بررسی مقایسه‌ای آرایش سازه ها در زبان فارسی و ایتالیایی بر اساس مؤلفه‌های وابسته به اسم

الموضوعات :

الهام اکبری ¹ , رضا مراد صحرایی ² , علی کریمی فیروز جایی ³ , محمد حسین کیایی ⁴

1 -
2 - زبان شناسی، دانشگاه علامه طباطبایی
3 - دانشیار هیات علمی دانشکاه پیام نور
4 - گروه زبان و ادبیات ایتالیایی، دانشکده زبان ها و ادبیات خارجی، دانشگاه تهران

تاريخ الإرسال : 23 الإثنين , جمادى الأولى, 1446 تاريخ التأكيد : 17 الأحد , شعبان, 1446 تاريخ الإصدار : 08 السبت , رمضان, 1446

الکلمات المفتاحية: رده شناسی زبان, دستور زبان, گروه اسمی, زبان فارسی, زبان ایتالیایی.,

ملخص المقالة :

رده شناسی زبان، شاخه ای از دانش زبانشناسی است که به مطالعۀ تفاوت ها و شباهت های نظام مند میان زبان‌های جهان و مقایسۀ ساختارهای صرفی و نحوی میان آنها می پردازد. یکی از مباحث اصلی این حوزه، ترتیب واژه است که بر مبنای آن، زبان‌های مختلف از لحاظ ترتیب و توالی سازه ها بررسی و طبقه‌بندی می شوند. در پژوهش حاضر، بر اساس مؤلفه‌های رده‌شناسی ترتیب واژه، تلاش شده است تا شباهت ها و تفاوت های رده شناختی گروه اسمی در زبان فارسی و زبان ایتالیایی معیار، مشخص گردد. چارچوب تحلیل این پژوهش بر مبنای مؤلفه‌های تحلیل آرایش سازه ای معرفی شده در تحقیق دبیرمقدم (۱۳۹۲) و درایر (۱۹۹۲) است. از مجموع ۲۸ مؤلفه معرفی شده در این آثار، 11مؤلفه وابسته به اسم بررسی شده‌اند. نتایج این پژوهش، نـشانگر آن اسـت كـه ایـن گروه دستوری در دو زبان، در بیشتر موارد به یکدیگر شباهت دارند. به‌طورکلی، در هر دو زبان، وابسته‌ها معمولاً پس از هسته (اسم) قرار می‌گیرند. با این حال، در موارد استثنا، وابسته‌ها ممکن است قبل از اسم قرار گیرند. درک شباهت ها و تفاوت های گروه اسمی در هر دو زبان می‌تواند به یادگیری سریع‌تر و آسان‌تر زبان، بویژه در مراحل ابتدایی یادگیری زبان‌هایی چون ایتالیایی کمک کند. به لحاظ نظری، انجام چنین پژوهش هایی در پیشبرد مطالعات محـض مقایـسه ای بین زبان‌ها، اهمیت فراوانی دارد.

المصادر:

1. ابوالقاسمی، محسن (13889). دستور تاریخی مختصر زبان فارسی. تهران: سمت.
2. ارژنگ، غلامرضا (1381). دستور زبان فارسی امروز. تهران: قطره.
3. افراشی، آزیتا (1386).ساخت زبان فارسی .تهران: سمت.
4. انوری، حسن؛ احمدی گیوی، حسن (1386). دستور زبان فارسی2 (چاپ دوم). ( ویرایش سوم). تهـران: فاطمی.
5. ___، ____؛ ____ _____، ___ (1387). دستور زبان فارسی، جلد 2، چاپ چهارم. تهران: مؤسسه فرهنگی¬فاطمی.
6. باطنی، محمد رضا (1389). توصـیف سـاختمان دسـتوری زبـان فارسـی، چـاپ سـوم، تهران: امیركبیر.
7. ثمره، یدالله (1369). ویژگی رده¬شناختی زبان فارسی. مجله زبان شـناسی، سال 8 ،شماره 1، صفحه 71-61.
8. دبیرمقدم، محمد (1392). رده¬شناسی زبان‌های ایرانی. چاپ سوم. تهران: سمت.
9. دبیر مقدم، محمد ؛ کلانتری، راحله (1395). بررسی ساخت اطلاع جملات پرسشی در فارسی نو با تأکید بر متن. متن پژوهی ادبی، دوره 20،‌شماره 67، صفحه 83-51.
10. رضاپور، ابراهیم (1394). ترتیب واژه در سمنانی از منظر رده¬شناسی زبان. جستارهای زبانی، دوره 6 ،‌شماره 5،‌صفحه 196- 190.
11. رضایی، والی؛ خیرخواه، محمد (1394). رده¬شناسی ترتیب واژه در گویش لری بویراحمدی. فصلنامه ادبیات و زبان‌های محلی ایران زمین. شماره11.
12. صفایی اصل، اسماعیل (1394). رده¬شناسی ترتیب واژه در زبان آذربایجانی. زبانشناسی تطبیقی. سال 5، شماره 9، 186-163.
13. فرشیدورد، خسرو (1388). دستور مختصر امروز برپایۀ زبان¬شناسی جدید. تهران: سخن.
14. گلفام، ارسلان (1390). اصول دستورزبان. تهران: سمت.
15. ماهوتیان، شهرزاد (1390). دستور زبان فارسی از دیدگاه رده¬شناسی، چاپ ششم. تهران: مرکز.
16. مدرسی، فاطمه (1386). از واج تا جمله. تهران چاپار.
17. مشکوه الدینی، مهدی (1386). دستور زبان فارسی بر پایه نظریه گشتاری. چاپ دهم، دانشگاه فردوسی مشهد.
18. ناتل خانلری، پرویز (1386). دستور زبان فارسی. چاپ بیست و یکم. تهران: توس.
19. واحدی لنگرودی، محمدمهدی (1381). ترتیب اصلی کلمات در جملات ساده و جفت‌های همبستگی در گویش گیلکی لنگرود. پژوهش زبان‌های خارجی،شماره 13 .صفحه 175- 151.
20. وحیدیان كامیار، تقی؛ و عمرانی، غلامرضا. ( 1382 ). دستورزبان فارسی (1). تهران: سمت.
21. Alborzi Verki, P. (2002) Morphological typology, foreign languages, University of Tehran.12: 3-18. [In Persian].
22. Caffarel, A., Martin, J.R. & Matthiessen, C.M.I.M. (2004). Introduction: systemic functional typology. In A.
23. Cook V.J.; Newsan M. (2011). Chomsky’s Universal Grammar, An Introduction. Blackwell, Oxford.
24. Darzi. A. (1996). Word order, NP movement, and opacity conditions in Persian. Ph.D. Diss. University of Illinois at Urbana- Champaign.
25. Dryer, M. S. (1992). The Greenbergian word order correlations. Language 68, 81–138.
26. Dryer, M. S. (2007a). “Word Order”.Language Typology and Syntactic Description, (2nd Ed.) Volume I: Clause Structure, T. Shopen (Ed.),
27. Frommer, P. R. (1981). Post-verbal phenomena in colloquial Persian syntax. Unpublished doctoral dissertation. University of Southern California.
28. Greenberg, J. H. (1963). Some universals of grammar with particular reference to the order of meaningful elements. Universals of language, ed. by Joseph Greenberg, 73- 113Cambridge, MA: MIT Press.
29. Haegeman, L. (1994). Introduction to Government and Biding Theory. Oxford: Blackwell.
30. Karimi, S. (1989). Aspects of Persian syntax, specificity and the theory of grammar. Ph.D. diss. The University of Washignton.
31. Marashi, M. (1970). The Persian verb: a partial description for pedagogical purposes. Ph.D. diss. The University of Texas.
32. Radford, A. (1981). Transformational Syntax. Cambridge: Cambridge University Press.
33. Tabaian, H. (1974). Conjunction, relativization, and complementation in Persian. PhD dissertation. Northwestern University: Evanston
34. Tallerman, M.) 2005. (Syntax Understanding. Routledge.
35. Trask, R. L. (1991). A Dictionary of Grammatical Terms in Linguistics. London: Routledge.
36. Vennemann, T. (1974a). "Analogy in generative grammar: The origin of word order. Proceedings of the Eleventh International Congress of Linguists (1972), 79-83, Bologna.
37. Vennemann, T. (1974b). “Theoretical word order studies: Results and problems”. Papiere zur Linguistik 7, 5-25
38. Zingler, T. (2024). The grammaticalization of noun affixes: A cross-linguistic study. *Studies in
39. Language*, 48(2).
40. Millaku, S., Millaku, X., & Kafexholli, T. V. (2022). The nominal clause and the noun phrases: A
41. Comparative study of Albanian and English. World Journal of English Language, 12(2), 352.

نص كامل:



مجله ادبیات فارسی، دوره 20، شماره 40، زمستان 1403، صفحه 19- 1

 

بررسی مقایسه‌ای آرایش سازه­ها در زبان فارسی و ایتالیایی بر اساس مؤلفه‌های وابسته به اسم

 

الهام اکبری 1، رضا ‌مرادصحرایی 2*؛ علی کریمی‌فیروزجایی 3؛ محمدحسین رمضان‌کیایی 4

1 دانشجوی دکتری گروه زبان­شناسی، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. 

2*استاد، گروه زبان­شناسی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران. (نويسنده مسؤول)

3 استاد، گروه زبانشناسی، دانشگاه پیام‌نور، تهران، ایران.

