زیبایی¬شناسی کاربرد حرف عطف «واو» در اشعار سعدی شیرازی
الموضوعات :
حلما اللهویردی
1
,
حسین آریان
2
,
تورج عقدایی
3
,
مهری تلخابی
4
1 - دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد زنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، زنجان، ایران.
2 - دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد زنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، زنجان، ایران. نویسنده مسئول: Arian.h@iau.ir
3 - گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد زنجان، دانشگاه آزاد اسلامی ،زنجان، ایران.
4 - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد زنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، زنجان، ایران.
الکلمات المفتاحية: حرف عطف «واو», سعدی شیرازی, زیبایی‌شناسی.,
ملخص المقالة :
مبحث حروف از مباحث مهم و تأثیرگذار زبان فارسـی است که اختلاف نظرهای فراوانی در آن دیده می‌شود. آثار سعدی جلوه‌گاه قابل ملاحظه‌ای برای نمایش اقسام حروف ربط با معنای و کارکردهای گوناگون هستند. در این پژوهش اشعار سعدی از منظر زیبایی‌شناسی کاربرد حرف عطف «واو» مورد بررسی قرار می‌گیرد. روش انجام این پژوهش به صورت توصیفی- تحلیلی و به صورت فیش‌برداری بوده و اطلاعات مورد نیاز نیز از منابع کتاب‌خانه‌ای استخراج شده است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که حروف و من جمله حرف ربط «واو» در اشعار سعدی اهمیت خاصی دارند. اما وی در استفاده از حروف زیاده‌روی نکرده است. حرف ربط «واو» در اشعار سعدی بیشتر در دو حوزۀ نقش‌آفرینی دستوری و کارکرد معنایی به کار رفته‌اند. سعدی با آگاهی تمام از قابلیت‌ها و ظرفیت‌های حرف ربط «واو» توانسته است انبوهی از معانی دشوار را در قالب این حرف به روشنی بیان کند. حرف ربط «واو» نقش‌ها و معانی متفاوتی در اشعار سعدی به خود می‌گیرد، سعدی حرف ربط «واو» را در بهترین و مناسب‌ترین محل خود برای ظهور معانی و یافتن نقش‌های مورد نظر خویش قرار می‌دهد.
منابع و مآخذ
- انوری، حسن و حسن احمدی گیوی( 1374) دستورزبان2، ویرایش دوم، تهران: فاطمی
-دشتی، علی( 1338) قلمرو سعدی، تهران: انتشارات کیهان
-سعدی ، مصلح الدین( 1361) غزلیات سعدی، با تصحیح حبیب یغمایی، تهران: مؤسسة مطالعات و تحقیقات فرهنگی
-_________________( 1380) کلیات سعدی، با تصحیح محمدعلی فروغی، چاپ دوم: تهران: نشر نامک
-صادقی، مهدی؛ یدالله جلالی پنداری؛ محمدرضا نجاریان ( 1399) لطافت غزل‌وار در قصاید سعدی، کاوش‌نامه، شمارۀ 47، صص 153-188
-صیادکوه، اکبر؛ آسیه رئیسی(1395) کارکردهای گسترۀ حرف «واو» در گلستان سعدی، فصلنامۀ هنر زبان، دورۀ 2، شمارۀ 1، صص: 5-32
-فرشیدورد، خسرو( 1392) دستور مفصل امروز، تهران: سخن
-قریب، عبدالعظیم؛ محمدتقی بهار؛ جلال الدین همایی؛ بدیع الزمان فروزانفر؛ رشید یاسمی( 1380) دستور زبان پنج استاد، تهران: اشرفی
-مبارک، وحید؛ مریم رحمانی( 1387) تحول کارکردهای حروف اضافه و ربط در زبان فارسی، پژوهشنانۀ فرهنگ و ادب، شمارۀ 6، صص: 199-218
- موحد، ضیاء، ( 1374) سعدی، چاپ دوم، تهران: طرح نو
-ناتل خانلری، پرویز( 1400) دستور زبان فارسی، تهران: توس
-نوح پیشه، حمیده( 1387) معانی ویژۀ حروف در شعر سعدی، نشریۀ سعدی شناسی، شمارۀ 7، صص: 130-176
-وحیدیان کامیار، تقی( 1382) دستور زبان فارسی 1، تهران: سمت
