راهبردهای بومی‌سازی سازگاری با تغییر اقلیم در مناطق خشک و نیمه‌خشک ایران

الموضوعات :

رضا فیروزی زرگر ¹ , الهام حبیب الله ² , مینا ترابی فرد ³ , مهران خالصی ⁴

1 - گروه محیط‌ زیست، واحد دماوند، دانشگاه آزاد اسلامی، دماوند، ایران
2 - گروه محیط‌ زیست، واحد دماوند، دانشگاه آزاد اسلامی، دماوند، ایران
3 - گروه محیط‌ زیست، واحد دماوند، دانشگاه آزاد اسلامی، دماوند، ایران
4 - گروه مهندسی محیط‌ زیست، واحد علوم تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

تاريخ الإرسال : 13 الإثنين , رجب, 1446 تاريخ التأكيد : 22 الجمعة , شعبان, 1446 تاريخ الإصدار : 13 الأربعاء , شعبان, 1446

الکلمات المفتاحية: تغییر اقلیم, سازگاری کشاورزی, مناطق خشک و نیمه‌خشک,

ملخص المقالة :

تغییرات اقلیمی ناشی از افزایش تولید و انتشار گازهای گلخانه‌ای به یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های زیست‌محیطی تبدیل شده است.این تحقیق به بررسی راهبردهای سازگاری کشاورزی با تغییر اقلیم در مناطق خشک و نیمه‌خشک ایران پرداخته است. هدف اصلی این مطالعه، تحلیل استراتژی‌های متداول کشاورزان برای مقابله با اثرات منفی تغییرات اقلیمی و ارائه پیشنهادها برای بهبود روش‌های مدیریت منابع آب در این مناطق می‌باشد. برای دستیابی به این هدف، داده‌های میدانی از کشاورزان محلی جمع‌آوری و با استفاده از پرسشنامه، تحلیل شدند. همچنین از آزمون‌های آماری مختلف نظیر آزمون خی‌دو، آزمون ANOVA و تحلیل همبستگی پیرسون برای بررسی روابط بین متغیرها و تحلیل داده‌ها، استفاده شد. نتایج نشان داد که دو راهبرد اصلی کشاورزان برای سازگاری با تغییرات اقلیمی عبارتند از تغییر نوع کشت (با 7/66%) و استفاده از سیستم‌های آبیاری نوین (با 3/53%). این یافته‌ها نشان می‌دهد که کشاورزان به تغییر در الگوهای کشت و بهره‌گیری از تکنولوژی‌های آبیاری مدرن توجه ویژه‌ای دارند. علاوه بر این، نتایج تحلیل‌ها نشان داد که کاهش منابع آبی و افزایش دما به‌عنوان دو اثر اصلی تغییر اقلیم در نظر گرفته شده‌اند و بین این دو اثر همبستگی قوی وجود دارد (با ضریب همبستگی 85/0). همچنین از نتایج آزمون تجزیه واریانس (ANOVA) به‌طور خاص، اولویت‌دهی به توسعه زیرساخت‌های آبیاری مدرن ازجمله مهم‌ترین نیازهای کشاورزان و منطقه مورد مطالعه بود. درنتیجه، پیشنهاد می‌شود که کشاورزان آموزش‌های لازم را برای استفاده از فناوری‌های نوین آبیاری و کاشت گونه‌های مقاوم به کم‌آبی، دریافت کنند. همچنین، سیاست‌گذاران باید تدابیر حمایتی ویژه‌ای برای مقابله با اثرات منفی تغییرات اقلیمی فراهم کنند، ازجمله حمایت از تحقیقات در زمینه توسعه فناوری‌های جدید آبیاری و انتخاب گونه‌های مقاوم به شرایط اقلیمی خشک. این تحقیق می‌تواند به‌عنوان مبنای علمی برای سیاست‌گذاری‌های کشاورزی در مناطق خشک و نیمه‌خشک ایران و همچنین برنامه‌ریزی‌های مدیریت منابع آب در برابر چالش‌های تغییر اقلیم در نظر گرفته شود.

