بررسی و تطبيق مراحل رشد گياهي با شاخص درجه روز رشد (GDD) بر اساس اطلاعات فنولوژي بومي گياه گندم، ذرت علوفه‌ای و چغندرقند در سامانه نياز آب

الموضوعات : پژوهش های به زراعی

آرش تافته ¹ , نیازعلی ابراهیمی پاک ²

1 - موسسه تحقیقات خاک و آب
2 - عضو هیات علمی، بخش تحقیقات آبیاری، مؤسسه تحقيقات خاک و آب، سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي، کرج، ايران

تاريخ الإرسال : 06 الإثنين , ربيع الأول, 1446 تاريخ التأكيد : 12 الجمعة , جمادى الثانية, 1446 تاريخ الإصدار : 07 الجمعة , رمضان, 1446

الکلمات المفتاحية: دما, درجه روزرشد, دوره فنولوژی بومی, مراحل رشد,

ملخص المقالة :

شاخص گیاهی روز درجه رشد (GDD) از پراهمیت‌ترین مدل‌های گیاهی در تعیین دوره‌های رشد گیاه است، ازاین‌رو در این زمینه تحقیقات گسترده‌ای انجام می‌شود. این پارامتر یک خصوصیت اقلیمی- گیاهی است. رابطه بین رشد گیاه و درجه‌حرارت برای محاسبه GDD از اهمیت بالایی برخوردار است. در این مطالعه باتوجه ‌به ایجاد بانک اطلاعات فنولوژی بومی برای گیاهان در سامانه نیاز آب بارگذاری شد. با استفاده از داده‌های اقلیمی و آخرین روش‌های مطرح در تعیین GDD که در سال 2008 ارائه شده است، مقادیر GDD برای گندم محاسبه و زیر سامانه آن تکمیل و پس از صحت سنجی در سامانه بارگذاری شد. نتایج نشان داد که داده‌های GDD و دوره‌های رشد بومی انطباق مناسبی با هم داشته و برای هر منطقه مقادیر کاملاً متفاوت و منحصربه‌فرد می‌باشد. همچنین روابط بسیار مناسبی بین ضریب گیاهی و نیاز آبی گیاهان مختلف با شاخص GDD به دست آمد که در این گزارش به برخی از آن‌ها اشاره شد. به‌عنوان‌مثال شاخص GDD با ضریب Kc در ارزیابی نشان داد که این مدل برای گیاه گندم، ذرت علوفه‌ای و چغندرقند به ترتیب با شاخص کارایی مدل 78، 78 و 95 درصد بسیار عالی عمل کرده است و به ترتیب با خطای حدود 8، 9 و 6 درصد عملکرد قابل‌قبولی دارد، لذا با استفاده از این شاخص در ایستگاه‌های فاقد داده مکفی می‌توان جهت برآورد ضریب تبخیر- تعرق گیاهان استفاده نمود. همچنین نتایج بررسی نیاز آبی نشان داد که مدل برای گیاه گندم، ذرت علوفه‌ای و چغندرقند به ترتیب کارایی 98، 98 و 99 درصد داشته و نیاز آبی تجمعی با خطای 2، 5 و 4 درصد قابل‌محاسبه می‌باشد.