مشارکت اجتماعی و عوامل مؤثّر بر آن (مورد مطالعه: شهرستان¬های جوانرود و روانسر)
الموضوعات :
شهرام فاضلی
1
,
عبدالرضا ادهمی
2
,
فیض اله نوروزی
3
1 - دانش آموخته دکتری جامعه شناسی اقتصادی و توسعه دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال، تهران، ایران
2 - دانشیار گروه جامعه شناسی، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
3 - استادیار جامعه شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال، تهران، ایران
الکلمات المفتاحية: خیر محدود, مشارکت اجتماعی, وابستگی به دولت, جوانرود و روانسر.,
ملخص المقالة :
مشارکت اجتماعی افراد و گروههای اجتماعی موفّقیّت برنامههای توسعه را تضمین میکند و این امکان را فراهم مینماید تا مردم بتوانند به اهداف معیّن و از پیش تعیین برسند و در سرنوشتشان دخالت کنند. این پژوهش با هدف بررسی جامعهشناختی مشارکت اجتماعی و عوامل مؤثّر بر آن در شهرستانهای کمترتوسعهیافته جوانرود و روانسر استان کرمانشاه انجام شده است. روش تحقیق، پیمایشی(کمی) است و از ابزار پرسشنامه برای گردآوری دادهها استفاده شده است. جامعه آماری این پژوهش، کلیه شهروندان 18 سال به بالای ساکن در شهرستانهای جوانرود و روانسر است. حجم نمونه این تحقیق 384 نفر بوده که با روش نمونهگیری خوشهای چند مرحلهای انتخاب شدند. جهت تجزیه و تحلیل دادهها از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چند متغیّری استفاده شده است. یافتههای پژوهش، حاکی از میزان مشارکت اجتماعی متوسّط در شهرستانهای جوانرود و روانسر است و رابطه معنیداری بین متغیّرهای مستقل (وابستگی به دولت و خیر محدود) با متغیّر وابسته (مشارکت اجتماعی) وجود دارد. نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون نشان داد که متغیّرهای مستقل، مقدار کمی از تغییرات متغیّر وابسته را تبیین میکنند و از بین عوامل مؤثّر بر مشارکت اجتماعی، فقط متغیّر وابستگی به دولت تأثیر داشته است. در مناطق کمتر توسعه یافته مورد مطالعه که فرهنگ، باورها و ارزشهای اجتماعی دچار تغییرات چندانی نشدهاند و جامعه در شکل سنّتی خود باقی مانده است، سنّت و عناصرخرده فرهنگ دهقانی باعث تقویت مشارکت اجتماعی میشود.
احسانی، سیده ریحانه؛ سلطانی فرد، هادی؛ قدرتی، حسین و کراچی، هادی. (1403). "ارزیابی نقش مشارکت های مردمی در توسعه و نگهداری فضاهای سبز شهری (مورد مطالعه شهر قوچان)". محیط شناسی، 50(2)، 147-166.
احمدرش، رشید؛ دانش¬مهر، حسین و شاکری، شاهد. (1390). "بررسی رابطه بین عناصر خرده دهقانی و پایگاه اقتصادی- اجتماعی روستاییان (بررسی موردی بخش لاجان شرقی، شهرستان پیرانشهر)". فصلنامه توسعه روستایی، 3 (2)، 143-164.
ازکیا، مصطفی. (1370). مقدمه¬ای بر جامعه شناسی توسعه روستایی. تهران: انتشارات اطلاعات.
افشانی، سیدعلیرضا وجنتی¬فر، اکرم. (1395). "مقایسه میزان مشارکت اجتماعی و عوامل مرتبط با آن در بین دانشآموزان دبیرستانهای دولتی و غیرانتفاعی شهر یزد". جامعه شناسی کاربردی، 27(3)، 73-96.
پیراهری، نیر. (1395). "بررسی مشارکت¬های اجتماعی رسمی و غیر رسمی زنان در شهر تهران". ویژه¬نامه زن و جامعه، 137-156.
خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران. (1403). جزئیات دور دوم انتخابات ریاست جمهوری در استان کرمانشاه اعلام شد. قابل دسترس در: https://www.irna.ir/news/85532091، تاریخ مراجعه: 12/11/1403.
خبرگزاری مهر. (1403). میزان مشارکت در دور دوم انتخابات و آرای کاندیداها به تفکیک استان. قابل دسترس در: https://www.mehrnews.com/news/6151658 ، تاریخ مراجعه 12/11/1403.