المصادر:



1. Koohi S, Azizian A, Mazandaranizadeh H. The effects of climate change on drought conditions using fuzzy logic under SSP3 and SSP5 Scenarios. Iran-Water Resources Research, 2022; 18(3): 1-17. [In Persian]
2. Mohammadpour Khoie, MM, Nasseri M. Evaluation of unstationary and extreme value patterns of precipitation over Iran considering impacts of climate change. Journal of Climate Research, 2022; 1401(49): 131-148. [In Persian]
3. Cea L, Costabile P. Flood risk in urban areas: Modelling, management and adaptation to climate change. A review. Hydrology. 2022; 9(3):50.
4. Saboohi R, Soltani S, Khodagholi M. Trend analysis of temperature parameters in Iran. Theoretical and Applied Climatology. 2012; 109: 529–547.
5. Foley JA, Ramankutty N, Brauman KA, Cassidy ES, Gerber JS, Johnston M, Mueller ND, O'Connell C, Ray DK, West PC, Balzer C, Bennett EM, Carpenter SR, Hill J, Monfreda C, Polasky S, Rockström J, Sheehan J, Siebert S, Zaks D. Solutions for a cultivated planet. Nature. 2011; 478(7369):337-42.
6. Esmailnejad M. Understanding perceptual and adaptation to climate change by the saffron farmers of the Kashmar plain. Saffron Agronomy and Technology, 2018; 6(1): 105-117. [In Persian]
7. Esmaeilnejad M. Evaluation of adaptation to climate change in rural areas south of South Khorasan. Journal of Natural Environmental Hazards, 2017; 6(11): 85-100. [In Persian]
8. Huynh LT, Stringer LC. Multi-scale assessment of social vulnerability to climate change: An empirical study in coastal Vietnam. Climate Risk Management. 2018; 20:165-80.
9. Libonati R, Geirinhas JL, Silva PS, Monteiro dos Santos D, Rodrigues JA, Russo A, Peres. LF, Narcizo L, Gomes MER, Rodrigues AP, Dacamara CC, Pereira JMC, Trigo RM, Drought–heat wave nexus in Brazil and related impacts on health and fires: A comprehensive review. Annals of the New York Academy of Sciences. 2022; 1517(1):44-62.
10. Mohammadzadeh A, Azimzadeh Y. The effect of climate change on the physical and chemical properties of arid and semi-arid soils. Journal of Water and Soil Resources Conservation. 2023 ;3(47) :133-146. [In Persian]
11. Akbary M, Sayad V. Analysis of climate change studies in Iran. Physical Geography Research, 2021; 53(1): 37-74. [In Persian]
12. Sadeghinia A, Rafati S, Sedaghat M. Spatial analysis of climate change in Iran. Journal of Spatial Analysis Environmental Hazards 2022; 8 (4) :55-70. [In Persian]
13. IPCC. Climate Change 2021: The physical science basis. Contribution of working group I to the sixth assessment report of the intergovernmental panel on climate change. Cambridge University Press; 2021.
14. Kvale S, Brinkmann S. Interviews: Learning the craft of qualitative research interviewing. Second ed, Thousand oaks, California, USA. Sage Publications; 2009.
15. DiCicco-Bloom B, Crabtree BF. The qualitative research interviews. Medical Education. 2006; 40(4):314-21.
16. Kontopantelis E, Springate DA, Reeves D. A re-analysis of the Cochrane library data: The dangers of unobserved heterogeneity in meta-analyses. PLoS One. 2013; 8(7): e69930.
17. Lakens D. Sample size justification. Collabra: psychology. 2022; 8(1):33267.
18. Berndt AE. Sampling methods. Journal of Human Lactation. 2020; 36(2):224-6.
19. Okoli C, Pawlowski SD. The Delphi method as a research tool: an example, design considerations and applications. Information & Management. 2004; 42(1):15-29.
20. Linstone HA, Turoff M. The Delphi method: techniques and applications, New Jersey, USA. Addison-Wesley; 1975.
21. Braun V, Clarke V. Using thematic analysis in psychology. Qualitative Research in Psychology. 2006; 3(2):77-101.
22. Creswell JW. Research design: Qualitative, quantitative, and mixed methods approach. 4th ed. Thousand oaks, California, USA. Sage Publications; 2014.
23. Roni SM, Djajadikerta HG. Data analysis with SPSS for survey-based research. First ed. Singapore: Springer; 2021.
24. García-López J, García-Ruiz R, Domínguez J, Lorite IJ. Improving the sustainability of farming systems under semi-arid conditions by enhancing crop management. Agricultural Water Management. 2019; 223:105718.
25. Shayanmehr S, Porhajašová JI, Babošová M, Sabouhi Sabouni M, Mohammadi H, Rastegari Henneberry S, Shahnoushi Foroushani N. The impacts of climate change on water resources and crop production in an arid region. Agriculture. 2022;12(7):1056.