تدوین و اعتبار سنجي پروتکل مداخله ای بومی رضایت زناشویي براساس روش داده بنیاد

الموضوعات :

زهرا افخم رضایی ¹ , شکوه نوابی نژاد ² , علی اکبر خسروی بابادی ³ , حمیدرضا رضازاده بهادران ⁴

1 - دانشجوی دکتری تخصصی، گروه تربیت و مشاوره، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران [e-mail]
2 - (نویسنده مسئول) استاد تمام، گروه مشاوره، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران [e-mail], tell: 09122907535
3 - دانشیار، گروه تربیت و مشاوره، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران [e-mail]
4 - دانشیار، گروه تربیت و مشاوره، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران [e-mail]

تاريخ الإرسال : 17 الأحد , ذو الحجة, 1445 تاريخ التأكيد : 20 الجمعة , محرم, 1446 تاريخ الإصدار : 19 الأحد , ربيع الأول, 1446

الکلمات المفتاحية: تدوین و اعتبار سنجي, پروتکل مداخله ای, روش داده بنیاد, رضایت زناشویي ,

ملخص المقالة :

چکیده مقدمه: این پژوهش درصدد تدوین و اعتبارسنجی پروتکل مداخله ای رضایت زناشویی بود. روش پژوهش: طرح پژوهش، طرح اکتشافی کیفی بود و به منظور تدوین پروتکل مداخله ای رضایت زناشویی از رویکرد نظریه داده بنیاد براساس مدل طبقه بندی استراوس و کوربین استفاده شد. جامعه آماری شامل کلیه خبرگان و صاحب نظران دانشگاهی و اجرایی رشته های مرتبط با خانواده بود. برای دستیابی به اشباع نظری و توافق کلی پیرامون سئوالات مرتبط با پدیده مورد بررسی، نمونه آماری دربرگیرنده تعداد 9 نفر از صاحبنظران بود. برای گردآوری داده ها از ابزار مصاحبه نیمه استاندارد استفاده شد. به منظور اعتبار و پایایی سنجی پروتکل مداخله ای برساخته شده از طریق ارزیابی به شیوه ارتباطی و نیز از طریق تشکیل گروه کانونی اعتبار سنجی و با استفاده از قابلیت تکرار پذیری و نیز قابلیت انتقال یا تعمیم پذیری مورد پایایی سنجی قرار گرفت. یافته ها: یافته ها حاکی از آن بود که عواملی علّی رضایت زناشویی شامل عوامل فردی و عوامل میان فردی، عوامل مداخله گر رضایت زناشویی شامل عوامل روانی ـ جسمی، خانواده والدینی و عوامل فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی، شرایط زمینه ای شامل شرایط عام و خاص بود. صمیمیت به عنوان مقوله محوری رضایت زناشویی بود. نتیجه گیری: پژوهش منجر به تدوین و اعتبار سنجی پروتکل مداخله ای رضایت زناشویی شامل راهبردهای شناختی ـ رفتاری، هیجان مدار، ذهن‌آگاهی و مداخله ارتباطی شد. از نتایج این پژوهش می توان در سیاست های ملی خانواده در جهت پیش گیری از مشکلات ناشی از فقدان رضایت و صمیمیت زناشویی اشاره کرد. از تعداد 9 نفر صاحبنظر مورد مصاحبه، 6 نفر زن و 3 نفر مرد بودند که این ترکیب جنسیتی و سوابق متفاوت در حوزه تحصیلات آکادمیک، مسئولیت های اجرایی و تجربیات بالینی مصاحبه شوندگان احتمالاً برای نتایج پژوهش در بخش کیفی محدودیت هایی را ایجاد کرده اند. پیشنهاد می شود از نتایج این پژوهش در مراکز مشاوره دانشجویی از جمله در دانشگاه آزاد اسلامی، در قالب یک برنامه مهارت افزایی با هدف ارتقای میزان رضایت زناشویی و همچنین در فرایند مشاوره پیش از ازدواج استفاده شود. همچنین چارچوب مفهومی پروتکل مداخله ای رضایت زناشویی در این پژوهش در فرایند مشاوره به زوجین براساس خرده فرهنگ ها در مناطق مختلف کشور می تواند مورد استفاده قرار گیرد. پیشنهاد می شود در پژوهش های بعدی، ترکیب جنسیتی و سوابق آکادمیک، اجرایی و بالینی مصاحبه شوندگان تغییر یابد.

المصادر:

1. Saraceno C. Advanced introduction to family policy. 2022; Edward Elgar Publishing.
2. Veeraraghavan V. and Dogra, A. Manual for Family Pathology Scale. Psycho-Educational Testing Centre, 2000.
3. Fouladi Vanda M. Family Pathology: An Analysis of Causes and Factors, Marefat Khordad, 2020; 270: 45-58. (In Persian) https://www.magiran.com/paper/2151373/
4. Rashid K., Hassanvand F., Nabizadeh S. Rashti A. Investigating the extra personal factors affecting emotional divorce among women. Woman and Family Studies, 2019; 7(1):117-137. (In Persian) 10.22051/JWFS.2019.16402.1507
5. Abreu-Afonso J, Ramos MM, Queiroz-Garcia I, Leal I. How Couple's Relationship Lasts Over Time? A Model for Marital Satisfaction. Psychol Rep. 2022 Jun;125(3):1601-1627. doi: 10.1177/00332941211000651. Epub 2021 Mar 18. PMID: 33736540; PMCID: PMC9136471.
6. Cohen T.F., Strong B. The marriage and family experience: Intimate relationships in a changing society. 2020; Cengage learning.
7. Azizi M. Haji Alizadeh K. The Relationship between Emotional Abuse and Marital Satisfaction: The Mediating Role of Marital Burnout in Women and Men in Bandar Abbas City, Rooyesh Psychology, 2023; 11(11): 135-144. (In Persian) http://frooyesh.ir/article-1-4050-en.html
8. Veenhoven R. Data-Book of Happiness: A Complementary Reference Work to ‘Conditions of Happiness’ by the Same Author. Springer Science & Business Media; 2013.
9. Patrick S., Sells J.N., Giordano F.G. Follerud T.R. Intimacy، differentiation, and personality variables as predictors of marital satisfaction. The Family Journal, 2007; 15: 359- 367. Doi: 10.1177/1066480707303754

