تحلیل جایگاه گردشگری مذهبی جمهوری اسلامی ایران در ارتقاء همگرایی با کشورهای همجوار (مطالعه موردی:عراق)

الموضوعات : political sociology

امیرپویان رفیعی شاد ¹ , محمد همتی ² , علیرضا استعلاجی ³

1 - دانشجوی دکتری جغرافیای سیاسی،دانشگاه آزاد اسلامی،واحد یادگار امام خمینی(ره)،تهران،ایران
2 - استادیار گروه جغرافیا، واحد یاد گار امام ره، دانشگاه آزاد اسلامی ، شهر ری ، تهران
3 - استاد

تاريخ الإرسال : 04 الإثنين , شعبان, 1446 تاريخ التأكيد : 24 الجمعة , ذو الحجة, 1446 تاريخ الإصدار : 29 الأربعاء , ذو الحجة, 1446

الکلمات المفتاحية: گردشگری , سیاست گردشگری , همگرایی, جمهوری اسلامی ایران , عراق.,

ملخص المقالة :

هدف و زمینه: ایران با ظرفیت‌های فرهنگی و طبیعی خود، امکان جذب گردشگران مسلمان را دارد و می‌تواند در این زمینه پیشگام باشد. برنامه‌ریزی‌ها و سیاست‌گذاری‌های فرهنگی-اسلامی در نقشه مهندسی فرهنگی و سندهای توسعه گردشگری، به جذب و گسترش گردشگران خارجی تأکید دارند. با توجه به تنوع ادیان و اماکن مذهبی غنی، ایران در زمره کشورهای برتر جهان در این حوزه قرار دارد.

روش پژوهش: پژوهش حاضر ازنظر هدف، کاربردی و از جنبه ماهیت و روش گردآوری داده‌ها، کیفی و اکتشافی می‌باشد. جامعه مشارکت‌کننده این پژوهش شامل تمامی کارشناسان حوزه ژئوپلیتیک، گردشگری و روابط بین‌الملل است. با استفاده از روش نمونه‌گیری هدفمند و بر اساس مدل کوکران، تعداد 40 نفر به‌عنوان حجم نمونه برآورد گردید. ابزار جمع‌آوری داده‌ها شامل مصاحبه نیمه‌ساختاریافته بوده که روایی آن به‌صورت صوری و محتوایی تأیید و پایایی آن نیز بر اساس آزمون آلفای کرونباخ، معادل 0.74 محاسبه گردیده است. به‌منظور تجزیه‌و‌تحلیل داده‌ها از آزمون میانگین و همبستگی پیرسون در نرم‌افزار SPSS استفاده شده است.

یافته‌ها: محدودیت‌ها در توسعه گردشگری در ایران، علل مختلفی از جمله جنگ و تبلیغات منفی دارند که باعث عقب‌افتادگی کشور در این زمینه شده است. اتخاذ سیاست‌های مناسب می‌تواند تأثیر قابل توجهی بر توسعه صنعت گردشگری و افزایش بازدید از اماکن مذهبی داشته باشد. دیپلماسی گردشگری به‌عنوان ابزاری برای تقویت روابط بین‌المللی و ترویج فرهنگ ملی، نقش مهمی ایفا می‌کند.

نتیجه‌گیری: تحقیق نشان می‌دهد که عوامل کارگزاری، زمینه‌ای، فرآیندی و ساختاری تأثیر قابل توجهی بر موفقیت گردشگری مذهبی ایران دارند. وضعیت نامناسب سیاست‌های گردشگری و دیپلماسی، به‌علاوه تأثیر تحریم‌ها و تصویر منفی رسانه‌ها، بر تعداد گردشگران و درآمدهای ارزی اثر منفی گذاشته است. همگرایی‌های مذهبی و سیاسی در توسعه گردشگری حائز اهمیت‌اند، در حالی که همگرایی‌های اقتصادی و اجتماعی ارتباط ضعیفی دارند. طراحی سیاست‌های گردشگری متناسب می‌تواند به بهبود جذب گردشگران و تقویت روابط بین‌المللی ایران کمک کند.