4 استاديار، گروه ادبیات ایتالیایی و انگلیسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

 

نویسنده مسؤول:  [e-mail] Email:

تاریخ دریافت:05/09/1403  / تاریخ پذیرش: 28/11/1403

 

 

     چکیده

  رده­شناسی زبان، شاخه­ای از دانش زبان­شناسی است که به مطالعۀ تفاوت­ها و شباهت­های نظام­مند میان زبان‌های جهان و مقایسۀ ساختارهای صرفی و نحوی میان آن­ها می­پردازد. یکی از مباحث اصلی این حوزه، ترتیب واژه است که بر مبنای آن، زبان‌های مختلف از لحاظ ترتیب و توالی سازه­ها بررسی و طبقه‌بندی می­شوند. در پژوهش حاضر، بر اساس مؤلفه‌های رده‌شناسی ترتیب واژه، تلاش شده است تا شباهت­ها و تفاوت­های رده­شناختی گروه اسمی در زبان فارسی و زبان ایتالیایی معیار، مشخص گردد. چارچوب تحلیل این پژوهش بر مبنای مؤلفه‌های تحلیل آرایش سازه­ای معرفی شده در تحقیق دبیرمقدم (۱۳۹۲) و درایر (۱۹۹۲) است. از مجموع ۲۸ مؤلفه معرفی شده در این آثار، 11مؤلفه وابسته به اسم بررسی شده‌اند. نتایج این پژوهش، نـشان­گر آن اسـت كـه ایـن گروه دستوری در دو زبان، در بیشتر موارد به یکدیگر شباهت دارند. به‌طورکلی، در هر دو زبان، وابسته‌ها معمولاً پس از هسته (اسم) قرار می‌گیرند. با این­حال، در موارد استثنا، وابسته‌ها ممکن است قبل از اسم قرار گیرند. درک شباهت­ها و تفاوت­های گروه اسمی در هر دو زبان می‌تواند به یادگیری سریع‌تر و آسان‌تر زبان، بویژه در مراحل ابتدایی یادگیری زبان‌هایی چون ایتالیایی کمک کند. به لحاظ نظری، انجام چنین پژوهش­هایی در پیشبرد مطالعات محـض مقایـسه­ای بین زبان‌ها، اهمیت فراوانی دارد.

 

کلیدواژه: رده شناسی زبان، دستور زبان، گروه اسمی، زبان فارسی، زبان ایتالیایی.

 

 

 

1-        مقدمه

بررسی مقایسه­ای زبان‌ها و گزینش عنصرهای دستوری از هر زبان و تطبیق آن­ها بـا یـک زبان دیگر، همواره از موضوع­های مورد علاقۀ زبان­شناسان بوده است. پیش از پیدایش علم زبان­شناسی این بررسی­ها عمدتاً بـه­ گـسترۀ واژه و ریشۀ واژگان محدود می­شد. اما با گسترش بررسی­های مقایسه­ای بر پایۀ اصل­های بنیادین زبان­شناسی، ساختار­های زبانی و عنصرهای دستوری زبان‌ها بیشتر مورد توجه زبان­شناسان قرار گرفتند. این نوع بررسی‌ها همواره از دو مزیت برخوردار بوده‌اند: یكی گسترش بررسی‌های محض زبان‌شناختی و دیگری استفاده از این بررسی‌ها در گسترۀ آموزش زبان به افراد دو زبانه. گروه اسمی نیز یکی از ساخت­های زبانی است که از یک اسم به عنوان هسته و یک یا چند وابسته پیشین یا پسین ساخته شده باشد. بررسی گروه اسمی، به ویژه ترتیب و توالی وابسته‌ها در زنجیره این گروه، از مشخصه‌های اصلی و مهم در تحلیل‌های رده‌شناختی زبان‌ها محسوب می‌شود. از آن­جا که موضوع این پژوهش مربوط به گروه اسمی می­شود تنها به تعریف این گروه بسنده می­کنیم (ارژنگ،1381: 23) گروه اسمی را چنین تعریف می‌کند: «گروهی از کلمات که به‌طور مشترک در یکی از نقش‌های اسم به کار می‌روند، گروه اسمی نامیده می‌شوند». در هر گروهی یک هسته است و بقیه کلمات به نوعی وابستۀ آن هستند». برای مثال، در گروه اسمی "این سه كتاب مرجع" هسته یعنی "كتاب" بین دو وابسته پیشین (این، سه) و یك وابسته پسین "مرجع" قرار گرفته است. بر این اساس، زبان­شناسان پارامتر هسته را معرفی می­كنند و بر اساس این پارامتر زبان‌ها را به دو دستۀ "هسته آغاز"، و "هسته پایان" تقسیم می­كنند. در زبان‌های هسته آغاز، هسته هر گروه در آغاز گروه ظاهر می­شود وابسته­ها بعد از آن می آیند. در زبان‌های هسته پایان، هسته هر گروه، در پایان گروه، بعد از همۀ وابسته­های آن ظاهر می­شود، مثل "فعل" در گروه فعلی زبان فارسی. البته زبان‌هایی هم هستند مثل فارسی كه از نظر جایگاه هسته، در مواردی هسته آغاز و در مواردی هسته پایان و یا هسته وسط هستند. در گروه اسمی "این سه كتاب مرجع" هسته یعنی "كتاب" بین وابسته‌ها واقع شده است. بنابراین گروه اسمی می­تواند از یک تنها تا یک گروه با اجزاء متعدد گسترش یابد:

الف) هوا آلوده است.

ب) هوای تهران آلوده است.

ج) هوای شهر بزرگ تهران آلوده است.

د) این هوایی که ما هر روز تنفس می­کنیم آلوده است

ه) این هوای لعنتیِ کثیفِ سیاهِ دودآلودِ پر از بخارهای بنزین آلوده است و برای همه ضرر دارد.

در نهایت می‌توان گفت؛ هدف این پژوهش ارائه توصیفی از گروه اسمی در زبان‌های فارسی و ایتالیایی و مقایسه شباهت‌ها و تفاوت‌های این دو زبان در این زمینه است.        

 

1-1-                      بیان مسئله

در تحقیق حاضر به بررسی تفاوت‌ها و شباهت‌های گروه اسمی در دو زبان فارسی و ایتالیایی می‌پردازد. با توجه به اهمیت ترتیب واژه و ساختارهای نحوی در یادگیری زبان، این پژوهش به دنبال شناسایی الگوهای مشترک و متفاوت در ساختارهای گروه اسمی این دو زبان است. درک این تفاوت‌ها می‌تواند به تسهیل فرآیند یادگیری زبان ایتالیایی برای فارسی‌زبانان و یافتن الگوهایی برای تدریس زبان فارسی به ایتالیایی زبان‌ها کمک کند.

 

1-2-                      سؤالات تحقیق

1. گروه اسمی در زبان فارسی و ایتالیایی چگونه تعریف می‌شود و چه تفاوت‌هایی در ساختار آن­ها وجود دارد؟

2. ترتیب وابسته‌ها و هسته در گروه اسمی در این دو زبان چگونه است؟

3. چه شباهت‌ها و تفاوت‌هایی در توالی عناصر دستوری گروه اسمی در زبان‌های فارسی و ایتالیایی وجود دارد؟

 

1-3-                      فرضیه تحقیق

بر اساس پرسش‌های تحقیق، فرضیه‌ها به گونه‌ای طراحی شده‌اند که به بررسی و تحلیل عمیق‌تری از گروه اسمی در زبان‌های فارسی و ایتالیایی کمک کنند. هر فرضیه به یکی از جنبه‌های مهم این موضوع پرداخته و به ما امکان می‌دهد تا تفاوت‌ها و شباهت‌های این دو زبان را بهتر درک کنیم.

فرضیه ۱: گروه اسمی در زبان‌های فارسی و ایتالیایی دارای شباهت‌های ساختاری عمده‌ای است.

فرضیه ۲: وابسته‌ها در هر دو زبان معمولاً پس از هسته (اسم) قرار می‌گیرند، اما در موارد خاص، ممکن است قبل از اسم قرار گیرند.

فرضیه ۳: تفاوت‌های ساختاری در گروه اسمی می‌تواند بر یادگیری زبان ایتالیایی برای فارسی‌زبانان تأثیرگذار باشد.

 

1-4-                      پیشینه تحقیق

تحقیق در حوزه رده‌شناسی و ترتیب واژه‌ها در زبان‌های مختلف، به ویژه زبان‌های ایرانی، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. این مطالعات به ما کمک می‌کنند تا ساختارهای زبانی را بهتر درک کنیم و شباهت‌ها و تفاوت‌های موجود بین زبان‌ها را شناسایی نماییم. در این راستا، پژوهش­گران مختلف با تمرکز بر زبان‌های ایرانی و هم­چنین زبان‌های دیگر، به تحلیل و بررسی عمیق‌تری از ساختارهای زبانی پرداخته‌اند. بررسی‌های انجام شده در این زمینه نه تنها به غنای ادبیات زبانی کمک می‌کند، بلکه می‌تواند به آموزش و یادگیری زبان‌ها نیز تسهیل بخشد.

 

