پیامدهای ایجاد سایت¬های صنایع دستی بر توسعه گردشگری روستایی (مورد مطالعه: روستاهای بخش کجور شهرستان نوشهر)
الموضوعات :سمیرا احمدی 1 , اکبر معتمدی مهر 2
1 - دانش¬آموخته کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه¬ریزی توریسم، گروه جغرافیا، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران.
2 - عضو هیات علمی دانشکده علوم انسانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت
الکلمات المفتاحية: گردشگری, صنایع دستی, گردشگری روستایی, شهرستان نوشهر.,
ملخص المقالة :
مقدمه: توسعه صنایع دستی و گردشگری در کشورهای دارای تمدن باستان از جمله ایران نقش مهمی دارد. صنایع دستی ازجمله صنایع ریشه¬دار در مناطق روستایی بوده و روستاها زادگاه این هنر ـ صنعت محسوب می¬گردند. خوشبختانه مواد اولیه صنایع دستی به وفور در مناطق روستایی موجود می باشد و تولید این صنایع نیازمند دانش فوق العاده یا فناوری سطح بالایی نیز نمی¬باشند. همچنین صنایع دستی بعنوان سوغات می تواند موجب یادآوری خاطرات سفر گردشگران گردد. باتوجه با اینکه اغلب مراکز تولید صنایع-دستی سنتی و بومی در مناطق روستایی وجود دارند و روستاها عمدتا در مسافت¬های دور از مراکز شهرها قرارگرفته، ولی آشنایی و معرفی آنها ضعیف انجام شده و این هنر –صنعت روبه نابودی گذاشته است. هدف پژوهش: هدف پژوهش حاضر بررسی پیامدهای ایجاد سایت¬های صنایع¬دستی بر توسعه گردشگری در نواحی روستایی بخش کجور شهرستان نوشهر می¬باشد. روش¬شناسی تحقیق: این مقاله بیشتر به روش توصیفی در موارد نظری پژوهش و روش تحلیلی در یافته¬ها و مطالعات میدانی است که با تجزیه و تحلیل داده¬ها و یافته-های تحقیق با استفاده از نرم¬افزار spss و از طریق آزمون کای اسکوئر(χ^2)انجام گرفته است. قلمروجغرافیایی پژوهش: مناطق روستایی بخش کجور شهرستان نوشهر استان مازندران است. یافته¬ها و بحث: نتایج این تحقیق نشان می¬دهد بین متغیرهای افزایش درآمد، کاهش فقر، اشتغال¬زایی، تقویت شغل¬های کاذب و غیرمولد، افزایش قیمت زمین و مسکن، تغییرکاربری اراضی کشاورزی برای اهداف و فعالیت¬های دیگر اقتصادی، تحریک سرمایه¬گذاری در روستا با ورود گردشگران، بهبود وضعیت جاده¬های روستایی، افزایش تنوع محصولات تولیدی، توسعه¬ی صنایع دستی بومی و محلی، ایجاد امکانات تفریحی-فراغتی در روستا، ایجاد انگیزه جهت ترمیم خانه¬های سنتی، و غیره، با اثرات اقتصادی گردشگری روستایی در دستیابی به توسعه¬ی پایدار، رابطه معنی داری در سطح 5 درصد داشته است. نتایج: در مجموع از اطلاعات بدست آمده چنین استنباط می¬شود که ایجاد سایت¬های صنایع دستی در توسعه گردشگری روستایی از طریق در معرض دید قرارگرفتن همه مراحل کار تولیدی¬های صنایع دستی و مشارکت گردشگران در تولید و ارائه خدمات گردشگری در کنار سایت¬های مذکور، نقش بسیار مهمی را ایفا می¬کند.
الوانی، مهدی و پیروزبخت، معصومه ؛1385؛ فرآیند مدیریت جهانگردی؛ تهران؛ دفتر پژوهش¬های فرهنگی؛ چاپ اول.
اولادی قادیکلایی، جعفر؛1389؛ طرح کارآفرینی و ارائه راهکارهایی در جهت زمینه¬یابی اشتغال در حوزه فرهنگ استان مازندران؛ اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان مازندران.
ایرانی، عارف؛1390؛ اشتغال روستایی، مانعی در برابر مهاجرت؛ روزنامه رسالت؛ شماره 7241.
بقائی، مسیب و فرهادیان، همایون؛1384؛ توریسم روستایی، منبع درآمدی برای خانوارهای روستایی؛ نشریه جهاد؛ سال 25؛ شماره 267؛ وزارت جهاد کشاورزی.
بونی فیس، پریسیلا؛ عبدالله¬زاده، محمود؛ 1387؛ مدیریت گردشگری فرهنگی؛ تهران؛ دفتر پژوهش¬های فرهنگی؛ چاپ دوم.
پاپلی¬یزدی، محمدحسین و سقایی، مهدی؛ 1388؛ گردشگری (ماهیت و مفاهیم)؛ تهران؛ سمت؛ چاپ دوم.
حبیبی¬فیروزکلائی، مهدی و همکاران؛ بی تا؛ نقش گردشگری در پایداری زیست محیطی و اقتصادی نواحی روستایی؛ بی جا.
حیدری، رحیم؛1387؛ مبانی برنامه¬ریزی صنعت گردشگری؛ تهران؛ سمت؛ چاپ اول.
رستم¬بیگی، ثمین ؛1390؛ بررسی ارتباط میان تولید صنایع دستی و حفظ ارزش¬های بومی، ملی و فرهنگی باتوجه به اعتدال در تولید؛ تهران؛ ویژه¬نامه نشریه آساره.
رستمی، فرحناز و زارعی،کبری؛1390؛ گردشگری روستایی، حلقه گمشده توسعه روستایی؛ همایش ملی صنایع فرهنگی و نقش آن در توسعه پایدار؛ دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه.
رستمی، مصطفی؛1383؛ بررسی وضعیت اشتغال زنان استان مازندران در بخش صنایع دستی؛ پژوهش¬نامه علوم انسانی و اجتماعی؛ شماره 13.
رنجبریان، بهرام و زاهدی، محمد؛1388؛ شناخت گردشگری؛ اصفهان؛ چهارباغ؛ چاپ هفتم.
کانون جهانگردی و اتومبیلرانی؛1390؛ اهمیت صنایع دستی در ایران(ستون فرهنگ ایران)؛ تهران؛ ویژه¬نامه نشریه آساره.
گل محمدی، فرهود؛1389؛ توسعه صنایع دستی و فناوری متوسط با هدف گسترش توریسم و اشتغال پایدار روستایی؛ نشریه مسکن و محیط روستا؛ شماره 131؛ بنیاد مسکن انقلاب اسلامی.
محمودی، فتانه؛1384؛ مجموعه مقالات نقش صنعت گردشگری در توسعه مازندران؛ بابلسر؛ انتشارات دانشگاه مازندران.
مهدوی، مسعود؛1387؛ مقدمه¬ای بر جغرافیای روستایی ایران (جلد اول)؛ تهران؛ سمت؛ چاپ هشتم.
ولا،فرانسوا؛ بیچریل، یونل؛ گوهریان و کتابچی؛1388؛ گردشگری بین¬المللی؛ تهران؛ امیرکبیر؛ چاپ دوم.
یاوری، حسین ؛1373؛ صنایع دستی روستایی و رشد و توسعه درون¬زا؛ مجله تعاون؛ شماره 36.
یاوری، حسین؛ نورماه، فروهر؛1384؛ نگرشی بر تحولات صنایع دستی در جهان؛ تهران؛ سوره مهر.
