سیاست جنایی حمایت از بزه‌ دیده‌های فرقه‌های نوظهور و مبانی فقهی آن

الموضوعات :

حمیدرضا جمشیدی لاریجانی ¹ , علی منصور لکورج ² , مظاهر خواجوند ³ , ولی اسلامی ⁴

1 - دانشجوی دکتری حقوق جزا و جرم شناسی، واحد چالوس، دانشگاه آزاد اسلامی، چالوس، ایران.
2 - استادیار، گروه حقوق، واحد چالوس، دانشگاه آزاد اسلامی، چالوس، ایران.
3 - استادیار، گروه حقوق، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد نوشهر، نوشهر، ایران.
4 - استادیار، گروه حقوق، واحد چالوس، دانشگاه آزاد اسلامی، چالوس، ایران.

تاريخ الإرسال : 28 الثلاثاء , ربيع الأول, 1446 تاريخ التأكيد : 11 الخميس , جمادى الثانية, 1446 تاريخ الإصدار : 21 الثلاثاء , ربيع الأول, 1446

الکلمات المفتاحية: سیاست جنایی, بزه‌ دیده‌ه, فرقه‌های نوظهور, کشف جرم, تحقیقات مقدماتی, مرحله رسیدگی,

ملخص المقالة :

گسترش فرقه‌های نوظهور در جامعه روند فزاینده‌ای داشته و در سال‌های اخیز جوانان زیادی به این فرقه‌ها پیوسته‌اند. همین امر بررسی رویکردهای حقوق کیفری در این خصوص را ضروری ساخته است. یکی از مسائل مرتبط با فرقه‌های نوظهور که از دیدگاه فقهی و حقوقی نیازمند بحث و بررسی است، بزه‌­دیده‌های این فرقه‌هاست. بر همین اساس، هدف مقاله حصر بررسی این سوال مهم است که رویکرد سیاست جنایی حمایت از بزه‌­دیده‌های فرقه‌های نوظهور چیست و مبانی فقهی آن کدام است؟ این مقاله توصیفی تحلیلی است و با استفاده از روش کتابخانه‌ای به بررسی سوال مورد اشاره پرداخته است. یافته‌ها بر این امر دلالت دارد که در حقوق کیفری ایران، حقّ به رسمیت شناخته شدن جایگاه بزه دیده و دستسرسی به عدالت کیفری، حمایت از بزه­دیده در کشف جرم، مرحله تعقیب جرم، مرحله رسیدگی و صدور حکم مجازات بزهکار از مهمترین حمایت‌های قانون‌گذار از بزه‌­دیده‌های فرقه‌های نوظهور است. البته این حمایت‌ها، عام بوده و فقط خاص این دسته از بزه‌دیدگان نیست. آسیب‌ جسمی و روحی به افراد، سوءاستفاده‌های جنسی، بهره‌کشی از افراد و سوق دادن به انزوا و گوشه نشینی، آسیب ماد و مالی و آسیب‌ به کانون خانوده از مهمترین مبانی سیاست جنایی حمایت از بزه‌ دیده‌های فرقه‌های نوظهور است.

المصادر:


 ابراهیمی‌راد، مسعود (1389)، «اصل قانونی بودن تعقیب و ضرورت گرایش آن به سمت مقتضی بودن تعقیب در حقوق کیفری ایران»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، به راهنمایی استاد محمود آخوندی، قم، دانشگاه قم.
 احمدی، آناهیتا (1388)، همیشه پای یک اکیست در میان است، جلد اول، چاپ اول، تهران، نشر موسسه جام جم.
 اردبیلی، محمدعلی (1403)، حقوق جزای عمومی، جلد دوم، چاپ شصت و چهارم، تهران، انتشارات نشر میزان.
 اشو، راجینش (1382)، راز بزرگ، ترجمه روان کهریز، چاپ اول، تهران، انتشارات باغ نو.
 اشو، راجینش (1382)، مراقبه هنر وجد و سرور، ترجمه فرامرز جواهری نیا، چاپ اول، تهران، انتشارات فردوس.
 اشو، راجینش(1383)، شورشی، ترجمه عبدالعلی براتی، چاپ اول، تهران، نشرنسیم دانش.
 آشوری، محمد؛ خدادادی، ابوالقاسم(1390)، «حقوق بنیادین بزه‌دیده در فرآیند دادرسی کیفری»، دوفصلنامه آموزه‌های حقوق کیفری، پاییز و زمستان، 8(2): 36-3.
 تاجیک، ابوالفضل؛ احمدی، احسان(1391)، «جستاری در فرقه شناسی»، مجله معرفت ادیان،3(12): 126-107.
 تقی زاده شاهرخ آبادی، محبوبه(1392)، «نگاهی تحلیل به نوآوری جرائم حدی در قانون مجازات 1392»، فصلنامه پژوهش‌های حقوقی قانون یار،4(14): 324- 285.
 جعفری لنگرودی،محمدجعفر(1378)، مبسوط در ترمینولوژی حقوق، جلد چهارم، چاپ اول، تهران، انتشارات گنج دانش.
 جعفری، علی اکبر(1389)،«فرجام شناسی کیهانی و شکل گیری فرقه‌های دینی ایران در آستانه تشکیل دولت صفوی»،1(21): 220-197.
 جمشیدی لاریجانی، حمیدرضا (1395)، «بررسی فرقه‌های انحرافی از منظر بزه دیده شناسی حمایتی، پايان نامه كارشناسي ارشد، به راهنمایی استاد شهید شاطری پور، نراق، دانشکده حقوق (دانشگاه آزاد اسلامي واحد نراق).
 حاجی ده آبادی، احمد(1396)، جبران خسارت بزه دیده به هزینه دولت و نهادهای عمومی، چاپ دوم، تهران، انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
 رایجیان اصلی، مهرداد (1381)، «تبیین استراتژی عقب نشینی یا تحدید دامنه مداخله حقوق جزا و جایگاه آن در ایران»، مجله حقوقی و قضایی دادگستری،66(41): 118-93.
 رایجیان اصلی، مهرداد (1381)، بزه دیده در فرایند کیفری، چاپ اول، تهران، انتشارات خط سوم.
 شاکری، ابوالحسن؛ پوراکبری نومندانی، سید امیر(1397)،« اکراه در قتل»، خوی، کنفرانس ملی دستاورد های نوین جهان در تعلیم و تربیت- روانشناسی- حقوق و مطالعات فرهنگی– اجتماعی، 6 بهمن ماه.
 شریفی، احمدحسین(1392)، درآمدی بر عرفان حقیقی و عرفان‌های کاذب، چاپ دوازدهم، قم، نشر پرتو ولایت.
 شـعبانی سـاروئی، رمضان؛ میرمحمدی، داوود؛ نگارش، حمید و همکاران (1394)، جریان شناسی قومیت‌ها و فرق در ایران، جلد اول، چاپ دوم، تهران، نشرموسسه پیمان نواندیش.
 شهبازنژاد، امید (1390)، فرقه‌های نوظهور و آسیب‌ها، چاپ اول، مشهد، انتشارات معجزه.
 صفری شالی، رضا؛ تاجی اشکفتکی، محمدرضا؛ ودیعه، ساسان (1399)، «آسیب شناسی فرهنگ‌های نوپدید در ایران (مطالعه موردی)»، نشریه مطالعات ملی، (21)4: 154-137.
 فتاح، عزت الله(1397)، «آینده جرم شناسی و جرم شناسی آینده»، ترجمه اسماعیل رحیمی نژاد، نشریه نامه مفید، (14): 100-65.
 فلاح، امیر و تقی پور، علیرضا(1402)سیاست جنایی تقنینی ایران در برابر فرقه های انحرافی،اولین کنفرانس بین المللی حقوق ، مدیریت ، علوم تربیتی ، روانشناسی و مدیریت برنامه ریزی آموزشی، تهران،(1): 28-1.
 قلی زاده، بهروز؛ شاکری، ابوالحسن(1397)، «سردستگی در حقوق کیفری ایران»، مجله حقوقی دادگستری ،82 (103): 121- 99.
 کاظم زاده، پروین(1388)، «بررسی عرفان‌های نوظهور (با تاکید بر آیین اکنکار)»، نشریه پژوهش نامه اخلاق، 2(5):221-183.
 کوشا، جعفر؛ زارعی، محمدحسین(1390)، «اصل تناسب جرم ومجازات در حقوق بین المللی کیفری»، مجله تحقیقات حقوقی،14(7):363-332.
 کوندار، سیما(1377)، تراش‌های الماس خداوند، ترجمه طاهره آشنا، چاپ دوم، تهران، انتشارات تعالیم مقدس.
 لیز، ژرار؛ فیلیزولا، ژینا (1379)، بزه دیده و بزه دیده شناسی، ترجمه روح الدین کردعلیوند و احمد محمدی، چاپ اول، تهران، انتشارات مجد.
 مظاهری سیف، حمیدرضا (1388)، جریان شناسی انتقادی عرفان‌های نوظهور، چاپ سوم، قم، نشر پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
 نجفی‌توانا، علی؛ سعادت‌مهر، سیدمحمد (1394)، «بازجویی- شیوه‌ها و بایسته‌ها»، فصلنامه کارآگاه، پاییز 3(32): 72-63.
 یوسفی‌مراغه،مهدی(1388)،«خدمات‌رسانی به بزه‌دیدگان در مرحله تحقیقات مقدماتی»، دوفصلنامه مطالعات پیشگیری از جرم، 4(13):164-133.