1-4-1-                      پیشینه مطالعات رده­شناختی

از میان مطالعات انجام شده در حوزه رده‌شناسی ترتیب واژه‌ها در زبان‌های ایرانی، می‌توان به آثار ثمره (ویژگی‌های رده‌شناختی زبان فارسی: 1369)، مرعشی (توصیف فعل در زبان فارسی: 1970)، محمودف (تحلیل ساختار نحوی زبان فارسی: 1974)، فرامر (دستور زبان فارسی: 1981)، کریمی (جنبه‌های نحو زبان فارسی: 1989) و درزی  (ترتیب واژه و شرایط حرکتی NP در فارسی: 1996) اشاره نمود که همگی بر زبان فارسی متمرکز بوده‌اند. واحدی لنگرودی (ترتیب اصلی کلمات در جملات ساده و جفت‌های همبستگی در گویش گیلکی لنگرود: 1382)، صفایی اصل (رده‌شناسی ترتیب واژه در زبان آذربایجانی: 1394)، رضایی و خیرخواه (رده‌شناسی ترتیب واژه در گویش لری بویراحمدی: 1394) و رضاپور (ترتیب واژه در سمنانی از منظر رده‌شناسی زبان: 1394) نیز با در نظر گرفتن این 24 مؤلفه، ترتیب واژه در آذربایجانی، لری بویر احمد و سمنانی را مورد مطالعه قرار داده‌اند. در مطالعه‌ای با عنوان «بررسی رابطه متضاد بین جملات اسمی و عبارات اسمی در زبان‌های آلبانیایی و انگلیسی» میلاکو و همکاران (2022) به بررسی رابطه متضاد بین جملات اسمی و عبارات اسمی در زبان‌های آلبانیایی و انگلیسی می‌پردازد. در این پژوهش، ساختار نحوی با استفاده از تحلیل اجزای سازنده بین این دو زبان توصیف می‌شود. سؤالی که در اینجا مطرح می‌شود این است که این نوع توصیف چه نوع زبانی را نشان می‌دهد. طبق نظر توفت (1971)، عبارات اسمی شامل هر ساختاری است که توسط یک اسم، ضمیر، یا هر کلمه یا ساختاری که به جای اسم عمل می‌کند، هدایت می‌شود. به عبارت دیگر، حتی یک جمله کامل نیز می‌تواند به عنوان یک عبارت اسمی عمل کند. همچنین، وجود همزمان دسته‌های عبارتی و این که آنها "پروژه‌ها"یی از دسته‌های خاص در سطح کلمه هستند، نشان‌دهنده پیچیدگی این دسته‌هاست. این نکته ابتدا توسط هریس (1951) مورد تأکید قرار گرفت و سپس توسط مویسکن (1985) و چامسکی (1970) گسترش یافت. در مطالعه دیگری با عنوان «دستوری‌شدگی وندهای اسمی»، زینگلر (2024) به بررسی نوعی تکواژ خالی که به اشکال اسم متصل می‌شود و "پسوند اسم" نامیده می‌شود، می‌پردازد. با استناد به شش مطالعه موردی از نسل‌های غیر مرتبط در آفریقا و آمریکا، نویسنده به یک تیپولوژی دیازنیک از پسوندهای اسم می‌رسد که یافته‌های جوزف گرینبرگ را تأیید و گسترش می‌دهد. یکی از ادعاها این است که پسوندهای اسم ممکن است به­طور مستقیم از نشان­گرهای جنسیتی ناشی شوند و این موضوع در اندازه پارادایم آن‌ها منعکس می‌شود. هم­چنین شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد پسوندهای اسم قدیمی ممکن است برای ایجاد اشکال کلامی حداقلی دوباره مورد استفاده قرار گیرند. هدف اصلی این مطالعه بررسی فرآیندهای گرماسیون¹  از طریق توسعه پسوندهای اسم است و این نکته را مطرح می‌کند که آیا کاهش معنایی قبل از کاهش شکلی کامل می‌شود یا خیر. نتایج نشان می‌دهند که مورف‌های خالی ممکن است از طریق گرماسیون به وجود آیند، که با رویکردهایی که فرم و عملکرد به طور موازی کاهش می‌یابند، در تضاد است. هم­چنین زینگلر به بررسی ساختارهای پیچیده سازه‌های اسمی می‌پردازند و بر نقش روابط وابستگی میان اجزا تأکید می‌کنند. آن‌ها استدلال می‌کنند که سازه‌های اسمی صرفاً مجموعه‌ای از کلمات نیستند، بلکه واحدهای نحوی پیچیده‌ای هستند که در آن‌ها اصلاح‌کننده‌ها، تعیین‌کننده‌ها و اسم‌های اصلی به‌طور معناداری با یکدیگر تعامل دارند. نویسندگان به تحلیل زبان‌های مختلف می‌پردازند تا نشان دهند این وابستگی‌ها چگونه به‌طور متفاوتی در زمینه‌های زبانی مختلف ظاهر می‌شوند و بینش‌هایی را در مورد سازماندهی سلسله‌مراتبی سازه‌های اسمی ارائه می‌دهند. یافته‌های آن‌ها اهمیت درک این ساختارها را برای فهم جامع روابط نحوی و طبقه‌بندی زبان‌ها برجسته می‌کند.

 

 

1-4-2-                      پیشینه مطالعات گروه اسمی

تراسک (Trask، 1991: 87) معتقد است که ترکیب گروه اسمی برای نخستین بار، توسط هریس در سال 1951 به کار برده شد. وی آن را تکرارپذیرترین گروه در جمله می­داند که می­تواند نقش­های زیادی را ایفا کند. ناتل خانلری اسم را واژه‌هایی می­داند که به فرد، حیوان، شـیء یا مکانی اشـاره می­کند. این تعریف، حسی است و بر اساس مختصات معنایی ارائه شده است (گلفام، 31:1391).  از نظر (مشکوة­الدینی، 1386 :165-163)، آن واحد نحوی که از یک یا چند واژه تشکیل می­شود و واژه اصلی یـا هسته آن، اسم است، «گـروه اسمی» گفته می­شـود؛ پـس یـک اسـم بـه عنـوان واژه اصلـی یـا هسته بـه کار می­رود. گروه اسمی، ممکن است فقـط شامل هسته باشد و بـه صـورت یک اسـم ظاهر شـود. واژه یـا گروه­هایی کـه بـا هسته بـه کار می­روند، «وابسـته» نامیده می­شوند (ماهوتیان، 1390 :69). نیـز بیان می‌كند كـه گروه اسمی، عنصری اسـت کـه در نقش­های مختلفی نظیـر: فاعـل، مفعـول، مفعول غیرمستقیم و مفعول حـرف اضافه­ای در جملـه بـه کار می­رود. گروه اسمی هـم ممکن است اسم سـاده، ضمیـر، اسم مرکب، اسم وابسـته­دار یـا بنـد اسـمی باشـد. (ارژنگ، 1381: 10) در کتاب دستور زبان خود معتقد است که اسم و گروه اسمی، کلمه‌ای یا گروهی از کلمات است که نقش‌هایی از قبیل: نهاد، مفعول، مسند، تمیز و متمم فعل را می‌پذیرد، منادا می‌شود یا «ی» نکره می‌گیرد. گروه اسمی از یک کلمه به نام هسته و یک یا چند وابسته ساخته می‌شود. هسته گروه اسمی، اسم است (جز به ندرت که ضمیر شخصی «من» و «تو» نیز هسته می‌شوند)؛ ولی وابسته‌های هسته می‌توانند اسم، ضمیر یا صفت باشند. به نظر باطنی (1389: 137 و 138) هم گروه اسمی در زبان فارسی از یک کلمه یا بیشتر ساخته شده است و در ساختمان واحد بالاتری، یعنی بند، جایگاه مسندالیه، متمم و گاهی نیز ادا را اشغال می‌کند. هر گروه اسمی از یک هسته و تعدادی وابسته که در دو طرف هسته قرار می‌گیرند، ساخته می‌شود. وابسته‌هایی را که قبل از هسته قرار می‌گیرند، وابسته‌های پیشرو و آن‌هایی را که پس از هسته قرار می‌گیرند، وابسته‌های پیرو می‌نامند. در گروه اسمی، وجود هسته اجباری است؛ ولی وجود وابسته‌های پیشرو و پیرو اختیاری است. به اعتقاد مدرسی  نیز اسم‌ها بزرگ‌ترین گروه کلمات را تشکیل می‌دهند که برای تشخیص آن‌ها هم نشانه‌های صوری و هم معیارهای نحوی وجود دارد. (مدرسی، 1386: 13) (انوری و احمدی گیوی، 1386: 133 و 134) نیز معتقدند که گروه اسمی به زنجیره‌ای از یک اسم به عنوان هسته و یک یا چند وابسته گفته می‌شود که وجود هسته برای گروه اسمی، اجباری و وجود وابسته، اختیاری است. وابسته‌ها دو دسته هستند: وابسته‌های پیشین که عبارتند از: «صفت اشاره»، «صفت پرسشی»، «صفت تعجبی»، «صفت شمارشی اصلی»، «صفت شمارشی ترتیبی»، «صفت مبهم» و «صفت برترین (عالی)» و وابسته‌های پسین که عبارتند از: «ی» نشانه نکره، «صفت شمارشی ترتیبی» که با پسوند «– ُ م» همراهند، «مضاف‌الیه» و «صفت بیانی». تالرمَن (Tallerman، 2005) به بررسی حروف تعریف همراه با گروه اسمی پرداخته و بیان نموده است که بعضی از حروف تعریف، فقط با یک سری اسامی خاص می‌آیند. به نظر ایشان، در زبان انگلیسی، حروف تعریف در ابتدای گروه اسمی قرار می‌گیرند. ردفورد (Radford، 1988) و هگمن (Haegeman، 1994) به بررسی گروه‌های اسمی مطابق با نظریه نحو ایکس – تیر پرداخته و وابسته‌های گروه اسمی را توضیح داده‌اند؛ در این بین، هگمن به نقش ادات‌ها توجهی نکرده است. آن‌ها برای همه گروه‌های اسمی، سه سطح قائل هستند. ردفورد (1988) و هگمن (1994) به بررسی گروه‌های اسمی مطابق با نظریه نحو ایکس – تیر پرداخته و وابسته‌های گروه اسمی را توضیح داده‌اند؛ در این بین، هگمن به نقش ادات‌ها توجهی نکرده است. کوک و نیوسان (Cook and Newson، 2011) نیز به بررسی ساختار گروه‌های سازنده جمله و تشریح و تعدیل در گروه اسمی که در سال‌های اخیر توسط ابنـی (1987: 50-38) انجام گرفته است، پرداخته‌اند. پژوهش­گران دیگری از جمله باطنی (1389: 137)، ابوالقاسمی (1388: 50)، ماهوتیان (1390: 69)، ناتل خانلری (1386)، مشکوة‌الدینی (1386: 163-165 و 1387: 148)، انوری و احمدی گیوی (1387: 133) و افراشی (1386) در مورد اسم و گروه اسمی مطالعه کرده‌اند. هیچ پژوهشی درباره مقایسه گروه اسمی در دو زبان فارسی و ایتالیایی صورت نگرفته است. با بررسی مطالعات پیشین و در نظر گرفتن کاستی‌های موجود در تحقیقات قبلی، این تحقیق به شناسایی الگوهای ساختاری مشابه و متفاوت در گروه‌های اسمی زبان‌های فارسی و ایتالیایی می‌پردازد. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که گروه اسمی در زبان‌های فارسی و ایتالیایی دارای شباهت‌های قابل توجهی است که می‌تواند به تسهیل یادگیری زبان ایتالیایی برای فارسی‌زبانان کمک کند. این یافته‌ها همچنین به درک عمیق‌تر ساختارهای زبانی و روابط نحوی میان این دو زبان می‌انجامد و می‌تواند به توسعه روش‌های آموزشی مؤثرتر در یادگیری زبان‌های خارجی کمک نماید.

