
Anderson, J. L., & Kelley, S. E. (2022). Antisocial personality disorder and psychopathy: The AMPD in review. Personality Disorders: Theory, Research, and Treatment, 13(4), 397.
Deak, A., Bodrogi, B., Biro, B., Perlaki, G., Orsi, G., & Bereczkei, T. (2017). Machiavellian emotion regulation in a cognitive reappraisal task: An fMRI study. Cognitive, Affective, & Behavioral Neuroscience, 17, 528-541.
Garnefski, N., & Kraaij, V. (2006). Cognitive emotion regulation questionnaire–development of a short 18-item version (CERQ-short). Personality and individual differences, 41(6), 1045-1053.
Gibb, Z. G., & Devereux, P. G. (2014). Who does that anyway? Predictors and personality correlates of cyberbullying in college. Computers in Human Behavior, 38, 8-16.
Gómez‐Leal, R., Gutiérrez‐Cobo, M. J., Megías‐Robles, A., & Fernández‐Berrocal, P. (2023). The dark triad and subjective well‐being: The mediating role of cognitive‐emotional regulation strategies. Scandinavian Journal of Psychology, 64(3), 368-375.
Goodboy, A. K., & Martin, M. M. (2015). The personality profile of a cyberbully: Examining the Dark Triad. Computers in human behavior, 49, 1-4.
Günaydın, N., Kaşko Arıcı, Y., Kutlu, F. Y., & Yancar Demir, E. (2022). The relationship between problematic Internet use in adolescents and emotion regulation difficulty and family Internet attitude. Journal of community psychology, 50(2), 1135-1154.
Hartung, J., Bader, M., Moshagen, M., & Wilhelm, O. (2022). Age and gender differences in socially aversive (“dark”) personality traits. European Journal of Personality, 36(1), 3-23.
Hussain, Z., Wegmann, E., & Griffiths, M. D. (2021). The association between problematic social networking site use, dark triad traits, and emotion dysregulation. BMC psychology, 9, 1-13.
Jonason, P. K., & Webster, G. D. (2010). The dirty dozen: a concise measure of the dark triad. Psychological assessment, 22(2), 420.
Kiire, S., Matsumoto, N., & Yoshida, E. (2020). Discrimination of Dark Triad traits using the UPPS-P model of impulsivity. Personality and Individual Differences, 167, 110256
Kircaburun, K., Jonason, P. K., & Griffiths, M. D. (2018). The Dark Tetrad traits and problematic social media use: The mediating role of cyberbullying and cyberstalking. Personality and Individual Differences, 135, 264-269.
Kjærvik, S. L., & Bushman, B. J. (2021). The link between narcissism and aggression: A meta-analytic review. Psychological bulletin, 147(5), 477.
Ko, H. J., Kim, I., Kim, J. B., Moon, Y., Whang, M. C., Lee, K. M., & Jung, S. P. (2014). Effects of Korean red ginseng extract on behavior in children with symptoms of inattention and hyperactivity/impulsivity: a double-blind randomized placebo-controlled trial. Journal of child and adolescent psychopharmacology, 24(9), 501-508.
Kristinsdottir, K. H., Gylfason, H. F., & Sigurvinsdottir, R. (2021). Narcissism and social media: The role of communal narcissism. International journal of environmental research and public health, 18(19), 10106.
Lee, H., & Jang, S. J. (2023). Associations between type D personality, moral disengagement, and cyber aggression among university students. Current Psychology, 42(15), 12648-12660.
Lyons, M. (2019). The dark triad of personality: Narcissism, machiavellianism, and psychopathy in everyday life. Academic Press.
Malik, S., & Perveen, A. (2023). Mindfulness and anxiety among university students: Moderating role of cognitive emotion regulation. Current Psychology, 42(7), 5621-5628.
Moore, F. R., Doughty, H., Neumann, T., McClelland, H., Allott, C., & O'Connor, R. C. (2022). Impulsivity, aggression, and suicidality relationship in adults: a systematic review and meta-analysis. EClinicalMedicine, 45.
Nocera, T. R., & Dahlen, E. R. (2020). Dark triad personality traits in cyber aggression among college students. Violence and victims, 35(4), 524-538.
Pabian, S., De Backer, C. J., & Vandebosch, H. (2015). Dark Triad personality traits and adolescent cyber-aggression. Personality and Individual Differences, 75, 41-46.
Park, M. S. A., Billieux, J., Raj, S., Lee, M. C., Geoffrey, D. S., & Nuyens, F. (2024). Functional and dysfunctional impulsivity mediates the relationships between ‘Dark Triad’traits and cyberbullying perpetration. Criminal Behaviour and Mental Health.
Patton, J. H., Stanford, M. S., & Barratt, E. S. (1995). Factor structure of the Barratt impulsiveness scale. Journal of clinical psychology, 51(6), 768-774.
Quintana-Orts, C., Mérida-López, S., Rey, L., Chamizo-Nieto, M. T., & Extremera, N. (2023). Understanding the role of emotion regulation strategies in cybervictimization and cyberaggression over time: It is basically your fault!. Cyberpsychology: Journal of Psychosocial Research on Cyberspace, 17(2).
Ran, G., Ren, J., Zhang, Q., & Fan, H. (2023). Associations Between Peer Relationships and Cyber Aggression: A Three-Level Meta-Analysis. Journal of School Violence, 22(3), 395-415.
Richard, Y., Tazi, N., Frydecka, D., Hamid, M. S., & Moustafa, A. A. (2023). A systematic review of neural, cognitive, and clinical studies of anger and aggression. Current psychology, 42(20), 17174-17186.
Tennakoon Mudiyanselage, H. (2021). Can the ‘Dark Triad’traits be a predictor of cyber hate speech?.
Wagner, A., & Yu, W. (2021). Machiavellian apparatus of cyberbullying: Its triggers igniting fury with legal impacts. International Journal for the Semiotics of Law-Revue internationale de Sémiotique juridique, 34(4), 945-963.
Yusuf, S., Mohamed Al-Majdhoub, F., Mubin, N. N., Chaniago, R. H., & Rahim Khan, F. (2021). Cyber aggression-victimization among Malaysians youth. Asian Journal of University Education (AJUE), 7(1), 240-260.
Zych, I., Kaakinen, M., Savolainen, I., Sirola, A., Paek, H. J., & Oksanen, A. (2023). The role of impulsivity, social relations online and offline, and compulsive Internet use in cyberaggression: A four-country study. New media & society, 25(1), 181-198.