10. Padgett E., Mahoney A., Pargament K.I., DeMaris A. Marital sanctification and spiritual intimacy predicting married couples’ observed intimacy skills across the transition to parenthood. Religions, 2019; 10(3): 177. https://doi.org/10.3390/rel10030177
11. Dessyrianti RF Setiawan JL. Trust and communication as predictors of marital intimacy among individuals in dual-earner marriages, Humanitas: Indonesian Psychological Journal, 2023; 1-10. DOI:
https://doi.org/10.26555/humanitas.v20i1.18
12. Ebrahimi M., Mohsenzadeh F., Zahrakar K. Infertility and Marital Quality of Couples (Case Study of Infertile Couples in Tehran). Journal of Psychological Sciences, 2022; 21(118): 2027-2052. (In Persian) doi: 10.52547/JPS.21.118.2037
13. Nitu R, Neamtu R, Iordache O, Stelea L, Dahma G, Sacarin G, Socol G, Boarta A, Silaghi C, Puichita D, Diaconu MM. A Cross-Sectional Analysis of Intimacy Problems, Stress Levels, and Couple Satisfaction among Women with Thrombophilia Affected by Recurrent Pregnancy Loss. Int J Environ Res Public Health. 2023 Jan 10;20(2):1208. doi: 10.3390/ijerph20021208. PMID: 36673963; PMCID: PMC9859390..
14. Galati MCR, Hollist CS, do Egito JHT, Osório AAC, Parra GR, Neu C, de Moraes Horta AL. Sexual dysfunction, depression, and marital dissatisfaction among Brazilian couples. J Sex Med. 2023 Feb 27;20(3):260-268. doi: 10.1093/jsxmed/qdac004. PMID: 36763940.
15. Khalid S. The Difference in Marital Satisfaction between South Asian Arranged vs. Love Marriages. (Doctoral dissertation, The Chicago School of Professional Psychology), 2023.
16. Yoo G., Joo, S. Love for a marriage story: the association between love and marital satisfaction in middle adulthood. Journal of Child and Family Studies, 2022; 31(6): 1570-1581. 10.1007/s10826-021-02055-6
17. İnce Ş., & Işık E. The mediating role of five love languages between differentiation of self and marital satisfaction. The American Journal of Family Therapy, 2022; 50(4): 407-423. 10.1080/01926187.2021.1930607
18. Chis R.M. A critical review of the literature on the relationships between personality variables, parenting and marital satisfaction. Postmodern Openings, 2022; 13(1): 17-46.‏ DOI:10.18662/po/13.1/383
19. Niazi M.; Sakhaei A.; Val Khalil E. and Mayani M. Meta-analysis of studies conducted in the field of the relationship between social capital and marital satisfaction. Social Capital Management, 2023; 10(1):77-90. (In Persian) Doi: 10.22059/JSCM.2022.341671.2282
20. Kavosian J., Harifi H., Karimi K. The Effectiveness of Acceptance and Commitment Therapy (ACT) on Marital Satisfaction of Couples. Magazine Health & Care, 2017; 19(1): 75-87. (In Persian) URL: http://ijpn.ir/article-1-1035-en.html
21. Pourheydari M., Alijani F., Aghayan S., Keramat A, Masoumi S., Zahra & Asadi Z. The Effect of Relationship Enrichment Training on Marital Intimacy in Infertile Couples with Domestic Violence. Journal of Isfahan Medical School, 2016; 34(402): 1187-1196. (In Persian) https://jims.mui.ac.ir/article_15063.html
22. Khalaf Beigi Malayeri N. Arefi, M. The Effectiveness of Group Cognitive-Behavioral Couple Therapy on Marital Relationship Enrichment. Thesis, Islamic Azad University, Kermanshah Branch, Faculty of Psychology and Educational Sciences, 2014. (In Persian)
23. Strauss A. & Corbin, J. Foundations of Qualitative Research (Techniques and Stages of Grounded Theory Production), Translator: Ebrahim Afshar. Tehran: Ney Publishing, 7th edition, 2018 (date of publication in original language, 1990). (In Persian)
24. Danaeifard H. Emami S.M. Qualitative Research Strategies, a Reflection on Grounded Grounded Theory, Management Thought, 2007; 1(2):69-97. (In Persian) https://smt.isu.ac.ir/article_104.html?lang=en
25. Flake، Uhh. An Introduction to Qualitative Research, Translator: Hadi Jalili. Tehran: Ney Publishing, 2nd edition, 2009 (date of publication in original language, 2006). (In Persian)