1-5-                      روش تحقیق

این پژوهش از روش تحلیلی توصیفی استفاده می‌کند و به بررسی مقایسه‌ای گروه اسمی در زبان‌های فارسی و ایتالیایی می‌پردازد. هدف اصلی این تحقیق، شناسایی و تحلیل تفاوت‌ها و شباهت‌های ساختاری گروه‌های اسمی در این دو زبان است. بدین منظور، داده‌ها از طریق تحلیل ساختاری و بررسی مؤلفه‌های رده‌شناسی استخراج شده و به مقایسه و تحلیل می‌رسند. برای انجام این پژوهش، ابتدا به جمع‌آوری نمونه‌های متنی از هر دو زبان پرداخته می‌شود. این نمونه‌ها شامل جملات و عبارات مختلفی هستند که به وضوح گروه‌های اسمی را نمایش می‌دهند. سپس، با استفاده از تکنیک‌های تحلیلی، ویژگی‌های نحوی و معنایی گروه‌های اسمی در هر دو زبان مورد بررسی قرار می‌گیرد. علاوه بر این، پژوهش به بررسی تأثیرات فرهنگی و زبانی بر ساختار گروه‌های اسمی نیز می‌پردازد. این بررسی می‌تواند به درک عمیق‌تری از چگونگی شکل‌گیری و تحول گروه‌های اسمی در زبان‌های مختلف کمک کند. در نهایت، نتایج این تحقیق می‌تواند به توسعه نظریه‌های زبانی و همچنین بهبود روش‌های آموزش زبان‌های خارجی کمک نماید.

 

1-6-                      اهداف و ضرورت تحقيق

الف) ضرورت تحقیق

این تحقیق به دلیل اهمیت درک ساختارهای زبانی و تأثیر آن‌ها بر یادگیری زبان، به ویژه در مراحل ابتدایی یادگیری زبان‌های خارجی، ضروری است. در دنیای امروز که ارتباطات بین‌المللی و یادگیری زبان‌های خارجی روز به روز در حال افزایش است، شناخت دقیق ساختارهای زبانی می‌تواند به بهبود فرآیند یادگیری زبان‌آموزان کمک کند. نتایج این پژوهش می‌تواند به معلمان و زبان‌آموزان کمک کند تا با شناخت بهتر ساختارهای زبانی، فرآیند یادگیری را تسهیل نمایند و درک عمیق‌تری از روابط نحوی میان اجزا فراهم آورند. هم­چنین، این تحقیق می‌تواند به توسعه روش‌های آموزشی مؤثرتر و بهبود کیفیت تدریس زبان‌های خارجی کمک کند.

 

ب) اهداف تحقیق

الف) توصیف ساختار گروه اسمی در زبان‌های فارسی و ایتالیایی: تحلیل دقیق و توصیفی از ساختارهای گروه‌های اسمی در هر دو زبان به منظور شناسایی ویژگی‌های منحصر به فرد و عمومی آن‌ها.

ب) شناسایی و مقایسه تفاوت‌ها و شباهت‌ها: بررسی و تحلیل توالی وابسته‌ها و هسته در گروه‌های اسمی به منظور شناسایی تفاوت‌ها و شباهت‌های ساختاری میان زبان‌های فارسی و ایتالیایی.

ج) تسهیل یادگیری زبان ایتالیایی برای فارسی‌زبانان: ارائه راهکارهایی برای تسهیل یادگیری زبان ایتالیایی برای فارسی‌زبانان از طریق درک بهتر ساختارهای زبانی و روابط نحوی.

د) توسعه منابع آموزشی: ایجاد منابع آموزشی مبتنی بر نتایج تحقیق که به معلمان و زبان‌آموزان کمک کند تا با استفاده از ساختارهای زبانی به یادگیری مؤثرتر دست یابند. این اهداف به­طورکلی به دنبال ارتقاء دانش زبانی و بهبود فرآیند یادگیری زبان‌ فارسی به عنوان زبان دوم/ خارجی هستند و می‌توانند به عنوان مبنایی برای تحقیقات آینده در این حوزه عمل کنند.

 

 

 

 

 

2-                      چارچوب نظری

رده­شناسی زبان(language typology)  علمی است که به مطالعه نظام­مند تنوع بین زبان‌ها می­پردازد (کامری²، 2001: 25؛ نقل شده در دبیرمقدم، 1392: 2). وی بلافاصله افزوده است "این تعریف این پیش­انگاره را در خود دارد که برخی اصول کلی بر تنوع میان زبان‌ها حاکم­اند، و من نیز به چنین پیش­انگاره‌ای قائلم (کامری، 2001: 21 ؛ نقل شده در همان منبع: 4 ). سابقه رده­شناسی به زیست­شناسی و روان­شناسی باز می­گردد و در زبان­شناسی با عناوین "رده­شناسی زبان"، "رده­شناسی  زبان­شناختی"، و به اختصار "رده­شناسی" مصطلح است (دبیرمقدم، 1392: 1). رده­شناسی زبان، حوزه­های مختلف زبانی مانند حوزه ساخت­واژی، واج­شناختی و نحوی را دربرمی­گیرد. رده­شناسی واج­شناختی از مکتب زبان­شناسی پراگ برخاسته است. رده­شناسی نحوی نیز حاصل اندیشه الهام گرفته از مکتب پراگ است که گرینبرگ (Greenberg) آن را در اوایل نیمه دوم قرن بیستم مطرح کرد. در دهه­های اخیر، ویژگی­های نحوی زبان مانند نظام روابط دستوری، پایه­ رده­شناسی زبان را شکل داد. البرزی (2003) به طور کلی، در رده­شناسی امروز، مقایسه بینازبانی ساختارهای خاص برای دستیابی به تعمیم­های زبانی مورد توجه است (دبیرمقدم، 1392: 1) و نتایج حاصل از این حوزه از مطالعات زبان در موضوعات بسیار متنوعی از جمله "مطالعات ترجمه در زبان­شناسی"، "زبان­شناسی آموزشی" ، "زبان­شناسی رایانشی"، و "مطالعات تطبیقی" در کانون توجه زبان­شناسان قرار گرفته است (کافارل(Caffarel) و دیگران، 2004 :4 و 5). ترتیب واژه­ها از عوامل رده­شناختی مؤثر در تنوع زبان‌هاست، که هم در سطح بند (برای مثال ترتیب قرار گرفتن فاعل، فعل و مفعول) و هم در سطح یک گروه نحوی (مثلا گروه اسمی یا گروه حرف اضافه­ای) وجود دارد. گرینبرگ (1963) از چهره­های مطرح در این حوزه، بر پایه داده­های زبانی خود از 30 زبان جهان، 45 همگانی تلویحی را به­دست داد که از میان آن­ها، 28 مورد با "ترتیب واژه" ارتباط داشت (دبیرمقدم، 1392: 23). در زمینه ترتیب واژه­ها می­توان دو نوع بررسی انجام داد: بررسی ترتیب قرار گرفتن عناصر در کنار هم و ارزیابی نحوه مطابقت ترتیب واژه­ با همگانی­های زبانی. زبانشناسان، زبان‌ها را بر اساس ترتیب قرار گرفتن عناصر فاعل، فعل و مفعول با سه دسته تقسیم کرده­اند: دسته اول، زبان‌های فعل پایانی­اند که خود سه دسته­اند: SOV , OSV  و زبان‌هایی که ترتیب فاعل و مفعول آزاد دارند. زبان‌های SOV در جهان گستردگی بیشتری دارند (درایر، 2007: 61). دسته دوم، زبان‌های فعلْ آغازی هستند که دو نوع­اند VSO و VOS . دسته سوم، زبان‌هایی هستند که در آنها فعل بین فاعل و مفعول قرار می­گیرد. در این زبان‌ها فاعل پیش از فعل و مفعول پس از آن قرار می­گیرد. درحقیقت،(ونه­من³ ،1974: 25-5) ترتیب واژه گرینبرگ را به دو شقِّ زبان‌های وابسته – هسته (the dependent- head) در مقابل هسته – وابسته(the head-dependent)  تقسیم­بندی كرده­است که پس از مدتی و با توجه به انتقاداتی که به نظریه هسته- وابسته وارد شد، (درایر، 89:1992) نظریه سوی انشعاب را جایگزین نطریه هسته- وابسته می­کند. بر اساس این نظریه، سازه­های همبسته با فعل مقوله­های غیرگروهی یعنی غیرانشعابی یا واژگانی و سازه­های همبسته با مفعول، مقوله­های گروهی یا انشعابی هستند. به عبارت دیگر، جفت X و Y در زبان‌های رده  VOبه طور قابل ملاحظه­ای در مقایسه با زبان‌های رده OV ترتیب XY را خواهد داشت، چنان­چه X مقوله غیرگروهی و Y مقوله گروهی باشد (همان :109). برای مثال، از آن­جایی­که در زبان‌های دارای ترتیب OVتمایل به استفاده از پس­اضافه است و زبان‌های دارای ترتیب VO تمایل به استفاده از پیش­اضافه دیده می­شود، بنابراین می­توان گفت که جفت >حرف اضافه و گروه اسمی<  جفت هم­بستگی است و در این جفت، حروف اضافه هم­الگو با فعل (Verb patterner) و گروه­های اسمی همراه آن حروف اضافه، هم­الگو با مفعول (Object patterner) هستند (همان:82). بدین ترتیب، درایر 23 جفت همبستگی (Correlations pairs) به دست می­دهد و برای هر مورد یک جدول مستقل ارائه می­کند. از میان مؤلفه‌های مذکور، دبیرمقدم 24 مؤلفه را برای تعیین وضعیت رده‌شناختی زبان فارسی به‌کار می‌گیرد. نگارندگان این پژوهش از بین 24 مؤلفه دبیرمقدم، 11 مؤلفه مرتبط با گروه اسمی را برای بررسی شباهت‌ها و تفاوت‌های رده‌شناختی این گروه نحوی در زبان فارسی و ایتالیایی در نظر گرفته‌اند. این مؤلفه‌ها عبارتند از: 1) توالی حرف اضافه و اسم؛ 2) توالی هسته اسمی و بند موصولی؛ 3) توالی مضاف و مضاف الیه؛ 4) توالی صفت و مبنای مقایسه؛ 5) توالی موصوف و صفت؛ 6) توالی صفت اشاره و اسم؛ 7) توالی حرف تعریف و اسم؛ 8) توالی عدد و اسم؛9) توالی وند ملکی و اسم؛ 10) توالی متمم­نما و جمله متمم؛ 11) حرکت پرسش­واژه؛

 

2-1-                      تحلیل داده‌ها

در پژوهش حاضر كه بر روش تحلیلی توصیفی اسـتوار اسـت، گروه اسمی را در دو زبـان فارسی و ایتالیایی بر مبنای مطالعات رده شناختی (با توجه به پارامتر هسته) بررسی کرده و تلاش می­شود از مولفه‌های رده شناختی گرینبرگ برای دسته­بندی و مقایـسۀ آن­ها بهره­گیری شود. معیارهای صوری زبان­شناختی در دو گسترۀ ساخت­واژه و نحـو، واكاوی شده­اند.