رحمانی لشگری، مریم؛ استعلاجی، علیرضا؛ رجبی، آزیتا و ولی شریعت پناهی، مجید. (1403). "تحلیلی بر نقش مشارکت در توسعه پایدار اجتماعی محلات، مطالعه موردی: محلات منطقه ۸ شهر تهران". نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، ۲۴ (۷۲) :۹۹-۱۱۴.
رضایی، امید؛ احمدی، وکیل و مرادی، علی. (1399). "نقش فقر اقتصادی در مشارکت اجتماعی، سیاسی و آسیب¬های اجتماعی (مورد مطالعه: محلات محروم شهر جوانرود)". پژوهشنامه مددکاری اجتماعی، 7(24)، 37-66.
زارع، بیژن و روهنده، مجید. (1394). "بررسی عوامل اجتماعی موثر بر مشارکت اجتماعی- سیاسی مطالعه¬ای در باب شهروندان بالای 18 سال شهر کرج". مجله مطالعات اجتماعی ایران، 9 (2): 64-87.
سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان کرمانشاه. (1399). گزارش اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی استان کرمانشاه سال¬های 1397 و 1398. تهران: سازمان برنامه و بودجه کشور.
سرداریان قاسم¬آبادی، سهیل. (1383). بررسی رابطه بین برخی از عناصر خرده فرهنگ دهقانی و فعالیت¬های اقتصادی تولید جانبی و یا صنعتی در میان پسته¬کاران روستای قاسم¬آباد رفسنجان. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران.
فاضلی، شهرام؛ ادهمی، عبدالرضا و نوروزی، فیض الله. (1402). "بررسی جامعه شناختیِ عوامل مؤثّر بر مشارکت اجتماعی (مورد مطالعه: شهرستان های جوانرود و روانسر)". جامعه شناسی فرهنگ و هنر، 5(3)، 203-219.
فرهادی، محمد. (1397). "سرمایه¬ها و مشارکت اجتماعی در فضای دانشجویی". جامعهپژوهی فرهنگی، 9 (1)، 99-129.
کرم پور، مصطفی و یوسفوند، سامان. (1391). "بررسی نظریه خرده فرهنگ دهقانی راجرز (بررسی موردی: روستاهای منطقه کهمان شهرستان سلسله)". فصلنامه توسعه روستایی، 4 (2)، 139- 164.
موسوی، میر طاهر. (1384). "تحلیل مشارکت اجتماعی در تهران (رویکرد خرده فرهنگ دهقانی راجرز)". فصلنامه علمی- پژوهشی رفاه اجتماعی، 5 (19)، 301-327.
نوروزی، فیض¬الله و بختیاری، مهناز. (1388). "مشارکت اجتماعی و عوامل اجتماعی موثر بر آن". فصلنامه علمی راهبرد، 17(4)، 249-269.
نیازی، محسن؛ خدمتی، زین العابدین و خوش بیانی آرانی، فاطمه. (1401). "بررسی میزان اعتماد اجتماعی و پایداری نسبت به تمایل مشارکت اجتماعی شهروندان شهر کاشان". مطالعات جامعه شناختی شهری، 12(43)، 1-31.
نیکخواه، هدایت الله و احمدی، زهرا سادات. (1396). "بررسی عوامل فرهنگی- اجتماعی موثر بر مشارکت اجتماعی شهروندان شهر بندرعباس". فصلنامه مطالعات توسعه¬ی اجتماعی- فرهنگی، 6(1)، 159-184.
وزارت کشور(1403). مرحله دوم انتخابات ریاست جمهوری در استان کرمانشاه آغاز شد. قابل دسترس در: http://www.moi.ir/news/235077، تاریخ مراجعه: 12/11/1403.
Alvarado Vazquez, S., Madureira, A. M., Ostermann, F. O., & Pfeffer, K. (2024). Social participation in planning, design, and management of public spaces: the case of Mexico. Planning Practice & Research, 1–32. https://doi.org/10.1080/02697459.2024.2315391
Baeriswyl, M., & Oris, M. (2023). Social participation and life satisfaction among older adults: Diversity of practices and social inequality in Switzerland. Ageing & Society, 43(6), P.p: 1259-1283.
Haoran Xu and Xiaomei Liu. (2025). Social Participation in Community Corrections: A Qualitative Analysis of Justice Practices in China. Criminal Justice and Behavior, 52(2), 197-213. https://doi.org/10.1177/00938548241286863
Levasseur, M., Lefebvre, H., Levert, M. J., Lacasse-Bédard, J., Lacerte, J., Carbonneau, H., & Therriault, P. Y. (2024). Feasibility of Increasing Social Participation for Older Adults with Disabilities. Activities, Adaptation & Aging, 48(2), 305–335. https://doi.org/10.1080/01924788.2023.2204578.
