اثربخشی درمان شناختی _رفتاری بر نشخوار فکری، انعطاف پذیری شناختی در افراد مبتلا به اختلال استرس پس از سانحه
فریحا دوستی
1
(
گروه روان شناسی، واحد بین المللی کیش، جزیره کیش، ایران.
)
سیده منور یزدی
2
(
استاد گروه روان شناسی، دانشگاه الزهرا (س)
)
مروارید احدی
3
(
استادیار، گروه روانپزشکی، بیمارستان آموزشی درمانی، روانپزشکی رازی، تهران، ایران
)
سیمین حسینیان
4
(
استاد گروه مشاوره، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران
)
الکلمات المفتاحية: اختلال استرس پس از سانحه, انعطاف پذیری شناختی, درمان شناختی _رفتاری, نشخوار فکری. ,
ملخص المقالة :
زمینه و هدف: افراد دارای اختلال استرس پس از سانحه اغلب دچار مشکلاتی مانند نشخوار فکری و عدم انعطاف پذیری شناختی هستند و درمان شناختی رفتاری به عنوان یک روش مقابله ای با مشکلات درون فردی می تواند در رفع مشکلات موثر باشد. بدین ترتیب پژوهش با هدف اثربخشی درمان شناختی _رفتاری بر نشخوار فکری، انعطاف پذیری شناختی در افراد مبتلا به اختلال استرس پس از سانحه انجام شد.
مواد و روش‌ها: روش پژوهش کاربردی و طرح نیمه آزمایشی، پیش‌آزمون-پس‌آزمون و پیگیری سه ماهه با گروه کنترل بود. جامعه آماری افراد مبتلا به اختلال استرس پس از سانحه، سنین 20 تا 45سال مراجعه کننده به مراکز روان‌شناختی در جزیره کیش در سال 1402 تشکیل داد. نمونه ای 30 نفری که به روش نمونه گيري هدفمند انتخاب شده بودند در 2 گروه (هر گروه 15 نفر) بطور تصادفی جایگزین شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه‌های اختلال استرس پس از آسیب، پرسشنامه انعطاف‌پذیری شناختی دنیس و وند روال، سبک پاسخ دهی نشخوار نولن هوکسیما و مورو بود. گروه مداخله درمان شناختی–رفتاری 8 جلسه تحت درمان 90 دقیقه‌ای قرار گرفتند. روش تحلیل واریانس با اندازه‌گیری مکرر در مورد داده‌ها اعمال شد.
یافته‌ها: نتایج نشان داد در مرحله پس‌آزمون بین دو گروه در نشخوار فکری، انعطاف پذیری شناختی تفاوت معنی‌داری وجود دارد (01/0 >P).
نتیجه‌گیری: می‌توان نتیجه گرفت درمان شناختی_رفتاری بر نشخوار فکری، انعطاف پذیری شناختی افراد مبتلا به اختلال استرس پس از سانحه موثر می باشد.
An, Q., Yu, Z., Sun, F., Chen, J., Zhang, A. (2023). The Effectiveness of Cognitive Behavioral Therapy for Depression Among Individuals with Diabetes: a Systematic Review and Meta-Analysis. Curr Diab Rep. 23(9):245-252. doi: 10.1007/s11892-023-01517-z. Epub 2023 Jun 17. PMID: 37329442.
Ansari, B., Tasbihsazan, S.R, Khademi, A.L, Rezaei, K. (2021). evaluation of the effectiveness of cognitive-behavioral therapy on worry, rumination, and asthma control in patients with asthma. nursing and midwifery journal, 19 (4) :287-298 http://unmf.umsu.ac.ir/article-1-4253-fa.html
Antanaitis, R., Juozaitienė, V., Džermeikaitė, K., Bačėninaitė, D., Šertvytytė, G., Danyla, E., Rutkauskas, A., Viora, L., Baumgartner, W. (2023). Change in Rumination Behavior Parameters around Calving in Cows with Subclinical Ketosis Diagnosed during 30 Days after Calving. Animals (Basel). 2023 Feb 8;13(4):595. doi: 10.3390/ani13040595.
Boelen PA, Lenferink LIM. (2020). Associations of depressive rumination and positive affect regulation with emotional distress after the death of a loved one. Clin Psychol Psychother. 2020 Nov;27(6):955-964. doi: 10.1002/cpp.2482.
Brewin, C, Cloitre, M., Hyland, P., Shevlin, M., Maercker,. A., Bryant R.(2017). A review of current evidence regarding the ICD-11 proposals for diagnosing PTSD and complex PTSD. Clin Psychol Rev. 58:1–15. doi: 10.1016/j.cpr.2017.09.001.
Buechner, B., Traylor, M., Feldman, R. (2023). Examining Relationships between Cognitive Flexibility, Exercise Perceptions, and Cardiovascular Disease Risk Factors. Eur J Investig Health Psychol Educ. 17;13(10):2276-2289. doi: 10.3390/ejihpe13100161.
Dajani, D., Uddin, L. (2015). Demystifying cognitive flexibility: Implications for clinical and developmental neuroscience. Trends Neurosci 2015; 38: 571–578.
Dennis, J. P., & Vander Wal, J. S. (2010). The Cognitive Flexibility Inventory: Instrument Development and Estimates of Reliability and Validity. Cognitive Therapy and Research, 34, 241-253.http://dx.doi.org/10.1007/s10608-009-9276-4
Dennis, JP., VanderWal, JS. (2020). The cognitive flexibility inventory: instrument development and estimates of reliability and validity. Cognitive therapy and research, 34(3), 241-53. https://doi.org/10.1007/s10608-009-9276-4.