 

1) نوع حرف اضافه (پیش‌اضافه یا پس‌اضافه؟) (مؤلفه 1، دبیرمقدم:1392)

حروف اضافه در زبان فارسی بیشتر به صورت پیش اضافه هستند و تنها پس اضافه در زبان فارسی "را" است (دبیر مقدم،1392: 24) :

1. مینا کتاب را {به مریم{ {در خانه} داد.

زبان ایتالیایی یک زبان پیش‌اضافه­ا­ی است. با­این­وجود، باید در نظر داشت که به دلیل وجود حرف تعریف (a) در ایتالیایی، حروف اضافه در این زبان به نوعی صرفی هستند (ai):

1-       Se spara anche ai cani che abbaiano..

2. اگر به سگ‌هایی هم که پارس می‌کنند، شلیک‌کند.

All’ inizio stavo a Buenos Aires, davo lezioni di latino ai figli degli emigrati ricchi.

در آغاز در بوینس‌آیرس بودم، به بچه‌های مهاجرین ثروتمند لاتین درس می‌دادم.

 

2) توالی هسته اسمی و بند موصولی (مؤلفه 2، دبیرمقدم:1392)

برای تعیین این مؤلفه معمولاً از جمله‌های مرکب داری دوبند اسمی پایه و پیرو استفاده می­شود. به اعتقاد دبیر مقدم در زبان فارسی هسته اسمی درجملات مرکب پیش از بند موصولی ظاهر می­شوند (همان) :

3. مردی که{دیروز با شما صحبت می­کرد}

در زبان ایتالیایی هسته اسمی پیش از بند موصولی می‌آید:

4-C’era una volta un tamburino che tornava dalla guerra.

روزی یک طبل کوچک بود که از جنگ باز می‌گشت.

5-Quest’e` un’ invenzione che non c’e` in natura.                                                                     این اختراعی است که در طبیعت وجود ندارد.

 

3) توالی مضاف و مضافُ الیه (مؤلفه 3، دبیرمقدم:1392)

در زبان فارسی به طور معمول، مضاف پیش از مضاف‌الیه می‌آید و پس از کلمه اول (-ِ) استفاده می‌شود و در صورتی‌كه كلمه اول مختوم به واكه باشد، از (ی) استفاده می‌شود و گاهی نیز یك مضاف می‌تواند چند مضاف‌الیه داشته باشد:

6. کیفِ احمد: کیف (مضاف) و احمد (مضاف‌الیه)

7. خانه‌ی خدا: خانه (مضاف) و خدا (مضاف‌الیه)

8. ورودی كاخ گلستان

دبیر مقدم نیز (همان) معتقد است که در زبان فارسی، ترتیب واژگانی ساخت اضافی به صورت مضاف + مضاف­الیه است:

9. پدر مینا

در زبان ایتالیایی مضاف پیش از مضافُ‌الیه واقع می­شود و رابطه مضاف و مضاف‌الیه با یک نقش نمای واژگانی di نشان داده می‌شود:

10- Sulla punta del naso.روی نوک بینی.

11-Li` nella casa del contadino un c’erano che questi tre ragazzi                                 . آن­جا در خانه کشاورز کسی جز آن سه پسر نبود

 

4) توالی صفت و مبنای مقایسه (مؤلفه 4، دبیرمقدم:1392)

در زبان فارسی مبنای مقایسه هم می­تواند پیش از صفت قرار ­گیرد و هم پس از آن: (دبیرمقدم، 1392: 124)

12. بزرگ‌تر [از مینا]

13. [از مینا] بزرگ‌تر

در زبان ایتالیایی صفت پیش از مبنای مقایسه می‌آید:

14-Il tamburino e` piu` contento … ...طبل کوچک خوشحال تر است

15-Roberto Benigni e` piu` conosciuto di Raul Bova. روبرتو بنینی از رائول بوا معروف تر است.                                                                      

 

5) توالی صفت و موصوف ( مؤلفه 9، دبیرمقدم:1392)

صفت کلمه­ای است غیر از اسم، که همراه اسم یا گروه اسمی می­آید و معنی آن را مقیّد می­کند و توضیحی درباره آن می­دهد (فرشیدورد، 1388: 252). انوری و احمدی گیوی نیز صفات را به لحاظ مفهوم، مقدم یا مؤخر بودن و ساخت به انواعی تقسیم نموده و در طبقه­بندی مفهومی هم­چون مطالعات فـوق انـواع بیانی، اشاره­ای، شمارشی، پرسشی، تعجبی و مبهم برای صفت برمی­شمارند. آن­ها صفات بیانی (که خود بیان­گر حالت و چگونگی اسم است) را پنج گونه مـی­داننـد كـه عبارت­انـد از صـفت سـاده، صـفت فاعلی، صفت مفعولی، صفت نسبی و صفت لیاقت.

                                                                                                                                                                   ( ر.ك. انوری و احمدی گیوی 1385: 2/ 138 )

    در تحلیل توالی موصوف و صفت معمولاً صفات بیانی مد نظر است و در زبان فارسی این صفت همواره پس از موصوف واقع می­شود.

16. زنِ مهربان

صفات بیانی گاهی قبل و گاهی بعد از اسم دیده می‌شوند. به عبارت دیگر، از نظر توالی صفت و موصوف در زبان ایتالیایی تنوع وجود دارد:

الف) صفت قبل از اسم:

17-Una corda assai lunga.                                                                                                                                                  .یک طناب بسیار بلند

صفت در زبان ایتالیایی _ بر خلاف زبان فارسی _ دارای جنسیت و تعداد است و از این نظر با اسم (موصوف) خود مطابقت می‌کند (شرکا، 1392 :66). در حالی­که، صفت در زبان فارسی هیچگاه جمع بسته نمی‌شود و زمانی که جمع بسته می‌شود، نقش اسمی پیدا می‌کند:

زنِ دانا   زنانِ دانا   دانایان آمدند.

18-I poveri ragazzi innocenti پسرهای بیچارۀ بی‌گناه                                                                                                                                      

ب) رنگ­ها بعد از اسم می‌آیند.

19-Il grosso gatto bianco e nero …گربۀ بزرگ سفید و سياه

ج) صفات نسبی نیز بعد از اسم می‌آیند.

20- I film iraniani sono delle opera interessanti.                                                                                         فیلم‌های ایرانی، آثار جالبی هستند.

د) صفات چند سیلابی اکثرا بعد از موصوف جای دارند.

21-Era un caso pericoloso.    یک مورد خطرناک بود.                                                                                                                                                      

غیر از این موارد، صفات بیانی که گاهی قبل و گاهی بعد از اسم دیده می‌شوند، با جا‌به‌جایی خود بار معنایی متفاوتی پیدا می‌کنند. در ادامه، به مواردی از این جابجایی­ها اشاره می­کنیم.

   1. وقتی صفت بیانی قبل از اسم قرار بگیرد، بار معنایی ذهنی و شخصی به آن می‌دهد؛ در حالیکه صفت بیانی بعد از اسم، بار معنایی عینی و واقعی دارد.

22- Ho preso un,importante decisione.

23-Ho preso una decisione importante.          تصمیم مهمی گرفته ام.                                                                                                                  

این دو جمله هم‌معنی هستند اما در جمله اول گوینده یا نویسنده روی اهمیت تصمیم از نظر خودش تاکید می‌کند، در حالیکه در جملۀ دوم، پای تصمیم مهمی در میان است که واقعا اهمیت دارد. در زبان فارسی این تمایز را تنها با لحن تاکیدی و گذاشتن نکته تاکیدی در جایی که می‌خواهیم روی اهمیت تصمیم از نقطه نظر شخصی تاکید کنیم، نشان داده می­شود.

2.گاهی صفت بیانیِ قبل از اسم بار معنایی توصیفی و کلی ایجاد می‌کند اما صفت بیانیِ بعد از اسم، بار معنایی محدود‌کننده و خاص به اسم خودمی‌دهد.

24-Il terremoto distrusse le vecchie case.

25-Il terremoto distrusse le case vecchie.زلزله خانه‌های قدیمی را ویران کرد.                                                                                                   

این دو جمله نیز هم‌معنی هستند؛ اما منظور در جمله اول، تنها توصیف خانه‌های ویران شده‌است؛ در‌حالی­که در جمله دوم با صفت «قدیمی» خانه‌های ویران شده را محدود کرده­ایم. در این مورد، امکانی که زبان فارسی برای ایجاد تمایز در اختیارمان می‌گذارد، این است که صفت « قدیمی» را در جملۀ دوم با صدای بلندتر و با تاکید بیشتر بیان کنیم: خانه‌های قدیمی (و نه جدید را).

3.گاهی صفت بیانی قبل از اسم، معنایی مجازی پیدا می‌کند؛ در حالیکه صفت بیانیِ بعد از اسم، معنایی فیزیکی و واقعی دارد.

26-Un vecchio amico                                                                                                                                                                    یک دوست قدیمی

27- Un amico vecchio                                                                                                                                                                       یک دوست پیر

4.گاهی صفت بیانی نقش خبر یا گزاره را در جمله ربطی اسمیه بازی می‌کند و در این صورت بعد از اسم و معمولاً بعد از فعل (بودن، تبدیل شدن و گردیدن) قرار می­گیرد.

28- La bambina e intelligente.                                                                                                                                     (آن) دختر باهوش است.

