بررسی ساختار تشریحی اندام های رویشی و زایشی در گیاه لیف (Luffa cylindrica L.)

الموضوعات :

سایه جعفری ¹ , معصومه ماهوت فروشها ²

1 - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال دانشکده ی علوم زیستی
2 - گروه زیست¬شناسی، دانشکده علوم زیستی، دانشگاه آزاد اسلامی، شعبه تهران شمال، تهران، ایران

تاريخ الإرسال : 07 الأحد , جمادى الثانية, 1446 تاريخ التأكيد : 11 الخميس , جمادى الثانية, 1446 تاريخ الإصدار : 11 السبت , رجب, 1446

الکلمات المفتاحية: کلید واژه: تیره کدوئیان, Luffa cylindrica, تکوین گرده و تخمک, ساختار تشریحی,

ملخص المقالة :

سابقه و هدف: تیره کدوئیان (Cucurbitaceae Juss) شامل گونه‌های متنوعی است که در اکوسیستم‌های گرمسیری و نیمه‌گرمسیری پراکنده‌اند و به دلیل ویژگی‌های تشریحی و کاربردهای دارویی و صنعتی مورد توجه قرار دارند. گیاه لیف (Luffa cylindrica)، یکی از اعضای برجسته این تیره، به دلیل استفاده از فیبر میوه در صنایع آرایشی و درمان بیماری‌هایی مانند تب، آسم و مشکلات گوارشی اهمیت زیادی دارد. این پژوهش به بررسی مراحل تکوین اندام‌های رویشی (ریشه، ساقه، برگ و دمبرگ) و زایشی (گرده و تخمک) این گونه پرداخته است. مواد و روش¬ها: نمونه‌برداری از بخش‌های مختلف گیاهان انجام و در فیکساتور الکل گلیسیرین نگهداری شد و پس از انجام برش دستی با روش رنگ‌آمیزی مضاعف کارمن زاجی و آبی متیلن رنگ‌آمیزی شد. همچنین، نمونه‌های مریستم راس ساقه و غنچه گل در FAA تثبیت و پس از برش‌گیری با میکروتوم و رنگ‌آمیزی با هماتوکسیلین و ائوزین، از نمونه‌های مناسب عکس‌برداری شد. یافته¬ها: نتایج نشان داد که ریشه و ساقه ساختارهای چندلایه‌ای شامل اپیدرم، پوست و استوانه مرکزی دارند و برگ‌ها با مزوفیل نردبانی و اسفنجی و دمبرگ‌ها با هیپودرم کلانشیمی مشخص می‌شوند. همچنین، آرایش دسته‌های آوندی دوطرفه در ریشه و ساقه و مزوفیل پشتی-شکمی در برگ، تطابق‌های قابل‌توجهی با سایر اعضای این تیره نشان داد، هرچند تفاوت‌هایی در تعداد دسته‌های آوندی ساقه و دمبرگ مشاهده شد. در بخش زایشی، تکوین گرده شامل تقسیم میوز سلول مادر میکروسپور و تشکیل دانه‌های گرده دوکیسه‌ای است. تکوین تخمک نیز از نوع تک‌پوششی و خمیده (anatropous) است و سلول تخم‌زا در مرکز کیسه جنینی تشکیل می‌شود. نتیجه¬گیری: این یافته‌ها علاوه بر ارائه اطلاعات ارزشمند درباره ساختار و تولیدمثل L. cylindrica، تنوع ساختاری و کارکردی قابل‌توجه در تیره کدوئیان را نشان می‌دهد. این نتایج می‌توانند در طبقه‌بندی دقیق‌تر، درک روابط فیلوژنی، ارتقای بهره‌وری کشاورزی، بهبود تولید محصولات دارویی و حفظ تنوع زیستی نقش مؤثری ایفا کنند.

المصادر:

1. Xu Z, Chang, L. Cucurbitaceae. In: Identification and Control of Common Weeds. Springer Singapore, Singapura. 2017.
2. Azeez MA, Bello OS, Adedeji AO. Traditional and Medicinal Uses of Luffa cylindrica: a Review. J Med Plants Stud. 2013; 1(5):102-11.
3. Mozaffarian V. Identification of Medicinal and Aromatic Plants of Iran. Tehran, Farhang Moaser, 2013.
4. Schaefer H, Renner SS. Cucurbitaceae. In: Kubitzki, K. (eds) Flowering Plants. Eudicots. The Families and Genera of Vascular Plants, vol 10. Springer, Berlin, Heidelberg. 2010.
5. Ikechukwu OA, Ndukwu BC. The Value of Morpho-Anatomical Features in the Systematics of Cucurbita L. (Cucurbitaceae) species in Nigeria, Afr. J. Biotechnol, 2004; 3(10): 541-546.
6. Ajuru MG, Okoli BE. Comparative Vegetative Anatomy of Some Species of the 640 Family Cucurbitaceae Juss in Nigeria, Res. J. Bot., 2013; 8(1): 15-23
7. Okoli BE, Ndukwu BC. Studies on Nigerian Curcurbita moschata. Nig. J. Bot., 1992; 5; 18-26.
8. Agbagwa IO, Ndukwu BC. The value of morpho-anatomical features in the systematics of Cucurbita L.(Cucurbitaceae) species in Nigeria. African Journal of Biotechnology. 2004; 3(10): 541-6.
9. Săvulescu E, Hoza G. Research Results Regarding the Anatomy of Momordica charanthia L. 641 species Lucr. St. USAMV Bucuresti, Seria B, 2010; 4; 694-700.
10. Mohammed IA, Abdel Gabbar Guma N. Anatomical Diversity Among Certain Genera of Family Cucurbitaceae. Int. j. res. stud. Biosci, 2015; 3(6); 85-91.
11. Selvaraj N, Vasudevan A, Manickavasagam M, Ganapathi A. In vitro organogenesis and plant formation in cucumber. Biologia plantarum. 2006; 50:123-6.
12. Wahua C, Francis OV. Proximate and Morpho-Anatomical Properties of Luffa cylindrica (L.) Rox. (Cucurbitaceae). Greener J. Biol. Sci., 2024; 14(1): 28-33
13. Vieira LEB, Sá RD, Randau KP. Anatomical and Histochemical Characterization of Leaves of Luffa cylindrica (L.) M. Roem. Pharmacog J. 2019;11(3):511-4.
14. Luchian V, Teodosiu G. Research Results Regarding the Anatomy of Some Medicinal Plants of Cucurbitaceae. Scientific Papers. Series B, Horticulture, 2019; LXIII (1): 635-641.
15. Ekeke C, Agogbua JU. Morphological and Anatomical Studies on Trichosanthes cucumerina L.(Cucurbitaceae). Int. J. Plant Soil Sci, 2018; 25(6): 1-8.
16. da Silva HCC, dos Santos Magalhães C, Randau KP. Comparative Morphoanatomic and Histochemical Characterization of Cucurbita pepo L. specimens. Flora, 2024; 315: 152510.
17. Ekeke C, Agogbua J, Okoli BE. Comparative Anatomy of Tendril and Fruit Stalk in Curcubitaceae Juss. from Nigeria. Int. J. Biol. Chem. Sci. 2015; 9(4):1875– 1887.
18. Aguoru CU, Okoli BE. Comparative stem and petiole anatomy of West African species of Momordica L (Cucurbitaceae). Afr. J. Plant Sci., 2012; 6(15): 403-409.
19. Burrows GE, Shaik RS. Comparative Developmental Anatomy of the Taproot of the Cucurbitaceous vines Citrullus colocynthis (perennial), Citrullus lanatus (annual) and Cucumis myriocarpus (annual). Aust. J. Bot., 2014; 62: 537–545.
20. Yang SZ, Chen PH, Chen JJ. Stem cambial variants of selected Cucurbitaceae plants in Taiwan. Taiwania. 2023;68(2):241-9.
21. Lekhak MM, Gondaliya AD, Yadav SR, Ghane SG, Rajput KS. Stem and root anatomy of Zanonia indica L.(Cucurbitaceae) and significant adaptations of the aerial roots. IAWA Journal. 2024; 3:(1):1-9.
22. Fahn, A., Plant Anatomy. 4th Ed. New York: Pergamon, 1990; 588p.
23. Metcalfe CR, Chalk L. Anatomy of the Dicotyledons: Leaves, Stem, and Wood in Relation to Taxonomy With Note On Economic Uses. Oxford, Clarendon. 1950
24. Moura MD, Zerbini FM, Silva DJ, Queiroz MA. Reação de acessos de Cucurbita sp. ao Zucchini yellow mosaic virus (ZYMV). Horticultura Brasileira. 2005;23:206-10.
25. Sá RD, Cadena MB, Padilha RJR, Alves LC, Randau KP. Anatomical Study and Characterization of Metabolites in Leaves of Momordica charantia L. Pharmacogn. J., 2018; 10 (5): 823–826.
26. Rus L, Ielciu II, Păltinean R, Vlase L, Ştefănescu C, Crişan G. Morphological and Histo-Anatomical Study of Bryonia alba L.(Cucurbitaceae). Not Bot Horti Agrobo. 2015; 18:43(1).
27. Kumar P, Bilakanti L. Pharmacognostical studies on tubers of Momordica tuberosa Cogn., Cucurbitaceae. Revista Brasileira de Farmacognosia. 2010;20:07-11.
28. Davis GL. Systematics embryology of Angiosperms. John Wiley & Sons Inc., New York, 1966.
29. Chauhan SVS. Micro- and megasporogenesis in Luffa echinata Roxb. Agra University J. Res. (Sci.), 1970; 19: 37–42.
30. Yao H, Lelong Y, Yanyan C, Zhihu M, Yongping Z, Chuntao Q. Improvement of embryo rescue efficiency in haploid melon (Cucumis melo L.) via irradiated pollen pollination. Plant Cell, Tissue and Organ Culture (PCTOC). 2024; 159(2):36.
31. Singh D. Cucurbitaceae. In: Comparative Embryology of Angiosperms. Bull. Indian Nat. Sci. Acad., 1970; 41: 212-219
32. Tian S, Zhang Z, Qin G, Xu Y. Parthenocarpy in cucurbitaceae: advances for economic and environmental sustainability. Plants. 2023; 2, 12(19):3462.
33. Johri BM, Ambegaokar KB, Srivastava PS. Comparative Embryology of Angiosperm Vol. 1 & 2 Springer-Verlag, Berlin, 1992.
34. Zhou Y, Gao S, Zhang X, Gao H, Hu Q, Song Y, Jiao Y, Gao H. Morphology and biochemical characteristics of pistils in the staminate flowers of yellow horn during selective abortion. Australian journal of botany. 2012; 16, 60(2):143-53.
35. Goffinet MC. 23 Comparative Ontogeny of Male and Female Flowers of Cucumis sativus. Biology and Utilization of the Cucurbitaceae. 2019; 15:288.
36. Nguyen ML, Huyen TN, Trinh DM, Voronina AV. Association of bud and anther morphology with developmental stages of the male gametophyte of melon (Cucumis melo L.). Vavilov Journal of Genetics and Breeding. 2022; 26(2):146.
37. Sarada D, Pullaiah T. Embryology of Luffa tuberosa. Phytomorphology, 1985; 35: 47-52.