Du, J., Diao, H., Zhou, X., Zhang, C. (2022). Post-traumatic stress disorder: a psychiatric disorder requiring urgent attention. Med Rev. 2;2(3):219-243. doi: 10.1515/mr-2022-0012. PMID: 37724188; PMCID: PMC10388753.
Gabrys RL, Tabri N, Anisman H, Matheson K. (2018). Cognitive Control and Flexibility in the Context of Stress and Depressive Symptoms: The Cognitive Control and Flexibility Questionnaire. Front Psychol. 19;9:2219. doi: 10.3389/fpsyg.2018.02219.
Howlett, C., Stanford, T., Berryman, C., Karran, EL, B. (2024). Investigating self-report and neuropsychological assessments of cognitive flexibility in people with and without persistent pain: An online, cross-sectional, observational study. Br J Pain.18(2):176-196. doi: 10.1177/20494637231215260. Epub 2023 Nov 21.
Huh, HJ., Kim, KH., Lee, HK., Chae, JH. (2020). Attachment Style, Complicated Grief and Post-Traumatic Growth in Traumatic Loss: The Role of Intrusive and Deliberate Rumination. Psychiatry Investig. 17(7):636-644. doi: 10.30773/pi.2019.0291. Epub 2020 Jul 8.
Hvenegaard, M., Watkins, E. R., Poulsen, S., Rosenberg, N. K., Gondan, M., Grafton, B., Austin, S. F., Howard, H., & Moeller, S. B. (2015). Rumination-focused cognitive behaviour therapy vs. cognitive behaviour therapy for depression: study protocol for a randomised controlled superiority trial. Trials, 16, 344. https://doi.org/10.1186/s13063-015-0875-y
Kohandani, M., Abolmaali Alhosseini, K. (2017). Factor structure and psychometric properties of Persian version of cognitive flexibility of Dennis, Vander Wal and Jillon. Psychological Models and Methods, 8(29): 53-70.
Lackner, J., Gudleski, G., Radziwon, C., Krasner, S. (2022). Cognitive flexibility improves in cognitive behavioral therapy for irritable bowel syndrome but not nonspecific education/support. Behav Res Ther. 2022 Jul;154:104033. doi: 10.1016/j.brat.2022.104033. Epub 2022 Jan 10. PMID: 35653934.
Nagata,. S, Seki, Y., Shibuya, T., Yokoo, M., Murata, T., Hiramatsu, Y. (2018). Does cognitive behavioral therapy alter mental defeat and cognitive flexibility in patients with panic disorder? BMC Res Notes. 12;11(1):23. doi: 10.1186/s13104-018-3130-2. PMID: 29329597; PMCID: PMC5767061.
Nolen-Hoeksema, S., Wisco, B, (2008). Lyubomirsky S. Rethinking Rumination. Perspect Psychol Sci. 3(5):400-24. https://doi.org/10.1111/j.1745-6924.2008.00088.x.
North CS, Suris AM, Smith RP, King RV. (2016). The evolution of PTSD criteria across editions of DSM. Ann Clin Psychiatr. 28:197–208.
Prov, D., Mohammadkhni, P., Dolatshahi, B., Moshtagh, N. (2012). Effectiveness of a Two-Minute Session of Written Emotional Disclosure in Depression, Anxiety and Stress among the Students Suffering from Trauma. Thoughts and Behavior in Clinical Psychology, 7(26): 7-16.
Psychiatric Association American. (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders : DSM-5™. Washington DC: American Psychiatric Publishing.
Rees O. (2020). We need to talk about Epizelus: ‘PTSD’ and the ancient world. Med Humanit. 46:46–54. doi: 10.1136/medhum-2018-011557.
Shalev, A, Liberzon I, Marmar C. (2017). Post-traumatic stress disorder. N Engl J Med. 376:2459–69. doi: 10.1056/nejmra1612499.
Simon, N., Robertson, L., Lewis, C., Roberts, N., Bethell, A., (2021). Internet-based cognitive and behavioural therapies for post-traumatic stress disorder (PTSD) in adults. Cochrane Database Syst Rev. 20;5(5):CD011710. doi: 10.1002/14651858.CD011710.pub3. PMID: 34015141; PMCID: PMC8136365.
Tu PC. (2022). The effects of trait resilience and rumination on psychological adaptation to breast cancer. Health Psychol Open. 11;9(2):20551029221140765. doi: 10.1177/20551029221140765.
Visser, E., Gosens, T., Den Oudsten, B., De Vries, J. (2017). The course, prediction, and treatment of acute and posttraumatic stress in trauma patients: a systematic review. J Trauma Acute Care. 2017;82:1158–83. doi: 10.1097/ta.0000000000001447.
Xu, Y., Ni, Y., Yang, J., Wu, J. (2024). The relationship between the psychological resilience and post-traumatic growth of college students during the COVID-19 pandemic: a model of conditioned processes mediated by negative emotions and moderated by deliberate rumination. BMC Psychol. 19;12(1):357. doi: 10.1186/s40359-024-01853-z.
Zand Irani, M., Jones, M., Halland, M. (2021). Prevalence, symptoms and risk factor profile of rumination syndrome and functional dyspepsia: a population-based study. Aliment Pharmacol Ther. 2021 Dec;54(11-12):1416-1431. doi: 10.1111/apt.16630. Epub 2021 Oct 9.