به­طور کلی، جایگاه صفت بیانی در زبان ایتالیایی را می­توان در جمله جدول زیر را خلاصه کرد. (شرکا، 1392: 72)

ارزش معنایی	جایگاه صفت بیانی
عینی محدود کننده خبری واقعی و فیزیکی	بعد از اسم
ذهنی        توصیفی        مجازی	قبل از اسم

 

6) توالی صفت اشاره و اسم (مؤلفه 10، دبیرمقدم:1392)

صفات اشاره قبل از اسم به منظور اشاره به آن به کار می­روند. دو واژه "این" و "آن" صفات اشاره در زبان فارسی هستند که گاهی با کلمات دیگری ترکیب شده و صفت اشاره مرکب می­سازند مانند: "همین، همان، چنین و چنان". امكان قرارگرفتن وابستۀ دیگری پیش از آن­ها وجود ندارد (وحیدیان كامیار و عمرانی،1382: 70)، جزو وابسته­های پیشین اسم محسوب می شود و در واقع دورترین وابسته به هستۀ گروه اسمی­اند­. در زبان فارسی این صفت­ها جمع بسته نمی­شوند. زمانی می­توان آن­ها را جمع بست كه جانشین اسم شده باشند. همان­طور که اشاره شد جایگاه صفت اشاره در زبان فارسی پیش از اسم می‌باشد: آن زن                                                 

در زبان ایتالیایی نیز صفت اشاره پیش از اسم می‌آید، جمع بسته نمی­شوند و زمانی می­توان آن­ها را جمع بست كه جانشین اسم شده باشند:

29- Quel ragazzo finira` in galera! عاقبت آن پسر راهی زندان خواهد شد.

30- Questa ragazzaccia me le voleva portar via… این دخترك آن‌ها را می‌خواست از من بگیرد ...

 

7) توالی حرف تعریف و اسم (مؤلفه 15، دبیرمقدم:1392)

معمول­ترین کاربرد حروف تعریف در زبان فارسی حروف تعریف معرفه و نکره برای انتقال مفهوم معرفه یا نکره بودن است. دبیر مقدم (1392 : 70) برای ترتیب توالی حرف تعریف دو شاهد ارائه می­کند: یکی حرف تعریف نکره ساز "ی" دیگری حرف تعریف معرفه از" کسره" و جایگاه این دو حرف تعریف در زبان فارسی را پس از اسم می­داند:

 کتابی: "ی" حرف تعریف نکره ساز

-کتابِ: "کسره" حرف تعریف معرفه

در زبان ایتالیایی حرف تعریف (چه معرفه چه نکره) قبل از اسم می‌آید.

31-La casa e` tutta illuminata                                                                                                                                         .خانه تماما روشن است

32-Una coperta da letto di lana.                                                                                                                                                یک پتوی پشمی

33-Mi sono messo a ridere come un matto.مثل یک دیوانه زدم زیر خند.

 

8) توالی عدد و اسم (مؤلفه 17، دبیرمقدم:1392)

اعداد از نظر نحوی اغلب مانند صفات رفتار می­کنند و صفت شمارشی نیز نامیده می­شوند. عدد غالباً با اسم می­آید و تعداد یا ترتیب آن را بیان می­کند. به عبارت دیگر، از آن­جایی­که صفت بیان­گر چگونگی یکی از خصوصیات اسم است، عدد را نیز در طبقه صفت قرار داده­اند. لازم به ذکر است که صفات شمارشی خود به چهار نوع تقسم می­شوند: " اصلی، ترتیبی، کسری و توزیعی" که در این میان صفات شمارشی اصلی همان اعداد اصلی هستند که بدون پیشوند و پسوند به کار می­روند و تعداد اسم و معدود خود را بیان می­کنند (احمدی گیوی، انوری، 1387: 166).

     در بررسی توالی عدد و اسم، عدد همیشه پیش از اسم ظاهر می­شود:

29- دو کتاب

در زبان ایتالیایی عدد پیش از اسم می‌آید. البته در این زبان، عدد و اسم باید از لحاظ شمار تطابق داشته باشند. یعنی وقتی عدد بیشتر از یک باشد، اسم جمع بسته می‌شود.

34-Stamattina essendo terminati sei giorni di sospensione… از آن جا که امروز صبح شش روز تعلیق تمام شد...

 

9) توالی اسم و تکواژ آزاد ملکی (مؤلفه 19، دبیرمقدم:1392)

برای دانستن توالی اسم و تکواژ آزاد ملکی در فارسی باید بدانیم که «مالکیت را به سه صورت در زبان فارسی بیان می‌کنند. اولین راه، استفاده از ساخت اضافه است. دومین شیوه بیان مالکیت، با واژه‌بست است. در این روش، واژه‌بست به مایملک متصل می‌شود. در سومین شیوه، از عبارتِ مالِ استفاده می‌شود» (ماهوتیان، 1378: 110). به‌عنوان یک نکته کلیدی، واژه‌بست‌ها صورت‌های وابسته‌ای هستند که از بسیاری جهات صورت بینابینی واژه‌های کامل و وندها را دارند. واژه‌بست‌ها در زبان فارسی طبقات دستوری مختلفی مانند: ضمایر متصل، اضافه‌های اسمی، اضافه‌های صفتی و غیره را تشکیل می‌دهند که می‌توانند به واژه‌های میزبان متفاوتی اضافه شوند. این واژه‌بست‌ها را به دو دسته، واژه‌بست‌های ساده و ویژه تقسیم می‌کنند. واژه‌بست‌های ساده هم صورت واژگانی کاملی دارند و هم صورت واژه‌بستی دارند که باید از نظر واجی به میزبان متصل شوند، مانند «را» در زبان فارسی که هم به صورت مستقل و هم به شکل واژه‌بستی آن به صورت -ُ به کار می‌رود. برخلاف واژه‌بست‌های ساده، واژه‌بست‌های ویژه دارای صورت‌های واژگانی کاملی نیستند و فقط به صورت وابسته به واژه‌های میزبان اضافه می‌شوند، مانند پی‌بست‌های ضمیری (م، ت، ش، مان، تان، شان) در زبان فارسی (راسخ مهند، 1388: 15). بر مبنای مثال‌های ارائه‌ شده از سوی دبیرمقدم، واژه‌بست ملکی در زبان فارسی پس از اسم ظاهر می‌شود. این توضیحات نشان‌دهنده تنوع و پیچیدگی ساختارهای نحوی در زبان فارسی است که در درک بهتر مفهوم مالکیت و نحوه بیان آن کمک می‌کند.

35- کتابم

36-کتاب خواندنی­ام

در زبان ایتالیایی تکواژ ملکی پیش از اسم می‌آید:

37- Forse anche tu hai la mia malattia. شاید تو هم بیماری مرا را داری.

38-Hai abbandonato il tuo babbo, la tua mamma, le tue sorelle.بابا، مامان، خواهرهایت را ترک‌کردی.

 

10) توالی متمم­نما و جمله متمم(مؤلفه 21، دبیرمقدم:1392)

در توصیف بندهای وابسته در زبان فارسی، می‌توان گفت که "منظور بندهای وابسته فعل جمله پایه است که نقش نحوی فاعل، مفعول و دیگر نقش‌های نحوی را به عهده دارند" (احدی، 2008: 198). در بیشتر موارد، وابسته بودن بندهای پیرو را می‌توان به کلمات ربط وابسته‌نما نشان داد. یکی از این کلمات ادات ربط «که» است و غالباً به صورت «بند اصلی + متمم نما + بند پیرو» به کار می‌رود. به طور کلی، در زبان فارسی، متمم نما پیش از جمله متمم واقع می‌شود:

39- من می­دانم {که او درس خوان است}

40- شنیده­ای که چه اتفاقی افتاده است؟                   

در زبان ایتالیایی، متمم­نما قبل از بند متمم می‌آید.

41-sono cose che possono capire i ragazzi, queste.                                                      {چیزهایی هستند {که بچه‌ها بتوانند بفهمند 

                                ( بند متمم(

 

11) حرکت پرسش­واژه (مؤلفه 22، دبیرمقدم:1392)

پرسش­واژه­ها در زبان فارسی عبارت­اند از: «چند، چقدر، كی ،كجا، كو، كدام، كدامین، چه (چه كسی، چه چیزی)، کی، كه، چرا، آیا، چه­سان، چه­جور، مگر، هیچ، چطور، چندم، چندمین و چگونه». روشن است كه این پرسشواژه­ها از لحاظ ساختمان بر دو نوع­اند: ساده مانند: «چند و كی» و مركب مانند: «چه­جور و چقدر». در طبقه­بندی پرسشواژه در انواع كلمه دیدگاه­های مختلفی وجود دارد (خیامپور،1393: 31).  پرسش­واژه را نوعی اسم می­داند. از نظر او اسم بر دو قسم است: صریح و كنایه و اسم كنایه به نوبۀ خود بر سه قسم است: ضمیر، مبهمات و اسم استفهام؛ (انوری و گیوی،1391: 120 (معتقدند كه اگر پرسش­واژه­ها همراه اسم بیایند صفت و اگر تنها و بدون همراهی اسم بیایند، ضمیر پرسشی هستند. طبقه­­بندی دیگر پرسش­واژه­ها بر اساس آهنگ ادای آن­هاست (باطنی،1370: 84). هنگام استفاده از پرسش­واژه­ها، دو دسته از جملاتی پرسشی را بر اساس انتخاب آهنگ مشخص كرده است. یك دسته جملات پرسشی با سه پرسش­واژۀ «آیا، مگر و هیچ» است كه حتماً با آهنگ خیزان ادا می­شوند. دستۀ دیگر جملاتی كه انتخاب آهنگ خیزان و در آن­ها اختیاری است. پرسش­واژه­ها مانند: «كجا، چرا، چگونه، كی» و غیره مشمول این افتان دسته هستند. پرسش­واژه­های فارسی در دورۀ نو در جای اصلی و ابقایی هستند و در عین حال ترتیب واژگانی آزاد دارند (دبیرمقدم و كلانتری، 1395: 83-51). دبیرمقدم (1392) نیز با ارائه مثال­های (35 و 36) نشان می­دهد که در جملات بی­نشان فارسی پرسش­واژه در جای اصلی خود می­ماند:

42- پرسید {کتابخانه کجاست؟}

43-شما نامه را برای چه کسی ارسال کردید؟

44- این قفل چگونه باز می­شود؟       

در زبان ایتالیایی در پرسش غیرمستقیم کلمه پرسشی بعد از فعل می‌آید. اما در پرسشی مستقیم کلمه پرسشی حتما در اول جمله می‌آید.

45-Chi e`? Chi mi vuole? کیه؟ کی با من کار داره؟                                                                                                                                                    

46-Dimmi perche` hai portato la bicicletta in casa?به من بگو چرا دوچرخه را داخل خانه آوردی؟                                                               

 

 

 

جدول1- مقایسه ویژگی‌های گروه اسمی در زبان فارسی و ایتالیایی

مؤلفه	نوع توالی	زبان فارسی	نشانه‌های صوری برای تشخیص	زبان ایتالیایی	نشانه‌های صوری برای تشخیص
1	توالی حرف اضافه و اسم	پیشین / پسین	-	پیشین	-
2	توالی هسته اسمی و بند موصولی	پسین	-	پسین	-
3	توالی مضاف و مضاف الیه	پسین	-	پسین	دارد
4	توالی صفت و مبنای مقایسه	پیشین / پسین	دارد	پیشین	دارد
5	توالی موصوف و صفت	پسین	دارد	پیشین / پسین	دارد
6	توالی صفت اشاره و اسم	پیشین	-	پیشین	-
7	توالی حرف تعریف و اسم	پسین	-	پیشین	-
8	توالی عدد و اسم	پیشین	دارد	پیشین	دارد
9	توالی وند ملکی و اسم	تکواؤ پسین	دارد	وند پیشین	دارد
10	توالی متمم نما و جمله متمم	پیشین	-	پیشین	-
11	حرکت پرسش­واژه	در جای اصلی خود	-	پرسشواژه در جای اصلی خود	-

بر اساس اطلاعات مندرج در جدول بالا: در هر دو زبان عدد و صفت اشاره قبل از اسم به کار می­رود. در هر دو زبان همواره مضاف الیه و بند موصولی پس از اسم قرار می­گیرد. در زبان فارسی مبنای مقایسه هم می­تواند پیش از صفت قرار ­گیرد و هم پس از آن اما در زبان ایتالیایی صفت پیش از مبنای مقایسه می‌آید. هم­چنین در هر دو زبان صفت‌های تفضیلی به صورت ساخت واژی ساخته می‌شوند. در زبان فارسی این صفت بیانی همواره پس از موصوف واقع می­شود در حالی­که، در زبان ایتالیایی صفات بیانی گاهی قبل و گاهی بعد از اسم دیده می‌شوند. به عبارت دیگر، از نظر توالی صفت و موصوف در زبان ایتالیایی تنوع وجود دارد. به لحاظ ساخت­واژی مهم­ترین تمایز صفت در زبان فارسی و ایتالیایی وجود جنس دستوری و شمار در زبان ایتالیایی درحالی­که در زبان فارسی هیچ گونه مطابقت دستوری بین صفت و هستۀ اسمی مشاهده نمی‌شود. با وجود این، صفت در هر دو زبان دارای شباهت­هایی است, برای مثال، صفت در هر دو زبان پس از اسم واقع می‌شوند و از نظر نحوی دارای نقش‌های وصفی, اسنادی و قیدی یکسانی است. واژه بست ملکی در زبان فارسی پس از اسم ظاهر می­شود اما در زبان ایتالیایی تکواژ ملکی پیش از اسم می‌آید. به عبارت دیگر، صفات ملكی در فارسی معادلی ندارند. یکی حرف تعریف نکره ساز "ی " دیگری حرف تعریف معرفه از" کسره" و جایگاه این دو حرف تعریف در زبان فارسی پس از اسم است: در زبان ایتالیایی حرف تعریف (چه معرفه چه نکره) قبل از اسم می‌آید. در جملات بی­نشان فارسی پرسش­واژه در جای اصلی خود می­ماند. در زبان ایتالیایی در پرسش غیرمستقیم کلمه پرسشی بعد از فعل می‌آید. اما در پرسشی مستقیم کلمه پرسشی حتما در اول جمله می‌آید. اکنون ویژگی­های نحوی گروه اسمی در زبان فارسی را با سایر زبان‌های جهان مورد مقایسه قرار می­دهیم:

جدول2- گروه اسمی در زبان فارسی معیار در مقایسه با سایر زبان‌های جهان، با اقتباس از (دبیر مقدم1392: 129)

مؤلفه

1

2

3

4

9

10

15

17

19

21

22

جمع

فعل پایانی قوی

*

*

*

*

*

*

*

7

فعل­پایانی ضعیف

*

*

*

*

*

5

فعل­میانی ضعیف

*

*

*

3

فعل­میانی قوی

*

*

*

*

*

*

*

*

*

9

اطلاعات مندرج جدول (4-2) نشان می­دهد که گروه اسمی درزبان فارسی از بین 11 مؤلفه بررسی شده در این پژوهش، در مقایسه با سایر زبان‌های جهان، 9 مؤلفه از مؤلفه­های فعل میانی قوی(VO) و 7 مؤلفه از مؤلفه­های فعل پایانی قوی(VO) را داراست بنابراین، با توجه به نتایج فوق، می­توان نتیجه گرفت گروه اسمی در زبان فارسی در مقایسه با زبان‌های جهان، تمایل به رده­های فعل میانی قوی دارد.

در جدول (3) ویژگی­های نحوی گروه اسمی در زبان ایتالیایی با سایر زبان‌های جهان مورد مقایسه قرار می­گیرد:

جدول3-گروه اسمی در زبان ایتالیایی در مقایسه با سایر زبان‌های جهان

مؤلفه

1

2

3

4

9

10

15

17

19

21

22

جمع

فعل پایانی قوی

*

*

*

*

*

*

6

فعل­پایانی ضعیف

*

*

*

*

*

*

*

*

8

فعل­میانی ضعیف

*

*

2

فعل­میانی قوی

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

11

اطلاعات مندرج جدول (3) نشان می­دهد که گروه اسمی درزبان ایتالیایی از بین 11 مؤلفه بررسی شده در این پژوهش، در مقایسه با سایر زبان‌های جهان، 11 مؤلفه از مؤلفه­های فعل میانی قوی(VO) و 6 مؤلفه از مؤلفه­های فعل پایانی قوی(VO) را داراست بنابراین، با توجه به نتایج فوق، می­توان نتیجه گرفت گروه اسمی درزبان ایتالیایی در مقایسه با زبان‌های جهان، تمایل به رده­های فعل میانی قوی دارد که این تمایل زبان ایتالیایی بسیار قوی­تر از زبان فارسی است.

 نتیجه­گیری

بررسی مقایسه‌ای گروه اسمی در زبان‌های فارسی و ایتالیایی نشان می‌دهد که این گروه دستوری در بسیاری از جنبه‌ها به یکدیگر شباهت دارد. به‌طور کلی، در هر دو زبان، وابسته‌ها پس از هسته (اسم) قرار می‌گیرند، با این حال، موارد استثنایی وجود دارد که وابسته‌ها پیش از اسم قرار می‌گیرند. به‌جز مضاف‌الیه و بند موصولی، دیگر وابسته‌ها معمولاً پیش از اسم ظاهر می‌شوند، هرچند در شرایط خاص ممکن است برخی از آن‌ها پس از اسم نیز قرار گیرند. یکی از نکات مهم در این مقایسه، فقدان صفت‌های ملکی در زبان فارسی به شکل موجود در زبان ایتالیایی است. این تفاوت می‌تواند در فرآیند یادگیری زبان ایتالیایی برای فارسی‌زبانان تأثیرگذار باشد. درک دقیق شباهت‌ها و تفاوت‌های گروه اسمی در این دو زبان می‌تواند به یادگیری سریع‌تر و آسان‌تر زبان ایتالیایی، به‌ویژه در مراحل اولیه یادگیری، کمک کند. به بیان دیگر، می‌توان از ظرفیت موجود در حوزه رده‌شناسی زبان برای تسهیل یادگیری زبان‌ها و حتی رشته‌های دیگر که به نتایج پژوهش‌های زبانی نیاز دارند، بهره‌برداری کرد. بررسی‌های مقایسه‌ای در زبان‌شناسی، معیارهای صوری را برای تعیین تفاوت‌ها و شباهت‌های ساختاری زبان‌ها ارائه می‌دهد و این معیارها درک مفهوم عناصر دستوری را ساده‌تر می‌سازند. از این­رو، اهمیت انجام چنین پژوهش‌هایی در ارتقاء مطالعات محض مقایسه‌ای بین زبان‌ها نهفته است. این نوع تحقیقات می‌تواند زمینه‌ساز درک عمیق‌تری از ساختارهای زبانی و همچنین بهبود روش‌های آموزشی در یادگیری زبان‌های مختلف باشد. به‌ویژه، نتایج این مطالعه می‌تواند به زبان‌آموزان و معلمان کمک کند تا با شناخت بهتر ساختارهای زبانی، فرآیند یادگیری را تسهیل کنند و درک عمیق‌تری از روابط نحوی میان اجزا فراهم آورند. بررسی مقایسه‌ای گروه اسمی در زبان‌های فارسی و ایتالیایی نشان می‌دهد که این گروه دستوری در بسیاری از جنبه‌ها به یکدیگر شباهت دارد. در هر دو زبان، وابسته‌ها معمولاً پس از هسته (اسم) قرار می‌گیرند. با این حال، موارد استثنایی وجود دارد که وابسته‌ها پیش از اسم قرار می‌گیرند. برای مثال، در زبان فارسی، وابسته‌های پیشین شامل مضاف‌الیه و بندهای موصولی هستند که به‌طور طبیعی پیش از اسم قرار می‌گیرند. این وابسته‌ها به معنای خاصی اشاره دارند و نقش مهمی در ساختار معنایی جمله ایفا می‌کنند. در زبان فارسی، وابسته‌های پیشین به‌ویژه در مواردی مانند صفت‌های ملکی، نقش کلیدی دارند. به‌عنوان مثال، در عباراتی مانند "کتاب من" یا "دوست او"، وابسته‌های پیشین (من و او) به‌وضوح هویت و مالکیت را نشان می‌دهند. این نوع وابسته‌ها به‌طور مستقیم با اسم مرتبط هستند و به درک بهتر معنای جمله کمک می‌کنند. در زبان ایتالیایی، وابسته‌های پیشین نیز وجود دارند، اما ساختار و نحوه استفاده از آن‌ها متفاوت است. به‌عنوان مثال، در ایتالیایی، صفت‌های ملکی به‌طور معمول پس از اسم قرار می‌گیرند، (مانند libro di Maria  ]کتاب ماری[). این تفاوت‌های ساختاری می‌تواند بر فرآیند یادگیری زبان فارسی برای ایتالیایی‌زبانان تأثیرگذار باشد. درک دقیق شباهت‌ها و تفاوت‌های گروه اسمی در این دو زبان می‌تواند به یادگیری سریع‌تر و آسان‌تر زبان ایتالیایی، به‌ویژه در مراحل اولیه یادگیری، کمک کند. به بیان دیگر، می‌توان از ظرفیت موجود در حوزه رده‌شناسی زبان برای تسهیل یادگیری زبان‌ها و حتی رشته‌های دیگر که به نتایج پژوهش‌های زبانی نیاز دارند، بهره‌برداری کرد. بررسی‌های مقایسه‌ای در زبان‌شناسی، معیارهای صوری را برای تعیین تفاوت‌ها و شباهت‌های ساختاری زبان‌ها ارائه می‌دهد و این معیارها درک مفهوم عناصر دستوری را ساده‌تر می‌سازند. از این­رو، اهمیت انجام چنین پژوهش‌هایی در ارتقاء مطالعات محض مقایسه‌ای بین زبان‌ها نهفته است. این نوع تحقیقات می‌تواند زمینه‌ساز درک عمیق‌تری از ساختارهای زبانی و همچنین بهبود روش‌های آموزشی در یادگیری زبان‌های مختلف باشد. به‌ویژه، نتایج این مطالعه می‌تواند به زبان‌آموزان و معلمان کمک کند تا با شناخت بهتر ساختارهای زبانی، فرآیند یادگیری را تسهیل کنند و درک عمیق‌تری از روابط نحوی میان اجزا فراهم آورند. با توجه به موارد مطرح‌شده، پیشنهاد می‌شود که در پژوهش‌های آینده، توجه بیشتری به وابسته‌های پیشین و پسین در زبان‌های مختلف معطوف شود تا درک بهتری از ساختارهای زبانی و تأثیر آن‌ها بر فرآیند یادگیری زبان‌ها حاصل گردد.

 

منابع

1.       ابوالقاسمی، محسن (13889). دستور تاریخی مختصر زبان فارسی. تهران: سمت.

2.       ارژنگ، غلامرضا (1381). دستور زبان فارسی امروز. تهران: قطره.

3.       افراشی، آزیتا (1386).ساخت زبان فارسی .تهران: سمت.

4.       انوری، حسن؛ احمدی گیوی، حسن (1386). دستور زبان فارسی2 (چاپ دوم). ( ویرایش سوم). تهـران: فاطمی.

5.       ___، ____؛ ____ _____، ___ (1387). دستور زبان فارسی، جلد 2، چاپ چهارم. تهران: مؤسسه فرهنگی­فاطمی.

6.       باطنی، محمد رضا (1389). توصـیف سـاختمان دسـتوری زبـان فارسـی، چـاپ سـوم، تهران: امیركبیر.

7.       ثمره، یدالله (1369). ویژگی رده­شناختی زبان فارسی. مجله زبان شـناسی، سال 8 ،شماره 1، صفحه 71-61.

8.       دبیرمقدم، محمد (1392). رده­شناسی زبان‌های ایرانی. چاپ سوم. تهران: سمت.

9.       دبیر مقدم، محمد ؛ کلانتری، راحله (1395). بررسی ساخت اطلاع جملات پرسشی در فارسی نو با تأکید بر متن. متن پژوهی ادبی، دوره 20،‌شماره 67، صفحه 83-51.

10.       رضاپور، ابراهیم (1394). ترتیب واژه در سمنانی از منظر رده­شناسی زبان. جستارهای زبانی، دوره 6 ،‌شماره 5،‌صفحه 196- 190.

11.       رضایی، والی؛ خیرخواه، محمد (1394). رده­شناسی ترتیب واژه در گویش لری بویراحمدی. فصلنامه ادبیات و زبان‌های محلی ایران زمین. شماره11.

12.       صفایی اصل، اسماعیل (1394). رده­شناسی ترتیب واژه در زبان آذربایجانی. زبانشناسی تطبیقی. سال 5، شماره 9، 186-163.

13.       فرشیدورد، خسرو (1388). دستور مختصر امروز برپایۀ زبان­شناسی جدید. تهران: سخن.

14.       گلفام، ارسلان (1390). اصول دستورزبان. تهران: سمت.

15.       ماهوتیان، شهرزاد (1390). دستور زبان فارسی از دیدگاه رده­شناسی، چاپ ششم. تهران: مرکز.

16.       مدرسی، فاطمه (1386). از واج تا جمله. تهران چاپار.

17.       مشکوه الدینی، مهدی (1386). دستور زبان فارسی بر پایه نظریه گشتاری. چاپ دهم، دانشگاه فردوسی مشهد.

18.       ناتل خانلری، پرویز (1386). دستور زبان فارسی. چاپ بیست و یکم. تهران: توس.

19.       واحدی لنگرودی، محمدمهدی (1381). ترتیب اصلی کلمات در جملات ساده و جفت‌های همبستگی در گویش گیلکی لنگرود. پژوهش زبان‌های خارجی،شماره 13 .صفحه 175- 151.

20.       وحیدیان كامیار، تقی؛ و عمرانی، غلامرضا. ( 1382 ). دستورزبان فارسی (1). تهران: سمت.

21.       Alborzi Verki, P. (2002) Morphological typology, foreign languages, University of Tehran.12: 3-18. [In Persian].

22.       Caffarel, A., Martin, J.R. & Matthiessen, C.M.I.M. (2004). Introduction: systemic functional typology. In A.

23.       Cook V.J.; Newsan M. (2011). Chomsky’s Universal Grammar, An Introduction. Blackwell, Oxford.        

24.       Darzi. A. (1996). Word order, NP movement, and opacity conditions in Persian. Ph.D. Diss. University of Illinois at Urbana- Champaign.

25.       Dryer, M. S. (1992). The Greenbergian word order correlations. Language 68, 81–138.

26.       Dryer, M. S. (2007a). “Word Order”.Language Typology and Syntactic Description, (2nd Ed.) Volume I: Clause Structure, T. Shopen (Ed.),

27.       Frommer, P. R. (1981). Post-verbal phenomena in colloquial Persian syntax. Unpublished doctoral dissertation. University of Southern California.

28.       Greenberg, J. H. (1963). Some universals of grammar with particular reference to the order of meaningful elements. Universals of language, ed. by Joseph Greenberg, 73- 113Cambridge, MA: MIT Press.

29.       Haegeman, L. (1994). Introduction to Government and Biding Theory. Oxford: Blackwell.

30.       Karimi, S. (1989). Aspects of Persian syntax, specificity and the theory of grammar. Ph.D. diss. The University of Washignton.

31.       Marashi, M. (1970). The Persian verb: a partial description for pedagogical purposes. Ph.D. diss. The University of Texas.

32.       Radford, A. (1981). Transformational Syntax. Cambridge: Cambridge University Press.

33.       Tabaian, H. (1974). Conjunction, relativization, and complementation in Persian. PhD dissertation. Northwestern University: Evanston

34.       Tallerman, M.) 2005. (Syntax Understanding. Routledge.

35.       Trask, R. L. (1991). A Dictionary of Grammatical Terms in Linguistics. London: Routledge.

36.       Vennemann, T. (1974a). "Analogy in generative grammar: The origin of word order. Proceedings of the Eleventh International Congress of Linguists (1972), 79-83, Bologna.

37.       Vennemann, T. (1974b). “Theoretical word order studies: Results and problems”. Papiere zur Linguistik 7, 5-25

38.       Zingler, T. (2024). The grammaticalization of noun affixes: A cross-linguistic study. *Studies in

39.       Language*, 48(2).

40.       Millaku, S., Millaku, X., &amp; Kafexholli, T. V. (2022). The nominal clause and the noun phrases: A

41.       Comparative study of Albanian and English. World Journal of English Language, 12(2), 352.

 

 

 

 

 

 

A comparative study of the arrangement of structures in Persian and Italian languages ​​based on noun-related components

Elham Akbari 1, Reza Moradsohraei 2*; Ali Karimi-Firouzjaei 3; Mohammad Hossein Ramzankiai 4

 

1 PhD student, Department of Linguistics, North Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.

2*Professor, Department of Linguistics, Allameh Tabatabai University, Tehran, Iran. (Corresponding Author)

3Professor, Department of Linguistics, Payam Noor University, Tehran, Iran.

4Assistant Professor, Department of Italian and English Literature, University of Tehran, Tehran, Iran.

 

Email: [e-mail] (Corresponding author)

 

 

Abstract

Linguistic typology is a branch of linguistics that studies the systematic differences and similarities among the world's languages, focusing on the comparison of their morphological and syntactic structures. One of the main topics in this field is word order, which serves as the basis for examining and classifying languages according to the arrangement and sequence of their structures. This study aims to identify the similarities and differences in the typological characteristics of noun phrases in Persian and Standard Italian based on typological components of word order. The analytical framework of this research is based on the structural arrangement components introduced in the works of Dabir-Moghaddam (2013) and Dryer (1992). Out of a total of 28 components presented in these studies, 11 components related to noun phrases have been examined. The results indicate that this grammatical group shows significant similarities in both languages in most cases. Generally, in both languages, dependents follow the head (noun), although there are exceptions where they precede the noun. Understanding the similarities and differences in noun phrases between the two languages can facilitate faster and easier language learning, especially in the early stages of acquiring languages such as Italian. Theoretically, conducting such research is of great importance in advancing purely comparative studies between languages.

Keywords: linguistic typology, grammar, noun phrase, Persian, Italian.

 

 

 

---

[1]  گرماسیون به فرآیند شکل‌گیری و تغییرات ساختاری کلمات (مورف‌ها) در زبان اشاره دارد که به منظور بیان معانی مختلف و ویژگی‌های نحوی انجام می‌شود.

[2]  Comrie

[3]  Vennemann